03

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 03-04 | 2015

F-15’s uit Florida v/s Friese F-16’s

Air National Guard neemt deel aan Frisian Flag

Scroll naar beneden voor de clip.

Een vertrouwd beeld tijdens Frisian Flag: rijen gevechtsvliegtuigen op 1 van de Leeuwarder platforms. Ook F-15’s zijn niet onbekend. Maar 12 van deze Eagles bij elkaar, dat is nieuw. Zelfs in de tijd dat de toestellen nog in groten getale in Europa waren gestationeerd, kwam niet eerder ruim een half squadron op bezoek. Nu wel en zelfs vanuit Florida en Oregon; 4 weken lang oefenen met Nederlandse F-16’s én voor deelname aan Frisian Flag.

11 F-15’s op een rij van zowel de Florida ANG (159 FS) als de Oregon ANG (123 FS). In hun eigen land vallen de eenheden onder gezag van de gouverneur van de betreffende staat. In het buitenland acteren ANG-units als ‘gewone’ USAF-eenheid.

Ze stonden al jaren op de planning voor deelname aan Frisian Flag, maar nu kwam het er dus van. Nou ja, wanneer de F-15’s precies zouden landen was nog even een vraagteken want een westerstorm in Nederland maakte het de jagers niet makkelijk. Toch vlogen ze in 1 keer van Jacksonville in Florida naar Leeuwarden. Onderweg diverse keren bijgetankt en met het idee, ‘we zien wel of we in Friesland kunnen landen’. Alternatieve landingsplaatsen: in Groot-Brittannië en Duitsland. Maar het lukte. “De vliegers hadden hun handen er vol aan om hier te landen”, zegt generaal-majoor Eric Vollmecke, afgevaardigde van de Air National Guard (ANG) en geplaatst bij het Hoofdkwartier United States Air Forces (USAF) in Europe.

Tender loving care voor de F-15’s. Zo’n 200 man personeel komt met de F-15’s naar Nederland en daarna Bulgarije. Tijdens de deployment wordt het personeel geroteerd.

Expeditionair

Vollmecke geeft aan dat de situatie in de wereld duidelijk verandert, en daarbij ook zijn eigen luchtmacht. “De USAF is de afgelopen 20 jaar zeer sterk ingekrompen. Veel eenheden zijn opgeheven of teruggetrokken, bijvoorbeeld uit Europa. De USAF is nu meer een expeditionaire luchtmacht. Deze F-15’s vormen een deel van het zogenoemde Theater Security Package als ondersteuning van Operation Atlantic Resolve. Daarmee kunnen we overal ter wereld ondersteuning bieden. Dat is wat we nu dus doen bij onze bondgenoten, in Azië en Europa, voor inzet of oefeningen.”

De combinatie van het Joint Helmet Mounted Cueing System en de AIM-9X Sidewinder noemt Butcher fantastisch. “In een visuele omgeving moet je als vlieger snel kunnen kijken en schieten. Dat is hét grote verschil.”
Reedy: “Squadrons kijken naar oefeningen die voldoen aan het USAF-trainingsprogramma. Frisian Flag past duidelijk in dat plaatje.”

Gewend raken

De F-15’s zijn op Leeuwarden op uitnodiging van de KLu voor Frisian Flag. “Een grote kans voor ons”, gaat Vollmecke verder. “We zijn gewend aan oefeningen als Red Flag en Maple Flag, dus ook in het samenwerken en trainen met coalitieluchtmachten. Maar dit is een compleet andere omgeving.” De USAF, waaronder ook de ANG valt, wil dat iedere vlieger gemiddeld 1 keer per jaar een ‘Flag’-oefening draait. “Dat kan in eigen land of in iedere regio waarin de USAF actief is”, zegt luitenant-kolonel Paul Reedy, commandant van het 159th Fighter Squadron (FS). “Voor ons is dat Frisian Flag – vrijwel gelijk aan Red Flag. Het helpt ons om al een week voor de oefening op Leeuwarden te zijn. Het leerproces dat je normaliter in de eerste dagen doormaakt, hebben we dan al op zak. Daarbij raken we gewend aan het werken met de Nederlanders; een geweldige training voor ons.”

