Patriot Squadron maakt zich op Kreta klaar voor NAVO-inzet
Het 802 Patriot Squadron neemt inmiddels zo’n twee weken deel aan de oefening Warlord Thunder op Kreta. Initieel om hun NAVO-certificering te halen, maar ook als opmaat naar de inzet in Polen. Daar verdedigen de militairen vanaf 1 december het NAVO-luchtruim. “Hopelijk hoeven wij de getrainde scenario’s straks niet in de praktijk toe te passen.”
Tekst: Michael Simon | Foto’s: sergeant-majoor Jan Dijkstra
“Kreta is de enige plek in Europa waar we daadwerkelijk live kunnen schieten met onze wapensystemen. Dat is eens in de zoveel tijd nodig om gecertificeerd te blijven voor de NAVO”, vertelt majoor Jeroen. Hij is commandant van het 802 Patriot Squadron. “Normaliter gaan we naar Kreta om onze tactical firing evaluation te doen.” Het squadron zit al sinds 7 september op het Griekse eiland. Zondag keren ze weer huiswaarts.
Het squadron richtte zich eerst vooral op zogeheten 'groene' aspecten; militaire zaken die juist niet met het afvuren van de luchtdoelraketten te maken hebben. “We doorliepen scenario’s waarbij we te maken kregen met bijvoorbeeld een grondaanval”, legt de commandant uit. “Wij moesten daar als taskforce op de juiste manier op zien te reageren, op basis van de informatie die wij binnenkregen.”
‘Nergens in Europa vind je zo’n oefengebied als hier’
Kreta als ideale uitvalsbasis
Het 802 Patriot Squadron is samen met 800 Squadron onderdeel van de Taskforce Patriot. Zij krijgen ondersteuning van 133 Herstelpeloton. In totaal zit er zo’n tweehonderd man op Kreta. Het Griekse eiland leent zich bij uitstek voor de oefening. Jeroen: “Wanneer je met Patriots schiet heb je een groot gebied nodig, zowel in diepte als in breedte en hoogte. Op het noordoosten van het eiland, bij Chania, heb je dat boven de Middellandse Zee. Nergens in Nederland, sterker nog, nergens in Europa, vind je zo’n gebied. Want als je schiet moet je zo’n gebied volledig afsluiten van alles: luchtvaart en zeevaart. Je wilt geen ongelukken veroorzaken tijdens dit soort oefeningen.”
De Nederlanders draaien hun oefening volledig zelfstandig, zonder internationale partners. “Wel waren er buitenlandse evaluators aanwezig om ons te beoordelen”, vertelt Jeroen. “Duitsland is bijvoorbeeld een belangrijke Patriot-partner en er waren dan ook flink wat Duitse collega’s aanwezig. Zij bekeken en evalueerden ons om te beoordelen of we de missie goed, succesvol en veilig uitgevoerd hadden.”
Specialisme
Nederland is één van de weinige landen binnen de NAVO met Patriot-luchtverdediging. Met het middellange afstandssysteem kunnen veel verschillende doelen uit de lucht gehaald worden. “Maar het onderscheidt zich echt doordat het ook geschikt is om ballistische raketten uit te schakelen”, weet tactical control officer (TCO) eerste-luitenant Lars. “Dus dat is dan ook waar wij het meest voor worden ingezet.”
Werken met een Patriot is een specialisme
Werken met Patriots vergt veel specialisme, legt hij uit. “Het is veel materie, die ook nog eens ingewikkeld is en flink de diepte ingaat. Bovendien moet je alles weten over NAVO-procedures. Dat geldt voor meer luchtverdedigingssystemen, maar die van de Patriot is vrij specialistisch. Een groot systeem met veel antennes erop en complexe apparatuur erin. Je bent zeker anderhalf jaar bezig voordat je kan beginnen. Ik kwam in 2019 op en ben sinds 2021 TCO.”
Doordat Patriots bepaalde specialismen vereisen en het even duurt voordat je er mee aan de slag kan, vraagt dat het nodige van degenen die er mee werken. Zij kiezen dan ook vaak bewust voor dit vak, zegt Jeroen. “Je bent nooit uitgeleerd, doet veel ervaring op en die proberen we over te brengen op nieuwe mensen. De kracht van de Taskforce Patriot is dat we allemaal mensen hebben die bewust voor dit vakgebied kiezen. Zij blijven vrijwel altijd hun hele loopbaan hier werken of in functies die hieraan gekoppeld zijn.”
‘Scenario’s getraind die we hopen niet toe te hoeven passen’
Polen
Nu de oefening op Kreta zo goed als klaar is, maakt de taskforce zich klaar voor de inzet in Polen. Die staat gepland voor aankomende december. Aan de Nederlandse militairen de taak om in NAVO-verband het luchtruim te verdedigen. Commandant Jeroen: “We vormen in Polen een Air & Missile Defense Task Force, samen met de luchtverdedigingseenheden van 11 en 12 Luchtverdedigingsbatterij en een counter drone-eenheid. En wat onze eenheid betreft: het grootste deel dat in Kreta aanwezig was, gaat ook richting Polen.”
Met welke verwachtingen ze naar Polen afreizen? “Het is natuurlijk NAVO-grondgebied, maar we zitten dicht tegen de Oekraïense grens aan”, aldus Jeroen. “Daardoor zullen we met onze radars activiteiten monitoren in het Oekraïense luchtruim, maar wat we daar allemaal gaan zien is natuurlijk gissen.”
Lars vult aan: “We zijn er in eerste instantie voor de afschrikking, maar tegelijkertijd willen we ook laten zien dat we kunnen bijdragen aan het grotere geheel.” En of ze lessen uit Kreta meenemen? Jeroen: “We hebben scenario’s getraind waarvan we hopen dat we die niet hoeven toe te passen in Polen. Maar we staan klaar als dat nodig is.”
