101 CEMA-bataljon geeft manoeuvre-eenheden broodnodige bescherming
Met feestelijk, militair ceremonieel werd vorige week de oprichting van 101 CEMA-bataljon gevierd. Dat gebeurde op de Legerplaats Stroe, tevens de thuisbasis van de eenheid. “Wij bieden onze tactische eenheden van de landmacht bescherming en slagkracht in cyberspace en het elektromagnetisch spectrum.”
Tekst: Michael Simon | Foto’s: korporaal-1 Wessel Zuijderduin
“Wie de communicatie controleert, domineert de operatie.” Staatssecretaris Gijs Tuinman spreekt de aanwezigen toe op het Veteranenplein in Stroe. Hij is er zelf niet bij vanwege debatverplichtingen in Den Haag, maar via een vooraf opgenomen boodschap wenst hij het nieuw opgerichte 101 CEMA-bataljon veel succes toe. “CEMA staat voor Cyber- & Electromagnetic Activities”, vertelt luitenant-kolonel Peter Masseling even later. Hij is de commandant van het bataljon. “Wij bieden bescherming in het cyberspace en het elektromagnetisch spectrum. Onze manoeuvre-eenheden moeten daar veilig en onbekommerd gebruik van kunnen maken. ‘Freedom of movement’, noemen we dat.”
Tijdens missies en oefeningen speurt 101 CEMA-bataljon met hun apparatuur bijvoorbeeld in de eigen ICT-systemen naar vijandelijke hack-activiteiten. In het elektromagnetische spectrum wordt weer gezocht naar vijandelijke (radio)zenders. Op die manier kan het bataljon advies geven aan de tactische commandanten over vijandelijk gebruik van het elektromagnetisch spectrum en cyberspace. Al die capaciteit kan ook offensief worden ingezet om de slagkracht te vergroten. Denk aan het beïnvloeden of uitschakelen van vijandelijke systemen; van communicatieapparatuur tot aan geautomatiseerde bruggen. Zo kunnen troepenverplaatsingen ontregeld worden.
‘Cyber en Elektromagnetisch’
“Elektromagnetische activiteit vindt plaats in de lucht om ons heen”, legt luitenant-kolonel Masseling uit. “Radio- en lichtsignalen maar ook licht-, radio- en spraakgolven gaan allemaal door de lucht. Wij kunnen hier surveilleren en monitoren wat via deze signalen wordt verspreid. Cyberspace is het digitale domein: computers, netwerken en componenten in die netwerken zoals routers, switches en firewalls.”
Masseling benadrukt dat het bij cyber niet alleen over computers gaat die we kennen uit het dagelijks gebruik als laptops en desktops. “Denk ook aan tablets, gsm’s en systemen voor alarm en huisautomatisering. Eigenlijk alles waar een processor in zit.”
“Militaire systemen zijn meer en meer afhankelijk van computerapparatuur”, aldus de luitenant-kolonel. “Pantservoertuigen, fregatten en wapensystemen bijvoorbeeld. Of wat te denken van helikopters en vliegtuigen: dat zijn vliegende computernetwerken met een ‘stalen jas’ eromheen. Dat beseft niet iedereen”, aldus Masseling. “Bij een tank zie je natuurlijk rupsbanden, bepantsering en een grote schietbuis. Maar om die schietbuis in de juiste richting te krijgen wordt alle techniek aangestuurd door computersystemen, gps-, navigatie- en radiosystemen. Allemaal digitaal, allemaal onderdeel van cyberspace. Ze communiceren met elkaar en dús kunnen wij daar bescherming in bieden.”
Inzetten op groei
Het belang van het nieuw opgerichte bataljon is ook doorgedrongen bij de vaderlandse pers. Op de presentatie in Stroe zijn veel media afgekomen: cameraploegen en journalisten van de NOS, RTL Nieuws, AD, de Volkskrant en SBS6 bewegen zich tussen de voertuigen en manschappen op de static show, voorafgaand aan de ceremonie.
Als die eenmaal begint, spreekt Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Jan Swillens de aanwezigen als eerste toe. Naast woorden over een veranderende wereld en het feit dat vrede niet voor lief genomen moet worden, benadrukt hij het belang van groei. “We moeten voorbereid zijn het gevecht in de toekomst niet drie dagen of drie maanden, maar drie jaar vol te houden”, aldus Swillens. “Daarom is groei belangrijk, want stilstand is achteruitgang.”
Onder één dak
Masseling sluit zich aan bij die woorden. “Vandaag markeert de start van een nieuwe capaciteit”, zegt hij daarover. “102 EOV Compagnie (elektromagnetische oorlogsvoering, red.) bestaat al zo’n dertig jaar. Die wordt groter en krijgt nieuw materiaal en systemen. 101 Cyber-compagnie groeit van twintig naar ongeveer negentig personen. Een enorme opschaling dus.”
Naast de groei is de samenkomst van beide capaciteiten onder één dak een noviteit. “101 Cyber-compagnie en 102 EOV-compagnie vallen nu, anders dan voorheen, onder één bataljonsstaf. Daardoor worden beide specialismen beter op elkaar afgestemd en gecoördineerd”, legt Masseling uit. “Onze taakstelling is het leveren van slagkracht en bescherming, maar de CEMA-sensoren blijven daarnaast hun data aanbieden aan de inlichtingenketen.”
Nieuwe aanwas
Een nieuw bataljon vergt veel nieuw, hoogtechnologisch personeel, erkent ook Masseling. “We zijn keihard op zoek naar mensen. Tachtig procent van onze mensen is militair, overwegend mbo-4- en hbo-niveau. Dus van sergeant tot majoor. Maar er zijn ook voldoende soldaten en korporaalsfuncties. Tevens zijn er functies voor burgermedewerkers. We zoeken overwegend technici: mensen met vaardigheden op het gebied van programmeren, hacken, elektronica, forensisch onderzoek, analyseren, spectrum-analisten, EOV-specialisten. Gaat je hartslag harder kloppen bij technische- of spectrumvraagstukken? Dan ben je op je plaats bij 101 CEMA-bataljon.”
