Plaatsvervangend commandant Bart Hulsbosch over hoofdtaak 1
De gehele krijgsmacht bereidt zich voor op een zogeheten hoofdtaak 1-scenario: de bescherming van het eigen grondgebied en dat van bondgenoten. Dat geldt ook voor de Marechaussee. “We moeten gas geven, want er is echt wat aan de hand. De Commandant der Strijdkrachten was daar ook duidelijk over in zijn dagorder.”
Blauw én groen. Politie én militair. Dat is onze organisatie in een notendop. Jarenlang lag de focus vooral op dat blauwe deel van het werk. Maar vanwege de Russische oorlog in Oekraïne en de toegenomen dreiging die daaruit voortvloeit, staat dat groene deel weer volop in de spotlights.
Net als de rest van de krijgsmacht maakt ook de Marechaussee werk van de militaire gereedheid. Alleen is dat geen kwestie van even een knop omzetten en klaar is Kees. Brigadegeneraal Bart Hulsbosch, sinds 1 maart plaatsvervangend commandant van de Koninklijke Marechaussee, zet met zijn team vol in op het verder realiseren van die omslag. Het is tijd voor duidelijke keuzes, er moeten mensen bij en de mindset van collega’s moet meer gericht zijn op paraatheid, wendbaarheid en samenwerking. “Ook moet de werkvloer de juiste opleidingen en trainingen krijgen. Plus de goede spullen om robuuster te kunnen optreden als dat nodig is”, benadrukt Hulsbosch. “We moeten gas geven, want er is echt wat aan de hand.”
U houdt zich onder andere bezig met de focus op hoofdtaak 1. Wat betekent dat?
“De toegenomen dreiging zorgt ervoor dat wij als Marechaussee iets meer moeten doen dan we tot nu toe hebben gedaan. Er komt meer focus op groener optreden. Denk hierbij aan de Militaire Politie (MP) en andere oorlogstaken van de Marechaussee. Dus zaken zoals mobiliteit, Host Nation Support, Homeland Defense, krijgsgevangen begeleiden, enzovoorts. Dat hebben we lang niet gedaan. Die procedures moeten we opnieuw bekijken en oefenen. Daarvoor zijn we al begonnen met het vormen van de MP-eskadrons.
Maar dat groener optreden geldt niet automatisch voor álle Marchaussee-collega’s. Ook als er een conflict uitbreekt, gaat het ‘gewone’ blauwe werk in Nederland door. In artikel 4 van de Politiewet is beschreven welke civiele taken we hebben. Taken zoals grensbewaking en beveiliging van bedreigde personen en objecten. Maar vanwege de dreiging kan de uitvoering van die taken veranderen. Hoe en wat we daarmee moeten, is nu de uitdaging.”
Wat betekent dat concreet?
“Bij veel mensen leeft nog het idee dat we in vrede leven. We bereiden ons weliswaar voor op een eventuele oorlog, maar tot die tijd is er niet zoveel aan de hand, denkt men. Dat geloof ik niet. Tussen vrede en oorlog zit nog een heel traject waarin het heel spannend wordt. Er is sprake van een toenemende dreiging qua bijvoorbeeld sabotage, desinformatie en contra-inlichtingen. Dat zijn ontwikkelingen waar we als Marechaussee al volop mee aan de slag zijn, maar die we nu in een razend tempo verder moeten brengen.”
Hoe ziet dat eruit op de werkvloer?
“Collega’s moeten nu al met een bredere blik naar hun werk kijken. Ze moeten nadenken over wat er aan de hand is in de wereld. Wat ze in hun huidige taak kunnen doen om informatie in te winnen of de pakkans te vergoten. Het werk aan de grens is nu bijvoorbeeld vooral gericht op illegale migratie. Maar er is meer dan mensensmokkel. Denk aan individuen die willen spioneren of saboteren. Of misschien moeten we meer of andere personen gaan beveiligen die worden bedreigd.
Zo krijgen we bij oplopende spanningen verschuivingen in ons takenpakket en moeten we mogelijk robuuster optreden. Dan moeten we misschien meer mensen inzetten, met andere spullen zoals zwaardere wapens.”
