Manifestatie ‘Sport en Defensie maken Weerbaar’ stevig in de lift

De jaarlijkse manifestatie ‘Sport en Defensie maken Weerbaar’ is een groot succes. Sportpark Galecop in Nieuwegein was dit keer het decor voor het evenement, dat weer meer deelnemers trok dan voorgaande jaren.

Tekst: Coen Heil | Foto's: sergeant Jasper Verolme

Onder leiding van militaire instructeurs sloofden jongeren uit de examenklassen mavo, havo, vwo en eerstejaars van het mbo en hbo zich uit bij het rugby, handboogschieten, een survival run en tal van andere activiteiten. Met als doel om ze in beweging te brengen en weerbaar te maken. Het programma startte in 2021 met één project en honderd jongeren. Intussen is dat uitgegroeid tot een evenement van veertien projecten en 2.800 deelnemers.

Een groep scholieren luistert aandachtig naar de instructies
Volle aandacht bij de scholieren voor de instructies.

‘Sport inzetten om mentaal te verbeteren’

Oorsprong

Jimte Poelman, manager van Galecop en projectleider van ‘Sport en Defensie maken Weerbaar’, kwam ruim drie jaar geleden op het idee een weerbaarheidsprogramma te starten. Hij was destijds verantwoordelijk voor de Outdoordag van de NOC*NSF Nationale Sportweek. In diezelfde periode had Kamp van Koningsbrugge - het tv-programma waarin ‘spijkerbroeken’ een opleiding volgen van de Special Forces - het eerste seizoen achter de rug. Het inzetten van sport om mentaal te verbeteren, sprak Jimte aan. “Vanuit daar keken we naar de mogelijkheid iets te organiseren.”

Een man wordt van achteren aangevallen en verdedigt zich. Op de voorgrond aandachtige scholieren.
De weerbaarheid versterken, zowel fysiek als mentaal. Dáárvoor is de manifestatie bedoeld.

Wat volgde was 'Sport en Defensie maken Weerbaar’, een programma dat met medewerking van Defensie en het NOC*NSF intussen is uitgegroeid tot een vast onderdeel van de Nationale Sportweek. Dat Jimte Defensie benaderde was stomtoevallig. “De DSI (Dienst Speciale Interventies, red.) traint geregeld hier op het sportpark”, steekt hij van wal. “Ik dacht met hun zaken te kunnen doen.” Totdat hij hoorde dat de DSI onder de politie valt. Een van de DSI’ers had echter een achtergrond bij het Korps Commandotroepen (KCT) en kon de manager wel in contact brengen met een paar oud-commando’s. “En via een andere ingang kende ik voormalig Commandant der Strijdkrachten generaal Dick Berlijn. Zo kwam ik binnen bij Defensie.”

Verder gaan waar anderen ophouden. Bij een Survival Run leer je om niet op te geven.

'Denk dat ik voor Defensie te lief ben'

Kaylee volgt een opleiding aan het Horeca & Toerisme College in Nieuwegein. In die hoedanigheid neemt zij deel aan het programma ‘Sport en Defensie maken weerbaar’. “Ik vind het echt superleuk en heb het naar mijn zin”, kan zij haar enthousiasme nauwelijks onderdrukken. Vooral het ‘gepush’ bevalt Kaylee. Iets wat ze naar eigen zeggen een beetje mist bij haar opleiding. De studente beseft dat ook haar weerbaarheid een tandje omhoog kan. “Dat ik bijvoorbeeld een beetje moet doorzetten als ik pijn of een schaafwondje heb.” Doorzetten luidt dus haar nieuwe devies. Ondanks alle loftuitingen aan het adres van de begeleiding houdt ze een slag om de arm over een eventuele toekomst bij Defensie. “Het klinkt verleidelijk, maar ik denk dat ik daar te lief voor ben.”

Een lachende Jimte in trainingspak voor een bosje
Jimte kwam enkele jaren geleden op het idee voor een weerbaarheidsprogramma voor jongeren.

