Voedingsbodem voor vooruitgang

Innovatiecentrum KMar helpt collega’s met goede ideeën

Slimme innovaties zorgen voor een efficiëntere inzet van onze schaarse capaciteit. Innovaties die van de werkvloer komen, inclusief intensieve begeleiding van idee tot product. “Zo creëer je veranderaars en die hebben we hard nodig.”

Hier aan de kust, de Zeeuwse kust, bewaakt onze organisatie zo’n 600 kilometer grens. Een flinke afstand, vol havens groot en klein, en vele honderden scheepvaartbewegingen per dag. Voor opperwachtmeester Maurits en zijn collega’s van de brigade Scheldestromen, binnenkort brigade Zeeland West-Brabant, een flinke kluif om dat in de smiezen te houden. “We moeten goed kiezen hoe en waar we onze capaciteit inzetten”, zegt hij. “We kunnen niet overal tegelijk zijn.” Daarom is hij blij met de hulp van 3 zogeheten walradars. Die apparaten monitoren sinds een jaar het scheepvaartverkeer en geven extra informatie zodat Maurits acties gerichter kan plannen. “Dankzij deze innovatie hebben we een veel beter beeld van wat op het water gebeurt.”

Adjudant Haiko (rechts) en opperwachtmeester Maurits bekijken op locatie langs de Zeeuwse kust de beelden van de walradar.

Slimmer door sensoren

De aankoop van de radars stond, om het zo maar te zeggen, niet in de jaarlijkse planning. Het was een idee van adjudant Haiko, van de afdeling luchtwaarneming van de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten (BSB). Aanleiding was de aanvraag om een drone in te zetten voor luchtwaarneming. Maar ja, waar ga je dan naar kijken? Je moet eerst een goed beeld hebben van de omgeving en daar zorgt de radar voor.

‘We kunnen niet overal tegelijk zijn’

“We moeten meer sensoren gebruiken om onze grensbewakingstaak goed te doen”, vindt Haiko. “De walradar is daar een mooie aanvulling op.” Geen hogere wiskunde, maar wel een nieuw idee én een nieuw apparaat binnen onze organisatie. En soms, weet Haiko, zorgt innovatie voor vragen en enige weerstand. Daarom was hij blij met de hulp van het Innovatiecentrum KMar. “Zij hebben geholpen om de juiste wegen te bewandelen en financiële middelen te krijgen.”

Portretfoto van luitenant-kolonel Sananda (links) en majoor Miguel. — Luitenant-kolonel Sananda (links) en majoor Miguel en hun team helpen innovatieve collega’s bij de realisatie van hun ideeën.

Helpen en ontzorgen

De walradar is een innovatie die aansluit bij digitalisering, één van de 3 doelen in het Strategisch Meerjarenplan (SMJP). Zulke ideeën dragen bij aan het behalen van dat doel, weten luitenant-kolonel Sananda en majoor Miguel van het Innovatiecentrum. “Achter innovatie gaat een hele wereld schuil”, zegt Sananda. “Soms moet je versnellen, maar hoe? Je moet goede keuzes maken en risico’s afwegen. Wat is de uitvoerbaarheid, welk budget is er (nodig)? Daar houden wij ons mee bezig. Zo helpt en ontzorgt het Innovatiecentrum.”

Het idee van Haiko om walradars neer te zetten zorgt ervoor dat Maurits en zijn collega’s een beter beeld hebben van wat er op het water gebeurt.

‘In de testfase meteen operationele effecten’

Meer dan 50 dossiers

Het centrum is sinds 2 jaar in oprichting en in die tijd heeft dat 54 lopende innovatiedossiers, een aantal afgeronde trajecten en nieuwe voorstellen opgeleverd. Collega’s op de werkvloer kunnen na goedkeuring hun idee voor een kortcyclische innovatie concreet maken (check de infographic onderaan dit artikel). Zo berichtte KMarMagazine eerder over de zogeheten aangiftezuil, waar burgers makkelijker aangifte kunnen doen van kleine zaken. Een ander voorbeeld is luchtwaarneming met drones. “Dit zorgde in de testfase meteen voor operationele effecten bij het tegengaan van illegale migratie”, weet Sananda.

combinatie van vier foto’s met daarop marechaussees die met computers en wapens in een virtuele setting trainen. — De Marechaussee is altijd op zoek naar nieuwe technologieën en manieren van werken om te voldoen aan onze taakstellingen. Virtual reality biedt bijvoorbeeld mooie trainingskansen. Maar vanaf de werkvloer komen ook genoeg ideeën, blijkt uit de animo voor het Innovatiecentrum KMar.

