Crisisleider blikt terug op corona-inzet

'We moeten lering trekken'

Alsof een tsunami de regionaal militair commandant overspoelde. De coronacrisis was koud uitgebroken of kolonel Timo Beaufort moest met het crisisteam van 11 Luchtmobiele Brigade als een razende Roeland aan de slag. “Soms dacht ik: wat gebeurt er allemaal.”  

“Medio maart kwamen we voor het eerst in actie. Er was contact met burgemeesters in de regio en ik verscheen in het regionaal beleidsteam. Tegelijkertijd activeerde ik de crisisorganisatie van 11 Luchtmobiele Brigade. In eerste aanleg werd ons gevraagd ziekenhuizen en later verzorgings- en verpleeghuizen in de regio te ondersteunen met medisch personeel als artsen, verpleegkundigen en medics. Ook gingen we gemeentelijke gezondheidsdiensten (GGD’s) helpen. Met bron- en contactonderzoek en het inrichten van teststraten hadden die een gigantische klus te klaren. Wij zijn gewend om waar ook ter wereld via strakke procedures te handelen en snel te beslissen. Dat is de kracht van Defensie. 

Heel ernstig

We kregen snel veel steunaanvragen. Heb je nog beademingsapparatuur? Is er personeel beschikbaar? Hebben jullie een mobiel laboratorium? Alles stond onder hoogspanning. Logisch, we zitten in een wereldcrisis. Niemand heeft ooit een pandemie als corona meegemaakt. Het was allemaal een grote zoektocht naar antwoorden op voor ons nieuwe vragen. Ook kregen we ineens het verzoek om in Amsterdam steun te verlenen aan 6 verpleeg- en verzorgingstehuizen. Door de coronacrisis wisten hulpverleners van voren niet meer of ze van achteren nog bestonden. Een ernstige situatie. Soms dacht ik: wat gebeurt er allemaal… 

Rustig blijven

Onze mensen werden op meer plekken ingezet, zoals een ziekenhuis in Ede en een bejaardencentrum in Heerde. In 1 week tijd stierven daar 23 mensen, wat een zware wissel op iedereen trok. Toch is het, denk ik, goed gelukt om alles onder controle te krijgen. Graag zou ik onderzoeken of bijvoorbeeld directeuren van ziekenhuizen dit ook vinden. Er moet een evaluatie komen waarin verbeterpunten centraal staan. Welke kwaliteit leverde Defensie precies? We moeten lering trekken.

Als Defensie bijvoorbeeld lieten we ons in het begin meeslepen in de paniek, terwijl militairen in moeilijke omstandigheden juist rustig moeten blijven. In de verwarring vergaten we onze skills en drills toe te passen. Zo verloren we onze commandovoerings-procedures weleens uit het oog waardoor we soms over te weinig informatie beschikten. Met als gevolg dat we onvoldoende voorbereid aan onze taak begonnen, wat af en toe tot misverstanden met zorginstellingen leidde. Ook hadden we gebruik moeten maken van verkenners. Eerst rondkijken; dan personeel sturen. 

Winst te behalen

Soms kreeg ik een burgemeester niet uitgelegd waarom wij iets deden. 3 militairen in een voertuig? Je overtreedt de noodverordening, werd dan gezegd. Ik uitleggen dat wij als cruciale beroepsgroep gewoon ons werk probeerden te doen. Toch was de samenwerking met burgerinstanties constructief. Ze betrokken ons bij alles; overal werd dankbaarheid uitgesproken. Neemt niet weg dat er in de civiel-militaire samenwerking winst valt te behalen. Het is belangrijk om open te staan voor problemen van een ander. Denk met elkaar méé.”