Tekst RITM Djenna Perreijn
Foto Divers

Naar Afghanistan, of toch niet?

Na maanden trainen zat het opwerktraject voor missie Resolute Support erop, stonden de tassen klaar en werd afscheid genomen van familie en vrienden. Afghanistan lonkte. Toen kwam ineens het besmettelijke coronavirus om de hoek kijken. Voor het eerst in de geschiedenis besloot Defensie militairen vóór vertrek naar missiegebied in Oirschot in quarantaine te plaatsen. ‘Het enige wat zeker is, is dat niets zeker is.’

Adjudant Jo, materieelbevoorrader bij 13 Lichte Brigade.

Een klein stukje grond kregen ze er vorige week bij, zodat het rondje hardlopen – 200 meter langs het hek – iets groter is. 40 militairen leven afgezonderd op legeringskamers op de Generaal Majoor de Ruyter van Steveninckkazerne om ‘verdere verspreiding van het coronavirus tot de allerhoogste standaard te voorkomen’, aldus het operatiebevel. Alleen de militair arts mag in beschermende kleding het quarantaineterrein op en af. Na deze periode verstrekt de NAVO een certificaat dat de militairen toelaat tot de missie Resolute Support in Mazar-e-Sharif.

‘Het is best sip’

“Het is best sip. Je kunt beter vast komen te zitten op een cruiseschip”, grapt adjudant Jo, materieelbevoorrader bij 13 Lichte Brigade. “Maar binnen de mogelijkheden ontbreekt het ons aan niets. Op verzoek zijn er sportspullen gebracht om op de kamer mee te trainen. Verder lees ik boeken en kijk ik televisie om de dagen door te komen. Ik heb gevraagd om een Mulan-werkplek om werk van mijn vervanger in Nederland over te nemen.”

De ervaren onderofficier draaide al 4 uitzendingen. “Maar deze aanloop voelt heel anders. Er zit een corona-sausje overheen. Dat is niemands schuld want het is overmacht. Het enige dat wij kunnen doen, zijn de regels naleven en de sfeer goed houden.”

Binnen sporten kan met materialen die makkelijk te ontsmetten zijn, zoals matjes, gewichten of TRX-kabels met plastic handvatten. Buiten geven sportinstructeurs achter de hekken yoga- en sportles.

‘Als je eenmaal de klik hebt gemaakt, wil je ook gewoon vertrekken’

Je wilt gewoon vertrekken

Toch gaat de grootste behoefte uit naar informatie en duidelijkheid. Jo: “We filosoferen samen hoe dit verder gaat, maar het is lastig om de vinger erop te leggen. De situatie kan elke dag veranderen.” Enkele niet-essentiële functionarissen werden al van de lijst gehaald voor de quarantaine startte. Zij staan nu op een notice to move van enkele dagen. Militairen in Mazar-e-Sharif gaan nog maar weinig de poort uit, om het besmettingsrisico te verkleinen. “We houden er dus rekening mee dat meer mensen uit onze groep een heel andere taak krijgen tijdens hun uitzending, het missiegebied eerder verlaten of überhaupt niet eens naar Afghanistan gaan.”

Het enige wat volgens de adjudant zeker is, is dat niets zeker is. “Als je eenmaal de klik hebt gemaakt, wil je ook gewoon vertrekken. Bovendien willen we onze voorgangers aflossen; zij zitten er al lang genoeg. Toch heb ik er vertrouwen in, welke beslissing de leiding ook neemt.”

Van de sportspullen tot maaltijden: de militairen in quarantaine ontsmetten alles zorgvuldig om besmettingsgevaar uit te sluiten.

De geclusterde samenleving

De 40 militairen in het quarantaineterrein zijn opgedeeld in clusters van 5 à 6 personen. Clusterhoofden zijn het aanspreekpunt van de vaste kampstaf en voorzien hun groep van de laatste informatie. De hoofden komen 2 keer per dag samen om de nieuwste ontwikkelingen door te spreken en de situatie in hun leefgebied te evalueren. 

‘We bekijken elke dag of zaken beter kunnen’

Fysiek en mentaal pittig

De groep vult dagelijks 2 keer een formulier in van het gezondheidscentrum, over de fysieke gesteldheid. Luitenant-kolonel Jan Jacob, hoofd Personeelsdienst 11 Luchtmobiele Brigade: “Bij de eerste loopneus komen zij direct in actie, want een zieke in de groep vormt een risico voor het héle cluster. Natuurlijk hebben we thuis, voor we in quarantaine gingen, al maatregelen genomen om zo gezond mogelijk te beginnen. Bijvoorbeeld door zoveel mogelijk binnen te blijven.” 

Volgens het operatiebevel wordt niet alleen fysiek, maar ook mentaal een zwaar beroep gedaan op de militairen. “Ondanks deze hindernis is de sfeer in de groep nog goed”, meent Jan Jacob. “Iedereen staat in de startblokken om aan de missie te beginnen.” De faciliteiten op het quarantaineterrein worden langer in stand gehouden voor toekomstige uitroterende collega’s. “Daarom zijn de voorzieningen solide, er zijn zelfs op verzoek tosti-ijzers geleverd. Zolang we hier zitten, evalueren we elke dag hoe zaken beter kunnen.”

Iedereen doodt de tijd op zijn eigen manier. De een leest, de ander heeft het voor elkaar gekregen een racebaan binnen de muren van het quarantaineterrein te krijgen.

Acceptatie onzekere situatie

3 keer per dag voltrekt zich het bijzondere ritueel van ‘maaltijden ophalen bij het hek’. “Met handschoenen aan soppen we alles af met een speciaal ontsmettingsmiddel”, aldus Jan Jacob. Alles om de verspreiding van het virus te voorkomen. “Zelfs de kleine pakjes boter maken we schoon. Daarna mogen we samen met ons cluster, in mijn geval 5 collega’s, op gepaste afstand van elkaar eten.” De overste voorziet zijn mensen elke dag van het laatste nieuws en informatie. “We zitten wereldwijd in een crisis die effect heeft op zo’n beetje alles. De acceptatie van onze onzekere situatie gaat dus vrij eenvoudig, iedereen snapt dat het niet anders is.”