‘Is Nederland goed voorbereid op oorlog?’

NAVO door Nederland-tour: studenten in gesprek met militaire leiding

Defensie maakt zich klaar voor de grootste veiligheidsoperatie ooit in Nederland: de NAVO-top, die op 24 en 25 juni in Den Haag wordt gehouden. Maar voor het zover is, moet alles tot in detail worden gepland en geregeld. Van publieksevenementen tot militaire gereedheid. De Defensiekrant besteedt elke week aandacht aan een van deze onderwerpen. Deze week: De Kiesmannen.

Tekst: Stijn Jaspers | Foto’s: korporaal der 1e klasse Floris Oosterveld

De 'NAVO door Nederland-tour' doet in aanloop naar de NAVO-top een aantal steden aan. Een onderdeel van dit rondreizende programma is het creatieve bureau De Kiesmannen. Dinsdag waren ze in Eindhoven voor een interactieve les met mbo-studenten van Summa. Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim en Krijgsmachtadjudant Mark Veraart waren te gast.

De aanwezige mbo-studenten marcheren de ruimte binnen en staan keurig in de houding. Daarna komen de Commandant der Strijdkrachten (CDS) en Krijgsmachtadjudant binnen. Nadat de CDS het commando ‘rust’ heeft gegeven, ontspant de zaal en gaat iedereen zitten. De presentatoren van De Kiesmannen, Dylan en Jochem, starten de les.

Maar wacht even. Spelen de studenten van Summa nu soldaatje voor de CDS en Krijgsmachtadjudant? Zeker niet! De bijna tachtig studenten volgen een zogenaamde VeVa-opleiding. VeVa staat voor Veiligheid & Vakmanschap. Deze opleiding bereidt jongeren voor op een baan binnen de krijgsmacht. VeVa kent verschillende studierichtingen zoals beveiliging, grondoptreden, techniek, logistiek, maritiem en zorg. Naast de gewone vakken, volgen studenten verschillende militaire vakken en lopen zij stage bij de marine, landmacht of luchtmacht.

Een half jaar voor het eind van de opleiding kan een student solliciteren bij Defensie. Summa biedt acht VeVa-opleidingen aan. De Kiesmannen bereiken met hun lesprogramma overigens niet alleen VeVa-studenten. De meeste lessen worden aangeboden op reguliere mbo-opleidingen.

Informatief en interactief

De les van Dylan en Jochem leidt de studenten op een toegankelijke manier langs de onderwerpen NAVO, de NAVO-top, cyberdreigingen en desinformatie. Behalve historische filmpjes, feiten en cijfers over Defensie en voorbeelden van nepaccounts om de publieke opinie te beïnvloeden, krijgen de studenten stellingen voorgelegd. De presentatoren doen dit door blauwe ballen de ruimte in te gooien. In elke bal zit een stelling verstopt. De studenten beantwoorden vragen als ‘Hoeveel procent van de wereldbevolking leeft in een goed werkende democratie?’, het antwoord is een verontrustende zeven procent. En ‘Kan Nederland de NAVO bellen voor een overstroming of andere ramp? Dat blijkt te kunnen, zo kon Turkije na de aardbeving in 2023 rekenen op bijstand.

De CDS was na afloop onder de indruk van het kennisniveau van de studenten. “Wat wisten zij al veel over de NAVO en waar dit bondgenootschap voor dient!”. Eichelsheim is sowieso positief over de interesse van jongeren in de NAVO en Defensie. “Als ik kijk naar mijn recente ervaringen met jongeren, zoals hier in Eindhoven deze week, dan ben ik daar heel positief over. Ik zie dat het hen bezighoudt of het wel vrede blijft in Nederland, en dat veel jongeren ook hun steentje willen bijdragen. Dat zien we ook terug in de animo voor VeVa-opleidingen. De opleiding voor het startjaar 2026 zit bij dit college al bijna aan het maximaal aantal inschrijvingen. Ook zien we bij Defensie grote interesse voor het Dienjaar. Dus ja, ik denk dat een groot deel van 'Gen Z' zeker betrokken is.”

Toekomst bij Defensie

Voor studenten Sem (19) en Doris (17) staat al vast dat zij na hun opleiding doorstromen naar Defensie. Sem heeft zelfs al gesolliciteerd. Hij volgt de VeVa-opleiding Grondoptreden. “Ik start na de zomer bij Defensie. Mijn opa is trots dat ik militair word. Hij was marinier.” Doris volgt de VeVa-opleiding tot verpleegkundige. Een carrière bij Defensie biedt haar het beste van twee werelden. “Ik wilde heel graag de zorg in, maar houd ook van actie en adrenaline. Als Militair Verpleegkundige heb ik straks mijn droombaan.” Doris heeft zelfs al nagedacht hoe het zou zijn om op uitzending te gaan. Een missie in gevaarlijk gebied; daar is zij niet bang voor. Zoals de CDS al zei; met de betrokkenheid van deze Gen Z’ers zit het wel goed.

Nederland staat op

Tijdens het tweede deel van de les betreden de CDS en Krijgsmachtadjudant het podium voor een vraaggesprek. De studenten zijn niet bang om een paar serieuze vragen te stellen. Zoals de vraag of Nederland wel goed voorbereid is op oorlog. De CDS gaf aan dat dit nog stukken beter kan. Maar dat je Nederland niet moet onderschatten. De weerbaarheid wordt sinds twee jaar vergroot. En als het oorlog wordt, staan volgens de generaal mensen in Nederland echt wel op om ons land te beschermen.

“En wat voor soort oorlog verwachten jullie?”, vroeg een andere student. De CDS en Krijgsmachtadjudant leggen uit dat er nu al sprake is van hybride dreigingen in Europa en Nederland, zoals spionage en cyberaanvallen. “Als Rusland bijvoorbeeld de Baltische Staten aan zou vallen, nemen zulke hybride activiteiten toe, ook in Nederland. Dit heeft als doel om onze communicatie en logistiek te verstoren. Tegelijkertijd zetten we dan in NAVO-verband onze militairen in die paraat staan voor bondgenootschappelijke verdediging in Oost-Europa. Ook moeten we Nederland zelf beschermen en ondersteunen we op dat moment de doorvoeroperatie van NAVO-partners door Nederland.” De studenten luisteren geboeid. Voor deze groep zijn onderwerpen als oorlog en vrede duidelijk geen ver-van-mijn-bed-show.

Selfie met CDS

Na het vraaggesprek is de les ten einde. De studenten worden ‘militair afgemeld’ bij de CDS. De groep gaat uiteen. Maar niet voordat sommigen nog om een selfie met Eichelsheim vragen. Want dat hoort bij Gen-Z.