landmacht 07-04-2020

Dit artikel hoort bij: Specials 03

Halt tegen samenscholing dankzij drones

Tekst RITM Djenna Perreijn
Foto SGT Cinthia Nijssen

RAS-eenheid test op grote schaal

“Houd alstublieft 1,5 meter afstand”, klinkt het afgelopen donderdag uit de lucht. Boven de Amersfoortse Vlasakkers zoemt een drone met een dusdanig goede luidspreker dat negeren onmogelijk is. Het scenario is onderdeel van de meest uitgebreide testdag die de eenheid Robotica en Autonome Systemen (RAS) van 13 Lichte Brigade ooit opzette. 9 drones moeten 8 uur lang in de lucht blijven en 9 livestreams afleveren. Zo zouden de onbemande vliegende objecten hulpverleningsdiensten in staat kunnen stellen grote groepen mensen in de gaten te houden én te waarschuwen.

9 drones zoemen over de Amersfoortse Vlasakkers, gevolgd door de geconcentreerde ogen van 9 piloten. Niet eerder testte de RAS-eenheid of ze de systemen 8 uur lang in de lucht konden houden. Op die manier kunnen veiligheidspartners zoals de politie live bekijken waar groepen mensen samenkomen. Samenscholing is op dit moment verboden om virusverspreiding tegen te gaan. Actueler kan het scenario niet zijn.

Het idee om op zo’n grote schaal te oefenen komt van luitenant-kolonel Jules den Ouden. ‘Maak geen plannen voor de meivakantie’. De persconferentie van premier Rutte zette de commandant van de RAS-eenheid aan het denken. Niet te lang, want wie van betekenis wil zijn moet vooral doen, meent de overste. “Het is een goede manier om te testen op welke schaal en hoe snel we operationeel kunnen zijn met de vliegende eenheden van 13 Lichte Brigade. Ook als het niet nodig is, weten we nu dat alle apparatuur werkt en we morgen bijstand zouden kunnen leveren.”

De 9 livestreams van de drones komen samen in de commandocontainer waar technicus Patrick alle beelden en geluiden samenvoegt. Samen beslaan ze een fors gebied. “Ik kan het algoritme zo instellen dat de drone zoekt op een samenscholing van mensen. Vervolgens kan ik de drone met luidspreker erop af sturen of een hulpverleningsdienst in de buurt informeren.” Nog handiger dan op afstand informeren is het bevoegd gezag, zoals een agent of officier van justitie, zelf de beelden live op een smartphone laten bekijken. Patrick: “Met een app swipe je gemakkelijk langs de beelden.”

Uniek aan het systeem van de RAS-eenheid is de mogelijkheid om 9 dronebeelden naar 1 scherm te streamen. Iemand die 1 drone bestuurt en tussendoor ook collega’s over de bevindingen informeert, werkt minder efficiënt. Of veiligheidspartners gebruik willen maken van de capaciteit en de beelden is niet gezegd. “Daarvoor zouden ze een bijstandsverzoek moeten indienen”, vertelt commandant Den Ouden. “De huidige crisis is voor ons aanleiding om snel te anticiperen. Als we worden gevraagd, willen we er klaar voor zijn.”

Sergeant Stephan heeft van de dronepiloten de meeste vlieguren en bestuurde drones in operationele setting voornamelijk in missiegebied. Tijdens patrouilles in Mali en Afghanistan bewezen de moderne hulpmiddelen al hun meerwaarde. Je kunt veel verder kijken zonder dat je mensen het voorterrein in hoeft te sturen. “Ik hoop natuurlijk stiekem dat we ook in Nederland van meerwaarde kunnen zijn”, vertelt Stephan. “Dat zou ik met liefde en plezier doen. Zeker nu we vandaag bewijzen dat we zo grootschalig kunnen optreden.”

Een doemscenario voor de Nederlandse autoriteiten zijn op dit moment warme weekenden die veel toeristen trekken. Bij zulke weersomstandigheden floreren de drones juist; bij regen en harde wind kunnen ze niet de lucht in. En natuurlijk moet de Militaire Luchtvaart Autoriteit toestemming geven om te mogen vliegen in luchtruim dat is gekenmerkt als no-flyzone.

De meeste militairen van de RAS-eenheid werken op dit moment volgens de protocollen thuis. Om vandaag te kunnen oefenen, reisde iedereen zelfstandig naar Amersfoort zodat ze zich aan de RIVM-richtlijnen konden houden. “We proberen onze innovatieve technologie aan te sluiten bij de actualiteit. Erop uitgaan om te beoefenen welke meerwaarde Defensie zou kunnen bieden, is van belang”, zegt commandant Den Ouden. Natuurlijk stelt hij de hulpdiensten op de hoogte van de geslaagde testen. “Ik kan niet in de spiegel kijken als ik niet alles heb gedaan om iets voor Nederland te betekenen in deze crisis.”

Naar de Inhoudsopgave