Tekst ritmeester Jessica Bode
Foto archief
…maar herdenken doen we wel
Met de viering van 75 jaar vrijheid in Nederland, hebben 4 en 5 mei een extra bijzondere lading. Alleen had niemand kunnen voorspellen dat dit bijzondere herdenkingsjaar zou worden overschaduwd door het coronavirus. Desondanks worden toch tal van initiatieven georganiseerd om de oorlog en bevrijding op passende wijze te herdenken.
Je zou het niet verwachten, maar veel activiteiten kunnen ondanks de crisis wel doorgaan. In aangepaste vorm natuurlijk. Met name zonder publiek, maar soms wel te volgen via livestreams.
Bij Defensie is een speciaal projectteam al ruim een jaar bezig met het voorbereiden van vieringen omtrent 75 jaar vrijheid. Waar levert Defensie (historisch) materieel, waar kunnen militairen worden ingezet, wel of geen fly-by van de luchtmacht, waar kan minister Bijleveld naar toe en waar Commandant der Strijdkrachten Bauer? Na flink wat gepuzzel lag er begin dit jaar een programma. Totdat het virus zich aandiende en het roer abrupt om ging.
De voorbereidingen werden in maart gestaakt, om een paar weken later weer opgepakt te worden. Inmiddels zet het team zich met man en macht in om de laatste puntjes op de i te zetten. Volgens een woordvoerder vraagt dat iets van de creativiteit van de collega’s. “Er wordt nu een beroep gedaan op ons improvisatievermogen en flexibiliteit. Maar dat is iets wat militairen goed kunnen. De herdenking wordt op deze manier toch nog iets speciaals.”
Van een kranslegging via een livestream tot gebak bij zorginstellingen. Defensie en 4/5 mei, wat kunnen we verwachten? Hieronder wat hoogtepunten:
Militair vertelt over Signaal Taptoe
Voor het EO-programma Nederland Zingt speelt trompettist sergeant Willem Jan Visser op 2 mei het Signaal Taptoe. Ook zal hij er over vertellen.
De sergeant speelt al van kinds af aan muziekinstrumenten en is bij de krijgsmacht dan ook militair muzikant. In de reportage vertelt hij ook over de signaaltoon, zijn geloof en wapengebruik.
Livestream door Nederland
Op 4 mei om 19:45 start via Defensie.nl en op de Youtube-pagina van het ministerie een clip waarin 10 defensiemedewerkers vertellen over wat vrijheid voor hen betekent. Aansluitend volgt om 19:58 een livestream vanaf de Dam in Amsterdam, waar een trompettist van de luchtmacht het Signaal Taptoe inzet.
Ondertussen wordt geschakeld naar andere militaire hoornblazers van Defensie, die verspreid over 7 locaties in het land eveneens de signaaltoon spelen. De toon luidt de 2 minuten stilte in tijdens de dodenherdenking.
Het gaat om de locaties: Grebbeberg, Schiphol, Waalsdorpervlakte, Maasbruggen, John Frostbrug, Afsluitdijk (Kazemattenmuseum) en het Olympisch Stadion. Op 3 van deze locaties zijn ook de minister, staatssecretaris en Commandant der Strijdkrachten aanwezig.
mp3 | 1,3 MB
Tulpen
Voor de herdenking van oorlogsslachtoffers is het dit jaar niet mogelijk om fysiek bloemen te leggen bij oorlogsmonumenten. Daarom heeft betaaldienst Tikkie in samenwerking met het Comité 4 en 5 mei de digitale doneeractie ‘Bloemen voor 4 mei’ bedacht.
Voor 4,50 euro kun je online een bosje tulpen bestellen, dat op Dodenherdenking wordt neergelegd bij een oorlogsmonument naar keuze. Bijvoorbeeld ook op het Nationaal Ereveld in Loenen (Gelderland), waar 4.000 burgers en militairen zijn begraven die hun leven hebben verloren in de Tweede Wereldoorlog en missies daarna. Maandagmiddag legt minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een krans op dit ereveld tijdens een besloten herdenking.
Een bos tulpen bestellen kan via de app Tikkie of via bloemenvoor4mei.nl.
Herdenking Canadese begraafplaats
Op 4 mei legt defensieminister Ank Bijleveld om 11:00 een krans op de Canadese begraafplaats op de Holterberg in Holten. Dit doet zij samen met de burgemeester van de gemeente Rijssen-Holten en een hoornblazer van Defensie. Dit is live te zien via Defensie.nl.
75 persoonlijke verhalen
Op de website vrijheid.nl staan verhalen van 75 personen, die vertellen hoe het is om in vrijheid te leven. Daaronder bekende Nederlanders, familieleden van hen die de oorlog hebben meegemaakt of hebben gediend, veteranen én actief dienende militairen. Zoals de 21-jarige Thomas Dorreboom. Hij dient, net als zijn opa 53 jaar geleden, bij 45 Pantserinfanteriebataljon Regiment Oranje Gelderland. Binnenkort wordt hij voor het eerst uitgezonden naar Afghanistan.
Militaire voertuigen
Op 5 mei rond 13:00 uur arriveren 8 colonnes met militaire voertuigen bij verschillende ziekenhuizen en zorginstellingen in het land, waaronder het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Militairen gaan daar gebak uitdelen aan medewerkers, als blijk van waardering voor hun inzet.
De colonnes met historische voertuigen én recente auto’s rijden vanaf verschillende kazernes naar relatieziekenhuizen en zorginstellingen waar militair-medisch-personeel heeft geholpen in de strijd tegen het coronavirus. Dat zijn er in totaal 35. Er zijn weliswaar slechts 8 colonnes, maar wel overal wordt getrakteerd.
BN’er én ambassadeur voor de vrijheid
7 bekende Nederlanders die dit jaar de ‘Ambassadeurs van de Vrijheid’ zijn hebben de afgelopen weken videoclips gemaakt, waarin ze dieper ingaan op 75 jaar vrijheid en de betekenis die dat voor hen heeft. Zanger Snelle bracht daarvoor 48 uur een bezoek aan marineschip Zr.Ms. Groningen en Roxanne Hazes skypte met een veteraan. Ook Lucas & Steve en Kris Kross Amsterdam zijn ambassadeur en brengen ieder op hun eigen manier het onderwerp onder de aandacht. De video’s zijn te zien via de YouTube-kanalen van zowel Nationaal Comité 4 en 5 mei als het ministerie van Defensie.
Bevrijding Podcasts
Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie maakt podcasts over de bevrijding van Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog. In iedere aflevering staat een thema centraal zoals D-Day en het Ardennenoffensief. Deze podcasts ‘Oorlog op de flank’ zijn via deze link te beluisteren.
