Tekst KAP Jaap Wolting
Foto SGT-1 Eva Klijn en SM Gerben van Es
Mortuariumspecialisten van Defensie ondersteunen LTFO
Korporaal-1 Wijnand van Dijk is op papier chauffeur wielvoertuig. In de praktijk werkte hij in de nasleep van de vliegtuigramp als mortuariumspecialist in Hilversum. Roosters en planningen maakten plaats voor het identificatieproces. “Door mijn Afghanistan-ervaring kon ik klinisch naar mijn werk kijken. Dat wil niet zeggen dat ik niets voelde. Ik had momenten waarop ik me realiseerde hoe verschrikkelijk het moet zijn geweest.”
Van Dijk is aan het werk op de Nijmeegse Vierdaagse als hij hoort dat het Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO) in Hilversum uitrusting nodig heeft. “Op dat moment zaten we stomtoevallig met mortuariumspecialisten bij elkaar”, vertelt Van Dijk op de Generaal-majoor Spoorkazerne in Ermelo. “Onderling bespraken we wat we eventueel konden doen, mocht het verzoek komen. In de loop van de week werd bekend dat Defensie een groep mortuariumspecialisten naar de Korporaal van Oudheusdenkazerne (KVOK) stuurde. Van het ene op het andere moment was ik teamleider.”
De wereld kijkt mee
Van Dijk is al 2 jaar niet meer actief in de postmortale zorg. Wel heeft de korporaal dankzij zijn militaire loopbaan veel ervaring opgedaan. In 2007 en 2010 was hij tijdens zijn uitzendingen modulecommandant van het mortuarium op Kamp Holland, Tarin Kowt. Reden genoeg om juist hém als ondercommandant naar de KVOK te sturen. Kun je je überhaupt voorbereiden op een inzet als deze? “Nee, ik denk het niet”, meent Van Dijk. “Maar het is goed dat wij als Defensie partner zijn van civiele autoriteiten. Wij springen bij waar het kan, met mensen en materieel. Je maakt deel uit van een identificatieproces waar de hele wereld naar kijkt. Een bizar idee.”
Is het plaatje compleet?
Het team van Van Dijk werkte op de KVOK als aanvulling op het LTFO, teneinde de nabestaanden een goed rouwproces te gunnen. Nadat (inter)nationale collega’s de stoffelijke resten scanden, gebitsfoto’s maakten en DNA afnamen, kwamen de lichamen bij Van Dijk en zijn collega’s. Samen droegen ze zorg voor de reconstructie van de stoffelijke overschotten. Daarna legden ze de lichamen in een kist. “Is het plaatje compleet? Hebben we alle informatie zodat het slachtoffer geïdentificeerd kan worden? Als beide vragen positief beantwoord waren, gingen wij aan de slag. Fysiek was het pittig omdat we de hele dag stonden, lichamen tilden en ook nog eens beschermende kleding droegen. Of het mentaal zwaar was? Het is maar net hoe je er mee omgaat. Door mijn ervaring in Afghanistan kon ik klinisch naar mijn werk kijken. Dat wil niet zeggen dat ik niets voelde. Ik had momenten waarop ik me realiseerde hoe verschrikkelijk het voor de nabestaanden moet zijn.”
Bewuste keuze
“Gelukkig werkte ik met een fantastische club”, vervolgt de korporaal. “Vakmensen die hun werk heel goed doen, ondanks het feit dat de gemiddelde leeftijd pas 26 is. Al was ik het eerste aanspreekpunt, we deden dit samen. Het was bijzonder om te zien hoe snel wij een hecht team vormden. Allemaal jonge mensen, die al vroeg een bewuste keuze hebben gemaakt. Die professionals, en ook alle andere collega’s op de KVOK verdienen veel respect. Ik denk dat veel mensen niet beseffen wat zich achter de schermen allemaal afspeelt.”
