Tekst kapitein Arthur van Beveren
Foto Mediacentrum Defensie
Mobiele en statische systemen schermen defensielocaties af tegen onbemande vliegende systemen
Defensie beschikt vanaf volgend jaar over een geavanceerd systeem dat vliegende drones kan weren en overnemen. Met het gelaagde Counter-UAS-concept zijn zowel defensieve als offensieve maatregelen mogelijk. De Koninklijke Luchtmacht en Marine gaan er hun bases mee beveiligen, de landmacht krijgt mobiele systemen.
Al voor de Russische inval in Oekraïne in 2022 was er vraag naar systemen om drones te weren van belangrijke locaties en dat verzoek is alleen maar relevanter geworden. Het is de luchtmacht die wekelijks een enorme hoeveelheid verboden vliegbewegingen van drones rond zijn locaties ziet. Dat zijn hobbyisten die onwetend de lucht in gaan in bijvoorbeeld laagvlieggebieden maar ook potentieel kwaadwillenden die inlichtingen verzamelen. In eerste instantie komt de vliegveiligheid met al die kleine helikoptertjes in het geding, maar er spelen dus meer gevaren, zeker in het operationele domein.
‘Systeem bestaat uit sensoren en effectoren’
Meerlaags systeem
Na het gebruikelijke aanbestedigingstraject voldeed het Counter-UAS-systeem (Unmanned Aerial System) van Elbit aan de eisen. Daarvoor bestaat het systeem uit een aantal sensoren en effectoren zoals een radar, camera, radiofrequentie-antenne, jammer en overnamecapaciteit. Daarmee wordt een onzichtbaar ‘gebied’ in het luchtruim gecreëerd waarin kleine drones gedetecteerd en geweerd kunnen worden. Naast die passieve bescherming kan de besturing van een groot aantal drones worden overgenomen. De drone kan op een veilige locatie worden geland en geïnspecteerd of zelfs teruggestuurd worden naar de plek waar die vandaan kwam.
Het Counter-UAS-systeem creëert een onzichtbaar ‘gebied’ in het luchtruim waarin kleine drones gedetecteerd en geweerd kunnen worden. Naast die passieve bescherming kan de besturing van bekende drones worden overgenomen. De drone kan op een veilige locatie worden geland en geïnspecteerd of zelfs teruggestuurd worden naar de plek waar die vandaan kwam.
Het systeem bestaat uit een aantal sensoren en effectoren zoals een radar, camera, radiofrequentie-antenne, jammer en overnamecapaciteit. Door meerdere modules te koppelen kan het bereik vergroot en de functionaliteit uitgebreid worden.
Het C-UAS-systeem kan zowel statisch worden ingezet op militaire vliegvelden en marinelocaties als mobiel, bijvoorbeeld bij de tijdelijke objectbeveiliging van een commandopost in het veld of landingszone in vijandelijk gebied.
‘Het opzetten van het systeem kan binnen een half uur’
Toekomstige inzet
Alle militaire vliegvelden en marinelocaties in Nederland krijgen een statische versie van het systeem. Het C-UAS-peloton van 11 Luchtverdedigingsbatterij gaat mobiele systemen gebruiken. De praktijk zal uitwijzen op welke manier die het best in operationele omstandigheden toegepast kunnen worden. Mobiel is overigens een rekbaar begrip. Het geheel zit verpakt in kisten en weegt in totaal 300 kilo maar is zelfvoorzienend door de aanwezigheid van een aggregaat. Het opzetten van het geheel kan binnen een half uur met zes personen. Staat alles dan kan één iemand het systeem monitoren. Het C-UAS-systeem leent zich perfect voor tijdelijk objectbeveiliging, bijvoorbeeld van een commandopost of landingszone in vijandelijk gebied.
Werking
Met een systeem is een gebied in een straal rondom een object of gebied te beveiligen. Door meerdere modules te koppelen kan dat bereik vergroot worden. Op eenzelfde manier kan extra functionaliteit worden toegevoegd door het koppelen van andere sensoren en effectoren. Het systeem heeft ook beperkingen. Een directe zichtlijn is noodzakelijk voor een deel van de sensoren en effectoren. In een stedelijke omgeving zal de apparatuur dus op hoogte moeten worden geplaatst om contact te houden met het luchtruim. Vanaf volgend jaar stromen de anti-dronesystemen in bij de krijgsmacht.
