Tekst KAP Kirsten de Vries
Foto SM Hilbert Buter
Eerste Securitydag CZSK is vooral wake-up call
'Stay Alert Stay Secure'. Met die leus werd op 19 maart tijdens de Securitydag van CZSK een nieuwe campagne gelanceerd om nog meer bewustzijn te genereren voor veiligheid. Dat dat nodig is in deze snel veranderende wereld, daar is iedereen het over eens. Maar vergeten je computer te vergrendelen, informatie op je bureau laten liggen, niet wachten totdat de toegangspoort volledig gesloten is; een ongeluk zit in een klein hoekje. Alle Hens ging in gesprek met 3 hoofdrolspelers over hoe het er wat hen betreft voor staat met de veiligheid binnen onze organisatie.
‘Het is die algemene alertheid: klopt dit wel?’
‘In de volledige breedte kan het beter’ – C-ZSK VADM René Tas
In uw toespraak zei u: dit is geen beschuldigende vinger, maar een wake-up call. Zijn we ingedut?
“Ik denk dat we nooit heel sterk zijn geweest qua security, eerlijk gezegd. We zijn naïef. Dat hoor je ook van de Algemene Rekenkamer. We zijn een vriendelijk clubje dat mensen wil helpen. Dat is ook goed en daar moeten we ook niet mee stoppen. Maar wel als het om security gaat. Gelukkig zijn er ook goede uitzonderingen. Als ik bijvoorbeeld kijk naar omgaan met munitie, omgaan met onderzeebootoperaties en special forces-operaties. Daar doen we het gelukkig wel goed, dus het is niet allemaal kommer en kwel. Maar in de volledige breedte kan het beter.”
Wat zou er wat u betreft beter moeten?
“Ik denk dat algemene awareness belangrijk is. Als je ’s avonds door je eigen wijk loopt en je ziet bij de buren een ladder tegen de muur staan en het is niet de buurman die erop staat, dan bel je hopelijk ook de politie. Eigenlijk is het gewoon die algemene alertheid: klopt dit wel? Als we daar iets extra's aan doen – naast normale procedures, zoals je bureau en pc afsluiten, vertrouwelijk materiaal opbergen als je weggaat, je pas openlijk dragen – dan denk ik dat we al hele stappen maken.”
Bewustzijn bij mensen veranderen is een van de moeilijkste dingen. Hoe zou dat volgens u toch kunnen?
“Het begint natuurlijk bij de top, bij de commandanten, met het goede voorbeeld geven. Maar we moeten ook testen uitvoeren of het beter gaat en af en toe eens aan naming & shaming doen. En je moet er een vervolg aan geven. Dus niet 1 of 2 keer per jaar een Securitydag houden en dan denken: ‘Het komt wel goed, ik heb mijn ding gedaan’. Nee, je moet blijven testen en verandering in gedrag bewerkstelligen.”
‘We hebben steeds meer risico’s geaccepteerd’
‘We zijn minder kwetsbaar dan we denken’- H-ASEC KTZ (TD) Sonja Groenendijk-Kolkman
U werkt al 35 jaar bij CZSK. Hoe heeft u de veiligheid in de loop der jaren zien veranderen?
“We hebben steeds meer risico’s geaccepteerd door omstandigheden, zoals personeelstekorten, andere regelgeving en nieuwe wetgeving. Het kon ook, omdat we het gevoelsmatig niet zo hard nodig hadden. Nu komen we er met elkaar achter dat we misschien wel te ver zijn gegaan met risico’s nemen. En dat we de security-organisatie nu weer op poten moeten zetten, zodat we weer op een acceptabel niveau komen.”
Hebben we ons te rijk gerekend?
“Ik denk het wel. Iedereen, van militair tot burger, in heel Nederland. We hadden nooit meer verwacht dat we in de situatie zouden komen waar we nu in zitten. Daar hebben we ons toch wel laten verrassen. We dachten dat we allemaal vrienden waren met elkaar en dat de wereld in balans was. Terwijl we in 2014 al verrast werden toen Rusland de Krim overnam. En toch zijn we doorgegaan met sussen. Nu zie je dat de wake-up call er wel is.”
Hoe staat onze organisatie er anno 2025 voor op het gebied van veiligheid?
“Ik denk dat we minder kwetsbaar zijn dan dat we denken. Maar ik denk ook dat we de bewustwording omhoog moeten krijgen. Dat we elkaar aanspreken en een cultuur scheppen waarin, als iets niet goed gaat, we het dan ook met elkaar delen. En van daaruit dingen verbeteren. Zijn we zo lek als een mandje? Nee, zeker niet. Kan het beter? Ja. Vooral in het digitale domein is dat heel lastig. Een hek zie je openstaan, een poort van een computer niet.”
‘Je moet gaan voor de kleine successen’
‘Dat we van ver komen is duidelijk’ – Beveiligingscoördinator CZSK BRIGGENMARNS Rob de Wit
Wat kan er wat u betreft beter op het gebied van security?
“Ik zal niet de bezuinigingen de schuld geven, maar als je bij relatief krappe budgetten keuzes moet maken, dan staat security nooit bovenaan, als je je veilig waant. Wat daar voor een groot deel aan gerelateerd is, is de vastgoedproblematiek van Defensie. Als je gebouwen niet op orde zijn, omdat we daar jarenlang geen nieuwbouw hebben gedaan en de instandhouding naar beneden hebben geschroefd, dan zorgt dat ook voor een onvoldoende. Dit zijn wel 2 trajecten van de lange adem en dat maakt het nou net zo interessant. Want het zou vannacht kunnen gebeuren, dat er een inbreuk plaatsvindt. En dan is de vraag, wat kun je zelf wél doen?”
Beantwoordt u die vraag eens?
“De bewustwording van gedrag. Daar kun je vandaag al wat aan doen. Je moet gaan voor de kleine successen. Als iemand zegt: ‘Ik heb een privételefoon naast een diensttelefoon, want dan kan ik de hardloop-app Strava wel gebruiken. Dan kun je het gesprek daarover aangaan: ‘Als je Strava niet mag hebben op je diensttelefoon, waarom neem je je privételefoon mét die app dan mee naar je werkplek?’ Vorig jaar had ik een discussie met een collega-directeur. Die zei: ‘Dat tourniquet hebben we weggehaald, want dat stond in de weg.’ Daar schoot ik van in de lach, want dat is precies de bedoeling van dat ding. We zijn als mens altijd op zoek naar een stukje gemak en comfort en die 2 dingen zijn nou net de vijand van security.”
Hoe vindt u dat het nu gaat op het gebied van security?
“Iedere week weer een stuk beter. Dat we van ver komen is duidelijk. Dat het bewustzijn aan het toenemen is, dat zie ik ook wel gebeuren. Het is niet dat we vanaf nu foutloos zijn. De essentie van vandaag is het goede voorbeeld geven. Wees eerlijk tegen elkaar, haal niet je schouders op van, ‘als jij het niet doet, doe ik het ook niet’, want dan komen we er niet.”