‘Discipline hoort bij topsport en Defensie’

Kernwaarden

Het overbrengen van de kernwaarden bij Defensie op jongeren is inmiddels een onderdeel van het weerbaarheidsprogramma. Afspraak is afspraak, tijd is tijd. “Eigenlijk de basisdingen die bij Defensie vanzelfsprekend zijn”, weet de oud-voetballer van SC Cambuur. “Daarnaast zijn er vandaag ook mensen aanwezig van TeamNL, die naar de Olympische Spelen zijn geweest”, vervolgt de geboren Fries. “Zij geven vanuit de sporthoek weer mee hoe belangrijk discipline is bij topsport, Defensie en in het dagelijkse leven.”

hardlopende mensen op het gras langs muur
De scholieren proberen de instructeur bij te houden met hardlopen.

'De jeugd is gewoon minder weerbaar'

Doelen

Een belangrijke rol bij het weerbaarder maken van jongeren is weggelegd voor Egbert, vanaf de start nauw betrokken bij het project. De voormalige sportinstructeur bij het Korps Commandotroepen (KCT) koppelt ook dit jaar sport en Defensie aan elkaar. Daarbij hanteert hij een aantal doelen. “Je moet fit zijn om bepaalde beroepen te kunnen uitvoeren”, start hij zijn betoog. “Als je gezond en vitaal achter de pc zit, kun je dat langer volhouden.” Dat geldt behalve Defensie ook voor andere beroepsgroepen. Vanuit een aantal kernwaarden probeert hij breedtesporten als rugby en boogschieten te koppelen. “Bij rugby en Defensie heb je doorzettingsvermogen nodig en bij handboogschieten moet je je kunnen focussen. Dat zijn allemaal linkjes die we leggen.” Weerbaarheid is volgens hem een breed begrip. “Als je met rugby tegen iemand aanloopt, ervaar je weerstand. Hoe ga je daarmee om?” Over de weerbaarheid van de huidige jongeren is hij kraakhelder. “De jeugd is gewoon minder weerbaar. Ze geven vaak snel op, want dat kan allemaal. Als je ergens mee stopt ga je toch lekker iets anders doen...”

Een instructeur brengt zijn pupillen een beetje weerbaarheid bij.
Een instructeur brengt zijn pupillen een beetje weerbaarheid bij.

Sturing nodig

Desondanks is de oud-commando niet louter negatief gestemd. “Vroeger werd je iets sneller gecorrigeerd”, vertelt hij. “Daar heeft de huidige generatie ook behoefte aan, want als je geen richting meekrijgt ga je 'zweven'.” Daarom probeert hij de jongeren op een positieve, directieve manier te sturen. Met naderhand veel bedankjes. Of het Defensie personeel gaat opleveren is de vraag. Het project werkt met jongeren uit de leeftijdscategorie 16-20 jaar. Een belangrijke wervingsdoelgroep van Defensie. “Maar we hopen natuurlijk wel dat de jongeren eerst hun opleiding afmaken voordat ze een baan  daar overwegen”, vult Jimte aan.

Een man valt aan met wapenstok, terwijl de ander verdedigt met een schild
Staatssecretaris van Defensie (en oud-commando) Gijs Tuinman kruist hier de degens met zijn collega bij VWS, Vincent Karremans..

Het programma ‘Sport en Defensie maken weerbaar’ groeide in vier jaar tijd van één naar veertien projecten. Het doel voor 2025 is twintig projecten. “En we willen er een landelijk evenement van maken”, steekt Jimte zijn ambities niet onder stoelen of banken. 

‘Bouwstenen samenbrengen’

Staatssecretaris van Defensie Gijs Tuinman bracht 's middags een bezoek aan Nieuwegein. Ook hij erkent het belang van een verhoging van de weerbaarheid bij jongeren. “We weten hoe de jeugd in elkaar steekt: er zijn altijd een paar kartrekkers en een paar spelbrekers die de rest uitlachen vanaf de zijlijn”, zegt hij. “Maar hier doet iedereen mee en niemand moppert. Je ziet ook dat de instructeurs fysiek en mentaal capabel zijn. Zij weten waarover ze praten en dat alleen al dwingt respect af bij de jongeren.” Volgens de staatssecretaris maakt het de jeugd een stuk weerbaarder. “Daarom denk ik dat dit initiatief Defensie wel nieuwe mensen oplevert.”

Al met al ziet Tuinman absoluut het belang in van ‘Sport en Defensie maken Weerbaar’. “Alle bouwstenen zijn er: de gemeente, sportverenigingen, scholen. Vanuit  Defensie geven we het project ook een impuls. De impact is groot. Je moet alleen de bouwstenen samenbrengen.”