Zr.Ms. De Ruyter nieuw vlaggenschip NAVO-vlootverband
'Zr.Ms. De Ruyter had een dubbele rol tijdens Formidable Shield'
Zr.Ms. Tromp en Zr.Ms. De Ruyter namen deze maand deel aan de grootscheepse internationale oefening Formidable Shield. Nu deze oefening erop zit neemt laatstgenoemde de taak van de Tromp over als vlaggenschip van de Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1). Een taakgroep die patrouilleert en oefent in de Noord-Atlantische en Noord-Europese wateren. “SNMG1 is de first responder op zee, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar.”
Tekst: Michael Simon | Foto's: Koninklijke Marine
Zr.Ms. De Ruyter nam van 3 tot en met 23 mei deel aan Formidable Shield, de Tromp sloot op 14 mei aan. Een hoofdrol was weggelegd voor de De Ruyter. “We hadden eigenlijk twee rollen”, vertelt kapitein-luitenant ter zee Welmer Veenstra. De commandant verwijst daarbij naar het feit dat zijn schip een Luchtverdedigings- en Commandofregat (LCF) is.
“Onze eerste rol was die van stafschip. De commandant van de taakgroep zat bij ons aan boord en met het accommoderen van hem en zijn staf, gaven wij dus invulling aan de ‘C’ van LCF”, aldus Veenstra. Voor de tweede rol kwam de ‘L’, het luchtverdedigingscomponent, in beeld. “Wij waren actief deelnemer aan deze integrated air-missile defense-oefening, waarbij we onze luchtverdedigingscapaciteiten demonstreerden in een complexe tactische oefening.”
Formidable Shield
De maritieme oefening Formidable Shield (FOSH) vindt al sinds 2015 om het jaar plaats en bestreek dit jaar een uitgestrekt gebied, van Andøya in Noord-Noorwegen tot aan de westkust van Schotland.
Het doel van de oefening was het versterken van de interoperabiliteit tussen NAVO-partners. Naast de twee Nederlandse LCF' en namen eenheden uit negen andere NAVO-landen deel: België, Canada, Denemarken, Frankrijk, Italië, Noorwegen, Spanje, het VK en de VS. In totaal ging het om veertien fregatten, vier bevoorradingsschepen, 25 jachtvliegtuigen en helikopters, acht grondeenheden en ongeveer drieduizend militairen.
De overste kijkt tevreden terug op de oefening. “We hadden natuurlijk een hele rij doelstellingen. De belangrijkste die we hebben gerealiseerd is het detecteren, tracken en rapporteren van een medium-range ballistic missile. En die data vervolgens melden over het Nederlandse netwerk aan een Amerikaans schip dat een stuk verderop lag.”
First responder
Het eindsignaal van Formidable Shield was voor Zr.Ms. De Ruyter het startschot voor deelname aan SNMG1. Het betreft echter meer dan deelname alleen; Zr.Ms. De Ruyter lost Zr.Ms. Tromp namelijk af als vlaggenschip van de permanente reactiemacht. Binnen dit verband patrouilleren en oefenen NAVO-partnerlanden gezamenlijk in Noord-Europese en Noord-Atlantische wateren. In wisselende samenstellingen doen zij dat al 56 jaar. Dit jaar staat SNMG1 onder leiding van een Nederlander, commandeur Arjen Warnaar.
Standing NATO Maritime Group 1
De Standing Naval Force Atlantic (STANAVFORLANT) had bij de oprichting in 1968 als voornaamste doel tegenwicht te bieden aan de groeiende dreiging vanuit de Sovjet-Unie. Toen het rustiger werd en er toenadering was tussen Oost en West, ging het samenwerkingsverband in 2005 verder onder de naam Standing NATO Maritime Group 1 (SNMG1). Commandeur Arjen Warnaar: “Wat je ziet nu is dat we weer teruggroeien naar dat eerdere Koude Oorlog-scenario.”
Sinds hij in januari van dit jaar het commando overnam van zijn Deense ranggenoot Thomas Stig Rasmussen, is er volgens Warnaar veel gebeurd. “Er is bijvoorbeeld 'een & ander aan de hand’ met kritische infrastructuur in de Oostzee bij de Baltische staten. Dan is het aan ons als first responder om snel te reageren. Die kabels gaan niet vanzelf stuk, natuurlijk.”
Vernieuwing
De commandeur voert heel 2025 het commando over SNMG1. De eerste vijf maanden vanaf Zr.Ms. Tromp en sinds afgelopen weekend op Zr.Ms. Ruyter. Buiten de wisseling van schip verandert er niet veel voor de vlagofficier en zijn staf. “Maar voor de bemanningsleden van Zr.Ms. De Ruyter is het wel even wennen, natuurlijk”, zegt hij daarover. “Zij moeten even in die SNMG1-mindset komen. Je hebt met veel veranderingen te maken. Niet alleen in de samenstelling van de taakgroep, maar ook in het vaarprogramma. Onze wereld verandert snel en wij moeten mee veranderen. Daar moet je even aan wennen.”
Qua samenstelling: “Ik heb een vlaggenschip, met een internationale staf aan boord, waar verschillende NAVO-landen met eenheden bij aan kunnen sluiten", vervolgt de commandeur. "Ter illustratie: begin dit jaar zat ik in de Oostzee en had ik de beschikking over Zweedse, Finse en Duitse schepen. Nu liggen we met Zr.Ms. De Ruyter in Glasgow en ligt er een Frans fregat naast me en even verderop een Duitse tanker. Zodra we hier vertrekken sluiten een Portugees en een Italiaans fregat aan."