Reedy: “Tot voor 10 jaar was de standaard configuratie 1 centerline tank. Met twee tanks hebben we een lange ‘on station time’. En je zou het misschien niet zeggen, maar het vliegtuig presteert nagenoeg evengoed.”
Butcher: “De F-15 is nog steeds erg ‘current’. Het is een zeer goed ontworpen vliegtuig.”

Schuurdeur

De F-15 is niet onbekend in Nederland. Het ontwerp stamt van net voor de F-16 en kwam in 1974 in dienst. “It’s an oldie but a goodie”, zegt plaatsvervangend commandant, overste Butcher. “Hij lijkt log, want zo groot, maar is zeer wendbaar. Ik vloog ooit op Volkel tegen de demo F-16. Ik weet nog dat de vlieger na een vlucht tegen me zei: ‘het leek wel een schuurdeur die je openzette’. Hij doelde op de grote remklep bovenop de F-15 waarmee je ineens ‘stilstaat’. Dat was nogal een verrassing voor hem… Het voordeel van de F-15 ten opzichte van de F-16? De F-15 is ontwikkeld puur voor luchtverdediging: hoog vliegen, lange tijd ‘on station’ en veel bewapening.”

De F-15 van vroeger is na alle updates zeker niet meer dezelfde als nu. Deze zomer volgt de grootste verandering van de afgelopen jaren. “Dan krijgen we de Sniper targetingpod, normaliter bedoeld voor het identificeren van gronddoelen”, zegt Reedy. “Wij gebruiken de Sniper hoofdzakelijk voor visuele identificatie tijdens de ‘alert’ missies in Amerika, voor onze homeland defense.”

Zien hoe een vlucht van de F-15’s verloopt? Bekijk deze clip: 

Air National Guard

Butcher kwam al eerder met de F-15 op Frisian Flag. “Dat was in 2002 toen ik op Lakenheath in Groot-Brittannië zat.” Nu behoort hij tot het 1/3-deel voltijds militaire personeel van de ANG-eenheid. “De rest heeft een baan in de burgermaatschappij en 'drillen' we diverse keren per jaar in militaire dienst. Personeel komt uit alle beroepen. Zo hebben we zelfs een advocaat als vlieger. Veel van ons, met name het grondpersoneel, reist niet vaak voor de dienst. Na Leeuwarden gaan we door naar Bulgarije. Dat is ‘exciting’! Voor hen is het in zekere zin een vakantie. Ze komen op plekken waar ze nog nooit zijn geweest.”

Butcher: “Alles wat we nodig hebben, vinden we hier op Leeuwarden. Daarbij is het erg prettig te merken dat het Nederlandse personeel gewend is om met ons type vliegtuig om te gaan.”

Coalitie

Reedy: “Normaliter trainen we met eigen eenheden aan de oostkust. Veel van de huidige vliegers hebben nog niet de kans gehad om interoperabiliteit te ‘testen’ in Europa. We kijken dus vooral uit naar het samenwerken en vliegen met de Duitsers, Finnen, Nederlanders en Spanjaarden. Geweldig!” Butcher: “Ik ben erg enthousiast over hoe de oefening al die jaren is gegroeid. Niet alleen komen tijdens Frisian Flag vliegtuigen uit andere landen, maar ook controllers. Alle krachten bundelen we tijdens deze oefening, zodat we als coalitie kunnen optreden. Net zoals we dat in het echt moeten doen, bij welk conflict dan ook.”

De meeste van de ongeveer 200 F-15C en D’s nu nog in dienst bij de USAF en ANG komen uit bouwjaar 1984 tot 1986. Daarmee zijn het vitale dertigers. Foto: Frank Crébas

Tekst: Arno Marchand

Foto header: Frank Crébas

Video: Ruud Mol en Aryan Jáuregui

Montage: Corina van Marm

Foto's: Paul Tolenaar en Evert-Jan Daniels