Tekst kapitein Arthur van Beveren
Foto Mediacentrum Defensie

Innovatie biedt Kustwacht meer zicht op de Noordzee

Met een nieuwe beveiligde dataverbinding tussen zijn vliegtuigen en het Kustwachtcentrum in Den Helder heeft de Kustwacht sneller en accurater zicht op de Noordzee. Video en andere missiedata zijn nu direct zichtbaar op de interne computersystemen van Defensie dat de Nederlandse Kustwacht organiseert en beheert.

“Goed zicht op de Noordzee is noodzakelijk voor het aansturen van operaties, inzet van middelen en het nemen van de juiste beslissingen”, vertelt Edwin van der Pol, plaatsvervangend directeur Kustwacht. “Met deze real time data krijgt de Kustwacht veel beter zicht op de situatie op zee, wat bij de toekomstige reddingsacties echt het verschil kan beteken tussen leven en dood.”

Videobeeld van de haven met allerlei data.
Videobeeld van de marinehaven in Den Helder vanuit een Kustwachtvliegtuig.

‘Real time data geeft Kustwacht veel beter zicht van de situatie op zee’

Warmtecamera

Een voorbeeld is de brand op het schip de Fremantle Highway in de zomer van 2023. Uit beelden die gemaakt zijn met de warmtecamera van het vliegtuig, bleek dat de brand veel ernstiger was dan de kapitein in eerste instantie dacht. Toen moest nog mondeling doorgegeven worden wat de medewerkers vanuit het vliegtuig zagen. Als de Kustwacht live kan meekijken met hoge resolutie videobeelden, kunnen ze nog sneller op de situatie inspelen.

Van mondeling naar chat

De nieuwe datakoppeling is gerealiseerd via de Information Exchange Gateway Infrastructure (IEGI). Dit is een bouwsteen van de sectie Beveiliging van JIVC in Maasland die op een veilige manier nagenoeg alle koppelingen tussen MULAN en andere netwerken waaronder het internet verzorgt. Naast videobeelden komen ook andere missiedata beschikbaar zoals Automatic Identification System (AIS) met scheepsposities en wordt een chatfunctie met het Kustwachtcentrum in Den Helder gerealiseerd. Gegevens zoals scheepsposities, die eerder mondeling doorgegeven werden, kunnen via de chat verstuurd worden, wat minder foutgevoelig is.

Dash 8 van de Kustwacht op zijn vaste thuisbasis op Schiphol.
De Kustwachtvliegtuigen opereren vanaf Schiphol Airport.

‘Nieuwe chatfunctie is minder foutgevoelig dan mondelinge berichten’

Handhaving en veiligheid

De videobeelden worden ook gebruikt voor handhaving en veiligheid. Bij verdachte omstandigheden kan het voor de luchtwaarnemers lastig zijn om een scherpe omschrijving te geven. Gaat het om een speedboot, een RHIB-motorboot of is het gewoon een vissersboot? Aan de hand van de beelden kan de Kustwacht de informatie beter valideren. De informatie zorgt ook voor meer veiligheid van de medewerkers op zee. Zo kan een boarding met foto’s of video’s beter voorbereid worden, zodat de medewerkers veilig en snel aan boord kunnen gaan.

Technisch en organisatorisch complex

“Het realiseren van de verbinding was zowel technisch als organisatorisch complex”, vertelt deelprojectleider Niels Horn van het project Maritiem Operatie Centrum dat de beveiligde verbinding heeft gerealiseerd. “Het vliegtuig vliegt op grote hoogte en het gaat om een groot gebied van anderhalf keer de oppervlakte van Nederland. Een streamingverbinding via satelliet zou erg kostbaar worden. Om de kosten te beperken, is gebruik gemaakt van het netwerk van de Nationale Politie, dat recent vernieuwd is. Via dit Umbrella-netwerk kan het vliegtuig van de noordelijkste tot de zuidelijkste punt van Nederland contact houden met de Kustwacht.”

Split beeld van scheepsbewegingen en videobeeld van de Noordzee.
Scheepsbewegingen en live beelden van de Noordzee zijn nu direct in het beveiligde netwerk van Defensie te bekijken.

‘Gebruik gemaakt van het netwerk van de Nationale Politie’

Strenge eisen

Het project was een technische uitdaging omdat er voldaan moest worden aan strenge beveiligingseisen van Defensie om de beelden beschikbaar te krijgen in de MULAN-omgeving. Het is voor het eerst dat dit gelukt is. Diverse andere diensten, zoals de Koninklijke Marechaussee hebben daarom ook belangstelling voor deze oplossing. Om in de toekomst ook verbinding te houden voorbij het Umbrella-netwerk van de politie wordt gekeken naar een satellietverbinding met dezelfde eigenschappen: hoge beschikbaarheid met een minimale vertraging in de verbinding.

Veel partijen

De samenwerking met de diverse partijen vroeg om op een andere manier te denken, wat uiteindelijk leidde tot innovatieve oplossingen. Het testen van de oplossingen gebeurde in een hangaar op Schiphol, waar het Kustwachtvliegtuig op dat moment stond. Organisatorisch waren veel partijen betrokken bij dit traject. Er is nauw samengewerkt met de afdeling Functioneel Beheer van de Kustwacht en met de politie. Meerdere afdelingen van JIVC werkten aan de beveiligingsstandaarden, de installatie van de servers en de defensiekoppelingen. Ook is intensief samengewerkt met de leverancier van de vliegtuigen PAL Aerospace en de leverancier van de software Cartenav.