Tekst kapitein Arthur van Beveren
‘Snel vuurkracht op zee brengen’
De Koninklijke Marine vernieuwt op grote schaal. Met een nieuw Combat Support Ship, de Anti Submarine Warfare-fregatten en vervanging van mijnenbestrijdingsvaartuigen en onderzeeboten zit de orderportefeuille aardig vol. Ook de LCF’en krijgen in de toekomst opvolgers. Tot die tijd biedt een nieuw concept ondersteuning in de luchtverdediging en EOV op zee: het Multirole Support Ship, kortweg MSS.
“Tien tot vijftien jaar duurt het verwerven van een compleet nieuw marineschip. Terwijl er snel iets moest gebeuren”, vertelt projectleider Rob van de directie Projecten van COMMIT over de aanleiding tot aankoop van de twee MSS’en. “Daarom ontstond de gedachte voor een concept waarbij we een bestaand commercieel scheepsontwerp militariseren en uitrusten met een aantal modules, naar gelang de opdracht. Denk aan luchtdoelraketten, Elektronische Oorlogsvoering-capaciteit (EOV), bewapende vliegende drones en kleine onderwaterdrones. Al deze bestaande systemen zijn op korte termijn beschikbaar in de markt net als het schip zelf.”
Schip op voorraad
Die korte termijn betekent dat het eerste schip binnen twee jaar gereed is. Rob: “Damen bouwt verschillende type schepen op basis van een standaard ontwerp. Een ervan is geschikt voor dit project. Het ontwerp is dus al klaar, de voortstuwing en romp ook. We ontwerpen geen compleet nieuw schip. Er moet alleen nog een aantal dingen gebeuren om het schip te militariseren. Met name het communicatiesysteem aan boord dat voor de verbindingen met het LCF moet zorgen.”
Personele capaciteit
Ook de projectuitvoering wijkt af om de COMMIT-organisatie niet verder te belasten. “We hebben zelf een klein projectteam en leggen de uitvoering maximaal bij de industrie. Daarbij sluiten we één contract af met een samenwerkingsverband van leveranciers. Eén aanspreekpunt dat verantwoordelijk is voor de levering van het hele schip met wapensystemen en containers.”
Wat overblijft voor Defensie zijn de operationele netwerken, militaire satcom- en GPS-systemen. “Die worden door de Directie Materiele Instandhouding en de afdeling Maritieme IT van JIVC geplaatst”, vult de projectleider aan. “Verder hebben we afgesproken dat we geen specifieke eisen hebben die het productieproces kunnen vertragen. Deze schepen worden gebouwd voor de overbruggingsperiode van zo’n 12 jaar, tot de nieuwe LCF’en (Future Air Defender-programma) in de vaart komen om daar mee te gaan varen.”
Verschillende rollen mogelijk
Aan het schip zelf zullen dus geen grote aanpassingen gedaan worden. De raketlanceerinrichting wordt niet geïntegreerd in het ontwerp maar op het dek vastgezet. EOV-apparatuur, loitering munition en onderwater drones en de bediening ervan zijn ondergebracht in containers. Wel is het schip vast uitgerust met zelfverdedigingsmiddelen: een vanuit het stuurhuis op afstand bedienbaar wapen op de boeg en twee .50 mitrailleurs op de brug. “Afhankelijk van de rol die het schip krijgt, worden bijbehorende modules aan boord geplaatst”, vertelt de projectleider over de brede inzet van het vaartuig. “Als er serieuze dreiging is, varen de twee schepen gewapend met luchtdoelraketten mee met een LCF. Het grootste deel van de tijd worden ze uitgerust voor taken als seabed warfare met daarbij behorende modules als de REMUS-onderwaterdrone of als dataverzamelschip dat een zeegebied en verdachte schepen daar in de gaten houdt. Ook kan het dienen als ondersteuningsschip voor landoptreden met loitering munition,
Kleine bemanning
Door de beperkte rollen die de ondersteuningsschepen uitvoeren blijft ook de bemanning klein. Met radioverbinding staan zij in verbinding met het moederschip, dat de luchtdoelraketten op afstand lanceert en naar het doel leidt. De bemanning op de MSS’en is daarom beperkt tot veertien man. “Er zijn acht mensen nodig om het schip varende te houden, plus een kok. Afhankelijk van de systemen aan boord komen daar nog maximaal vijf mensen bij. Als we het schip eenmaal hebben gaan we ook proeven uitvoeren met onbemand varen, zodat we mogelijk op nul man personeel uit kunnen komen.”
Niet te complex
“De beperkte opdracht zorgde voor een interessante dynamiek. Het moest en het kon nu, maar wel in een korte tijd. Dat betekent dat we werden gedwongen snel keuzes te maken en ook dat het uiteindelijk product niet te complex moest worden. Zodra we zien dat het concept werkt kunnen er meer schepen en wapenmodules in opdracht gegeven worden. De meest basale middelen om efficiënt te werken zijn aan boord. Maar uiteindelijk is de opdracht van dit project snel vuurkracht op zee brengen”, besluit Rob. “En ik denk dat dat gaat lukken.”