Risico’s beter inschatten

Op zijn laptop klikt opperwachtmeester Maurits het radarbeeld tevoorschijn. Tientallen groene figuurtjes bewegen over het scherm, en enkele gele. Die laatsten hebben hun AIS-transponder niet aan. Dat apparaatje geeft een signaal af met informatie over het schip en de route. Als een vaartuig dat signaal niét uitzendt, en dus enigszins ‘onzichtbaar’ is, kan dat voor Maurits en zijn team een indicatie zijn om een kijkje te gaan nemen. “Smokkelaars zetten de AIS liever uit, maar zijn op de radar juist wel zichtbaar. Zo krijgen we een beter beeld van alle grenspassages en dat hadden we eerst niet. We zien en weten nu veel meer.”

‘Blije gezichten bij collega’s’

Bovendien is deze innovatie makkelijk in gebruik, collega’s kunnen een cursus volgen om de beelden te interpreteren. En met hulp van KIXS -Kennis, Innovatie, eXperimenten en Simulatie: de expert op het gebied van defensie-specifieke IT-innovaties-, zijn de radarbeelden op detailniveau te analyseren. “Dat resulteert in slimmere grensbewaking”, zegt adjudant Haiko. “Als het goed werkt, zorgt dat voor blije gezichten bij collega’s.”

Maurits kijkt naar radarbeelden op een laptop. — Maurits kan de beelden van de radars uitlezen op een gewone laptop en zelfs op zijn door Defensie verstrekte smartphone.

Innovatiehubs

Om innovatie te versnellen en goede resultaten te behalen, positioneert het Innovatiecentrum zich meer in belangrijke innovatie-ecosystemen. Zo gaan zogeheten innovatiemanagers bijvoorbeeld hybride werken op relevante hubs zoals een High Tech Campus. Daarnaast komen ze zo makkelijk in verbinding met de brigades, wat drempelverlagend werkt. “We kijken ook naar samenwerking met bedrijven voor specifieke innovatieve projecten. We hebben namelijk niet zelf alle kennis en kunde in huis”, zegt Miguel. “We kunnen ook de markt vragen om met een oplossing voor een probleem te komen”, vult Sananda aan. “Daarnaast zullen we ook meer gaan verkennen waar we kunnen leren van en samenwerken met ketenpartners zoals de politie. Zij lopen soms tegen dezelfde issues aan als de Marechaussee.”

'Veranderaars hebben we hard nodig'

Groeiproces

Het Innovatiecentrum is volwassen geworden. Voorheen lag de nadruk op zoveel mogelijk ideeën verzamelen en in de steigers zetten. Nu pakken Sananda, Miguel en hun team ook de expertrol. “Door bijvoorbeeld ‘nee’ te verkopen als het gaat om een innovatie die niet direct in het belang van ons werk is. Of door een proces te vertragen als daar aanleiding voor is. Soms moeten collega’s beter nadenken over eventuele risico’s.” Creatievelingen staan er dus niet alleen voor. Er is begeleiding, maar ook de brigadeleiding moet ruimte geven om aan het idee te werken. “Bij Scheldestromen hebben we die volop gekregen”, vullen Haiko en Maurits aan. “Als we de radar nu zouden uitzetten, hangt de brigadecommandant meteen aan de lijn. Hij ziet de meerwaarde ervan.”

De walradar staat op een paal en monitort de scheepvaart. Op de achtergrond vaart een vrachtschip. — Het is misschien geen spectaculair apparaat om te zien, maar de opbrengsten van de walradar zijn goed bruikbaar voor de brigade. De informatie zorgt ervoor dat collega’s efficiënter kunnen worden ingezet.

Veranderaars creëren

Innovatieve collega’s runnen hun project naast de reguliere werkzaamheden en dat vraagt begrip binnen de eenheid. Niet een cultuur waar goede ideeën plat worden geslagen door mitsen en maren op te werpen, stellen Miguel en Sananda. “Het Innovatiecentrum KMar is er om die vindingrijke collega’s en de rest van de organisatie hier doorheen te helpen. Zo creëer je veranderaars en die hebben we hard nodig.”

Stap voor stap

In deze infographic lees je precies welke stappen er zijn als je een innovatief idee aandraagt. Een uitgebreidere infographic vind je op intranet. Heb je een innovatief idee? Mailen kan altijd naar innovatiecentrumkmar@mindef.nl.