Achter de schermen

… bij het bouwen aan de oorlogsorganisatie van de Marechaussee

Na lange tijd van vrede is er een grootschalig conflict in Europa. De onveiligheid in de wereld neemt toe. Dit vraagt om actie: defensie moet voorbereid zijn om het eigen grondgebied en dat van haar bondgenoten te beschermen. Oftewel, een focus op Hoofdtaak 1.

Onder anderen Tobias van Directie Human Resources en Bedrijfsvoering (HR&BV), majoor Indra en kapitein Roel denken hier over na. De 2 laatstgenoemden zijn respectievelijk de commandant en plaatsvervangend commandant van de Brigade Objectbeveiliging (BOB).

De directie HR&BV startte dit proces vorig jaar onder aanvoering van de Directie Aansturing Operationele Gereedheid (DAOG). Daarbij werkten diverse HR- en operationele experts van verschillende defensieonderdelen en operationele commando’s samen. Met als doel defensie voor te bereiden op taakuitvoer binnen Hoofdtaak 1. Niet alleen operationeel, maar ook op HR- en systeemtechnisch gebied. Hierdoor ontstonden inzichten over schaalbaarheid, ‘vredesorganisatie’ en ‘oorlogsorganisatie’.

Tekst: Coen Heil | Foto’s: Phil Nijhuis, archief Mediacentrum Defensie

Opgedane ervaring

Voor HR ligt de focus op het waarborgen van voldoende personeel en een flexibele inzet in personeel en financiën. Zowel in vredestijd, in aanloop naar, tijdens, en na een Hoofdtaak 1-scenario. Afgelopen november testte de directie HR&BV deze concepten samen met 101 Marechausseebataljon (101 Marbat) door daar een oorlogsorganisatie te ontwerpen. Er werden waardevolle inzichten opgedaan over het schaalbaar inzetten van reservisten, civiele marktpartijen en de huidige organisatie-inrichting. Deze input leidde tot een aangepaste defensiebrede inrichtingsnota en de opdracht van de Commandant der Strijdkrachten om deze concepten toe te passen bij andere brigades. Met als einddoel een ‘oorlogsorganisatie’ en ‘vredesorganisatie’ klaar te hebben voor de hele Marechaussee. Volgend jaar worden deze ontwerpen in de personeelssystemen verwerkt en ingericht.

Oorlogsorganisatie bewaken en beveiligen

In maart startte onder meer een team van HR&BV met nadenken over een ‘oorlogsorganisatie’. De BOB behoorde tot een van de deelnemende brigades binnen dit ontwerpproces. De focus lag hierbij op het uitwerken van de close protection taak (persoonsbeveiliging in militaire context, red.) en het bewaken en beveiligen van kritieke infrastructuur.

Militaire paraatheid

Hoewel alles in de steigers staat, zijn er meer stappen nodig richting een vergroting van de militaire paraatheid. Voor majoor Indra is het helder: “Ik denk dat er nog veel sleutelbesluiten moeten worden genomen. Qua inrichting en uitvoering.” Verder is de Marechaussee een organisatie die voor verschillende gezagsdragers werkt. “Terwijl de operatie dagelijks doorgaat, moet ook de militaire paraatheid worden verhoogd. Dat vraagt veel van onze organisatie.”

Wat gebeurt er eigenlijk bij de Marechaussee als het daadwerkelijk tot een oorlog komt? “We staan er als het erop aan komt, ook in een oorlogssituatie. Er wordt momenteel veel afgestemd over de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende operaties”, vertelt Tobias. “Het zal in elk geval gaan om ondersteuning van de landmacht in de operatie. En om beveiliging van kritieke infrastructuur.”

Gereedstelling hoge prioriteit

De gereedstelling heeft dan ook een hoge prioriteit voor onze organisatie. “De daadwerkelijke gereedstelling op een scenario in Hoofdtaak 1”, verduidelijkt majoor Indra. “Het is dan ook belangrijk dat iedereen fysiek is opgeleid, in combinatie met een juiste mindset.”

Betrokkenheid bij alle scenario’s

“Doordat we al 80 jaar in vrijheid leven, weet het jonge personeel -gelukkig- niet echt wat oorlog inhoudt”, aldus majoor Indra. Daarom is het belangrijk het personeel van BOB te betrekken bij alle mogelijke scenario’s. “Dat doen we door gesprekken met ze te voeren en door kleine oefeningen en trainingen.”

Met extra aandacht voor onder meer de Militaire Basisvaardigheden (MBV). Maar ook de vertaling van de geopolitiek naar onze eigen werkzaamheden en de generatie waarmee wij werken, is belangrijk, vertelt kapitein Roel de plaatsvervanger van de majoor. “Dat moet bijdragen aan een mindset die in de basis nog meer gericht is op het zijn van militair.”

Reservisten en dienjaarmilitairen

In aanloop naar en tijdens een Hoofdtaak 1-scenario zal de BOB de eigen taken blijven uitvoeren, zoals wettelijk omschreven. “Het bewaken en beveiligen van de koninklijke woon- en werkverblijven en het Catshuis”, licht majoor Indra toe. Deze werkzaamheden vinden plaats in de regio’s Den Haag, Utrecht en Apeldoorn. “Al zou het aantal objecten en het dreigingsniveau kunnen toenemen, waardoor we in personeel en uitrusting moeten opschalen”, vervolgt de officier. “Personeel opschalen kan bijvoorbeeld door nieuwe instroom of de inzet van reservisten of dienjaarmilitairen.”

Nieuwe militairen en reservisten

Het staat vast dat de Marechaussee fors gaat uitbreiden met beroepsmilitairen en reservisten. “Vooral door meer te investeren in onder meer werving”, licht Tobias toe. “Dat doen we samen met het Dienstencentrum Personeelslogistiek (DCPL).”

Een van de manieren om reservisten te werven is het polsen van burgermedewerkers om deze stap te maken. Zo ploffen er briefkaarten met een korte enquête op de mat bij burgermedewerkers van Defensie. De krijgsmacht wil met deze anonieme vragenlijst weten welke burgermedewerkers bereid zijn om reservist te worden.

Genoeg uitdagingen

Bij de BOB liggen nog genoeg uitdagingen op stapel. Bijvoorbeeld het samenbrengen van de ‘vredesorganisatie’ en ‘oorlogsorganisatie’ in de ontwikkeling van medewerkers binnen het domein bewaken en beveiligen. Denk hierbij aan het ontwikkelen van ‘donkerblauwe’ loopbaanpaden. “Dit alles roept op tot meer zelfreflectie bij de eenheid”, besluit kapitein Roel.