‘Leermoment voor iedereen’
Het is stil op de Koning Willem III-kazerne in Apeldoorn. Op het terrein van het Opleidings-, Trainings- en Kenniscentrum van de Koninklijke Marechaussee is bijna niemand te bekennen. Geen exercerende leerlingen, geen gevulde klaslokalen, een lege kantine en een verlaten sportterrein. Hoewel de COVID-19-maatregelen ervoor zorgen dat de bakermat van de Marechaussee er uitgestorven bijligt, gaan de opleidingen onverminderd door. Online welteverstaan, onder de noemer Onderwijs op Afstand. Wat is de stand van zaken?
De tegenstelling kan haast niet groter zijn. Van een OTCKMar dat bijna uit haar voegen barst vanwege het opleiden van extra personeel, naar de huidige situatie. “Surrealistisch.” Zo omschrijft opperwachtmeester Coen Hondebrink van de sector Basis Opleidingen de toestand op het opleidingscentrum. Hondebrink is instructeur en heeft een klas van de Wachtmeesteropleiding lichting 19-05 onder zijn hoede. Zijn leerlingen waren net begonnen aan de laatste module: (Inter)nationale Militaire Politie Taken (IMPT). In juli stond hun diplomering gepland en zouden ze op functie worden geplaatst.
“En nu?”, was het eerste dat bij Hondebrink door het hoofd schoot toen op 16 maart de poorten van de kazerne werden gesloten. “Hoe gaan we dit oppakken? We waren als opleidingscentrum wel al bezig met het opstarten van het zogenoemde blended learning, een mix tussen afstands- en contactonderwijs, maar hier niet op voorbereid. We zijn namelijk nog niet zo flexibel. Veel lesmateriaal is nog niet digitaal, of vanuit veiligheid alleen via Mulan bereikbaar. En leerlingen hebben geen telestick om ons netwerk vanuit huis te benaderen. Dit is echt een wake up-call.”
'Dit is echt een wake up-call'
Crisisteam
Het OTC formeerde een crisisteam om de continuïteit van de opleidingen te waarborgen. De opdracht aan de instructeurs: ‘Maak zo snel mogelijk lesmateriaal digitaal in de vorm van filmpjes’. Ze werden daarbij ondersteund door een team vanuit de sectoren en secties van het OTC. “Er werd gekeken welke lessen geschikt moesten worden gemaakt voor Onderwijs op Afstand, en de modules en vakgebieden werden onder de teams verdeeld. We konden gebruik maken van een camera of filmen met onze telefoon. Alle instructeurs zijn op hun eigen manier keihard aan de slag gegaan. De filmpjes plaatsten we op een online leeromgeving, zodat we op 30 maart de lessen konden hervatten.”
In het weekend voor de herstart zetten de instructeurs met ondersteuning vanuit bureau Media en opleidingsontwikkelaars de laatste puntjes op de i en werkten hard door. “We testten en hadden veel contact met de leerlingen en de instructeurs onderling of alles wel goed werkte.” Wat Hondebrink van het resultaat vindt? “Het is positief dat we les kunnen geven, maar we zijn nog in de opstartfase. Het zijn nog geen professionele e-learnings, het moet beter. Maar wat wil je als je alles snel moet maken. Dit is voor de organisatie, instructeurs en leerlingen echt een leermoment. Hoe behaal je je leerdoelen, hoe borg je de interactie in lessen? We komen er nu snel achter wat wel en niet werkt.”
Digitale lesomgeving
Hondebrink zocht kort na het sluiten van de kazerne meteen contact met zijn leerlingen via een al bestaande app-groep. “Ik informeerde uiteraard eerst hoe het met iedereen ging. Daarna hebben we in overleg met elkaar met Microsoft Teams een online lesomgeving met chat- en videomogelijkheden samengesteld, ingericht en getest. Om in ieder geval iets te hebben. Nu geef ik aan de hand van een rooster online les. De leerlingen kunnen zich met behulp van het gedigitaliseerde lesmateriaal voorbereiden en aan hun kennis en vaardigheden werken. Het is even wennen, een heel andere manier van lesgeven.”
De komende tijd staat in het teken van het verhogen van de kwaliteit van Onderwijs op Afstand. Onder leiding van de sector Kennis wordt geëvalueerd en gerepareerd. Stap voor stap houden de instructeurs de eerste online producties tegen het licht en vervangen deze indien nodig voor verbeterde versies. “Er zijn vakgroepen geformeerd, die een inventarisatie maken. Op die manier willen we een slag maken, die de kwaliteit van de online lessen ten goede komt. We hebben veel overleg met de instructeurs en met de leerlingen, zodat we het gewenste leerrendement kunnen behalen en de leerlingen zo goed mogelijk voorbereiden op hun examens.”
De instructeurs houden de eerste online producties tegen het licht en vervangen deze indien nodig.
Praktijklessen
Daarnaast richten de instructeurs zich op het digitaal maken van praktijklessen. Marechaussee word je immers niet vanachter je pc. “Het praktijkonderwijs is nog veel belangrijker. Daar ligt de nadruk in de opleiding ook op. We zijn een beroepsgerichte opleiding. Leren door te doen. Neem een verkeerscontrole, een verhoor of een aanhouding van een verdachte. Hoe krijg je een verdachte onder controle als deze weerstand biedt? Hoe gaan we dat digitaliseren? Daarover zijn we nu aan het nadenken en mee aan het experimenteren.”
Hondebrink is contactpersoon voor het vakgebied Verhoor. Om de leerlingen toch de theorie in de praktijk te laten oefenen, heeft hij 2 pilots gedraaid waarin hij een verhoorsituatie digitaal na laat bootsen via een videoverbinding. “De leerlingen kregen van te voren de gelegenheid om zich samen voor te bereiden en een verhoorplan op te stellen. Ze konden de verdachte tijdens het verhoor ook zien. Het is een manier om te oefenen, maar het blijft natuurlijk wel anders dan in het echt. Ik kon wel meteen feedback geven, alhoewel het moeilijk blijft om iemands houding vanachter een camera te beoordelen.”
Examinering
En dat brengt Hondebrink op het onderwerp examinering. “De theorie-examens gaan gewoon door. We verdelen de leerlingen over 3 lokalen, zodat we de COVID-19-maatregelen kunnen naleven. Na ieder examen wordt het lokaal schoongemaakt.” Over de praktijkexamens is nog geen duidelijkheid. “We evalueren de verhoorpilots en andere praktijklessen en kunnen deze daarna eventueel examineren. We gaan zien wat er besloten wordt. De instructeurs en de leerlingen kijken daar verwachtingsvol naar uit, zodat we meer duidelijk krijgen over de voortgang van de opleiding en de toekomst van de leerlingen.”
En wat als straks de poorten van het OTC weer opengaan? Volgens Hondebrink moet daar alvast goed over nagedacht worden. Hij vindt het zonde als alles weer terugkeert naar het oude. “Deze situatie heeft onze ogen geopend. We kunnen hier veel van leren en hebben er - noodgedwongen - in korte tijd al veel van geleerd. Laten we dan nu ook kritisch kijken en de volgende stap maken. Hoe kunnen we Onderwijs op Afstand nog beter inrichten, mixen met contactonderwijs en de opleiding naar een nog hoger niveau tillen. Dan halen we uit deze situatie toch iets positiefs.”
Bekijk hieronder hoe een verlaten OTCKMar eruit ziet.