We hebben meer mensen nodig, dus we gaan op zoek naar extra reservisten voor die zogenoemde schaalbare capaciteit.
“In de huidige plannen houden we daar inderdaad rekening mee. Maar we beoordelen ook de inzet van het huidige reservistenbestand. Daar valt nog winst te behalen. Daarbij kijken we vooral naar de taken waarvoor we die collega’s specifiek opleiden en of we ze kunnen oproepen als wij ze écht nodig hebben. Daarnaast maken we plek voor jaarlijks veel meer Dienjaarmilitairen om die flexibele schil te realiseren.”
Bij een (dreigend) conflict moet de Marechaussee keuzes maken qua inzet. Wat is de rol van onze opdrachtgevers zoals de NCTV en Justitie en Veiligheid?
“Zolang er geen echte oorlog is, gelden in Nederland de normale gezagsstructuren. Dan hebben NCTV, de Hoofdofficier van Justitie, burgemeesters en het directoraat-generaal Migratie gezag over veel van onze taken. We kunnen niet zomaar mensen wegtrekken van Schiphol omdat dan de rijen voor de balies langer worden. We kunnen geen collega’s weghalen bij persoonsbeveiliging of Joodse instellingen, want daar is nú iets aan de hand. Niettemin zijn onze opdrachtgevers zich bewust van de veranderde veiligheidssituatie en dat we ons moeten voorbereiden. Daar voeren we goede gesprekken over.”
Waar liggen de grootste uitdagingen in de focus op hoofdtaak 1?
“Het gaat mij er vooral om dat we de operatie faciliteren om het werk goed te kunnen doen. We moeten collega’s meegeven wat de dreiging is die op ons afkomt. Voor ons werk in Nederland hebben we de juiste middelen. Maar voor het MP-werk nog niet, daar geven we nu gas op. Als het gaat over het binnenhalen van mensen hebben we nog een slag te maken. Ook om die op te leiden. Het opleidingscentrum in Apeldoorn heeft een uitdaging om nog meer mensen op te leiden. Dat knelpunt hebben we in het vizier en daar zijn we volop mee bezig.”
Wat kunnen collega’s zelf doen om bij te dragen aan de gereedstelling?
“We moeten allemaal alert zijn op veiligheid. Voor de operationele collega’s geldt uiteraard dat ze moeten zorgen dat hun Integrale Beroepsvaardigheden Training (IBT) op orde is. Dat is het politiedeel. We kijken voor de militairen ook naar aanvullende trainingen op het lange wapen en gebruik van het CBRN-masker (beschermingsmiddel tegen chemische, biologische, radiologische en nucleaire strijdmiddelen, red.). Die militaire basisvaardigheden moeten ook op peil zijn, daar vraagt de Commandant der Strijdkrachten ook om. Dat geldt ook voor vaccinaties en de dental fit-status. Je optimaal gereedstellen draagt niet alleen bij in een mogelijk hoofdtaak 1-scenario, maar versterkt ook de uitvoering van onze huidige taken. Uiteindelijk moet iedereen gereed en inzetbaar zijn.”
Personalia
Naam: Bart Hulsbosch
Leeftijd: 48
Rang: brigadegeneraal (binnenkort officiële bevordering tot generaal-majoor)
Functie: sinds 1 maart 2025 plaatsvervangend commandant Koninklijke Marechaussee
Loopbaan: na enkele jaren als officier bij de marine maakte Hulsbosch in 2004 de overstap naar onze organisatie. Hij vervulde operationele en bestuurlijke functies. Zowel nationaal als internationaal. Zo werd hij uitgezonden naar Kenia in het kader van piraterijbestrijding in de Hoorn van Afrika.
Op Schiphol was hij later verantwoordelijk voor de Politiedienst en de Gewapende Beveiliging Burgerluchtvaart.
Na een functie bij de Verenigde Naties keerde hij terug bij de Marechaussee en werd clusterhoofd Bewaken en Beveiligen. In 2018 werd hij hoofd van de afdeling Intelligence van het Landelijk Tactisch Commando. Tot 1 maart vervulde Hulsbosch de functie Directeur Operaties.
