DE VLIEGENDE HOLLANDER 24-09-2025

Dit artikel hoort bij: Specials 01

Kruisbestuiving tijdens Falcon Leap

Internationale partners trainen joint airborne operaties

Midden september had Vliegbasis Eindhoven weer een centrale rol in de grote jaarlijkse landmachtoefening Falcon Leap. Een oefening die niet kan zonder luchttransport waarvoor op de thuisbasis van het Air Mobility Command een internationale vloot was neergestreken. Twee weken lang vlogen de transportvliegtuigen daar vandaan meerdere keren per dag laag over Nederland naar de diverse oefengebieden, waardoor velen er een glimp van hebben opgevangen.

x
Leestijd: 8 minuten

Tekst: Arno Marchand | Foto’s: sergeant-majoor Aaron Zwaal

Falcon Leap is een gereedstellingsoefening van 11 Luchtmobiele Brigade voor airborne-operaties die ze wereldwijd moeten kunnen uitvoeren. Dat doen ze niet alleen en daarom trainen ze ‘joint’ met internationale partners. Tijdens deze editie zijn dat zo’n duizend militairen uit elf andere landen. Naast de C-130’s van het eigen 336 Squadron, komen vliegtuigen uit zeven partnerlanden: Duitsland (A400M), Griekenland (C-130H), Italië (C-130J), Polen (C-295), Spanje (C-295), het Verenigd Koninkrijk (A400M) en de Verenigde Staten (C-130J, uit Duitsland).

Scheiding

De oefening vindt plaats van 8 tot en met 20 september. Dat gebeurt zowel in kleinere oefeningen als grotere massale, zoals op 10 september. Dan moeten tijdens een air assault zo’n vijfhonderd Franse, Poolse en Nederlandse parachutisten het oefendorp Marnehuizen in Groningen veroveren op vijandige troepen. Anders dan voorgaande jaren is er deze editie dus geen strikte scheiding in cargo drops in de eerste week, en parachutisten drops in de tweede. Wel wordt in de eerste week vooral geoefend boven de Marnewaard en in de tweede week boven de Ginkelse Heide.

Pools eerherstel

Falcon Leap is ontstaan uit de jaarlijkse herdenking van Market Garden, de mislukte air assault in september 1944. Daarbij willen de geallieerden snel een aantal cruciale bruggen in Brabant en Gelderland innemen. Dat lukt deels, maar die bij Arnhem blijkt – zoals bekend – een brug te ver. De para’s komen hoofdzakelijk uit De Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Polen. Die laatste groep krijgt lang en onterecht de schuld van het mislukken van de operatie. Nederlands eerherstel is er op 31 mei 2006 als de 1st Polish Independent Parachute Brigade de Militaire Willems-Orde krijgt. De commandant generaal Stanislaw Sosabowski ontvangt postuum persoonlijk de Bronzen Leeuw.

Pas dit jaar is er de erkenning vanuit Britse zijde. Dat gebeurt op 20 september, tijdens de jaarlijkse ceremonie in Driel. Daar worden de Polen 81 jaar geleden op 21 september gedropt. Ze moeten zich een weg over de Rijn vechten om de omsingelde Britten in Oosterbeek te ontzetten. De Polen komen zwaar onder vuur te liggen, maar toch lukt het hen om meer dan 2.000 Britten te laten ontsnappen.
Dit jaar spreekt de Britse regering voor het eerst waardering uit voor de moed en toewijding van de Poolse brigade en wordt in Driel een plaquette onthuld. Daarmee geeft de Britse overheid de Poolse parachutisten eindelijk ook de erkenning die zij verdienen.

Trainingswaarde

Voor parachutisten zit de trainingswaarde van de oefening onder meer in het springen met parachutes van een ander land, bij voorkeur ook uit een vliegtuig van een NAVO-partner. Zo leren ze omgaan met elkaars materieel en procedures in de vliegtuigen. Die komen weliswaar op hetzelfde neer, maar verschillen in gebruik en uitvoering soms toch behoorlijk van elkaar. Voor vliegers is het laagvliegen in een dichte formatie met tot wel acht vliegtuigen iets wat maar een enkele keer per jaar voorkomt.

Een nieuw lid van de draagploeg krijgt uitleg over de handelswijzen. Alle leden moeten zowel links als rechts van de kist kunnen lopen. De exercitie verschilt per kant.

Koninklijk

Om te zien hoe groot en indrukwekkend de oefening is, brengt koning Willem-Alexander op 18 september een bezoek aan Eindhoven. Niet alleen vertrekken hier de vliegtuigen, ook de para’s hebben er hun tijdelijke onderkomen. Hier worden alle parachutes omgehangen waarna de para’s in rijen – sticks genaamd – naar de vliegtuigen lopen. De koning volgt de procedures en vliegt uiteindelijk mee in een Nederlandse Hercules. Wanneer hij tijdens de vlucht plaatsneemt op de ramp heeft hij tijdens de paradrops boven de Ginkelse heide bij Ede een koninklijk zicht op de formatie. Die bestaat uit nog een Nederlandse en een Italiaanse Hercules en een Duitse A400M.

Het slotakkoord van de oefening is steevast de grote Airborne-herdenking op de Ginkelse Heide. Op zaterdag 20 september trekt dit evenement tienduizenden bezoekers. Die kijken bij deze herdenking, 81 jaar na operatie Market Garden, naar diverse mass drops van in totaal ongeveer zevenhonderd parachutisten.