‘Gevoel dat we gewaardeerd worden’

Marinearts en -verpleegkundige aan coronafront in UMCU

Vele tientallen defensiemedewerkers springen bij binnen de civiele zorg, om de piepende en krakende sector te ondersteunen. Ook artsen en verpleegkundigen van CZSK nemen de risicovolle taak op zich om voor coronapatiënten te zorgen. Wie zijn zij, wat beweegt hen en wat vinden ze ervan? In deze uitgave een rijtje vragen aan luitenant ter zee 2OC (AR) Annique en adjudant logistieke dienst geneeskundige dienst Marlice van de Bijl, allebei tot 1 maart als vrijwilliger ingezet in het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU).

Annique:

“Als ik groot ben, wil ik graag huisarts worden. Toen ik 25 jaar was, in 2015, vond ik mezelf hier nog wat te jong voor en hoorde ik via-via over de opleiding tot militair arts. Een prachtige kans om eerstelijns geneeskunde te bedrijven, onder speciale omstandigheden. Met ruimte voor avontuur, sport, nieuwe mensen en ruimte om een nieuwe wereld te leren kennen.”

Marlice:

“Toen ik mijn HAVO-diploma had behaald, wilde ik graag de verpleegkundige-opleiding doen, maar er was geen plaats. Met mijn vader ben ik naar een voorlichting van de marine geweest en kwam er achter dat ik ‘ziekenma’ kon worden. De combinatie van een uitdagende baan, met een goed salaris, en ook nog eens in de richting die ik wilde, leek me ideaal. In 1997 dacht ik 4 jaar te blijven en dan alsnog de verpleegkundige-opleiding te doen, maar die 4 jaar bevielen me heel goed en ik kon verpleegkundige binnen Defensie worden.”

Annique:

“Na de Specialistenopleiding op de KMA en de opleiding tot militair arts, heb ik 2 jaar bij de Operationele Gezondheidszorg van de KLu gewerkt als vliegerarts. Hier leer je dus zaken op het gebied van spoedeisende hulp en patiëntentransport per helikopter en vliegtuig. Sinds november 2019 zit ik in de scheepspool van artsen en in 2020 werd ik op Zr.Ms. Evertsen geplaatst.”

Marlice:

“Mijn plaatsingen tot nu toe waren de Centrale Ziekenboeg in Den Helder, Hr.Ms. Willem van der Zaan, de oude Hr.Ms. Tromp, Zr.Ms. Urk, Hellevoetsluis, Snellius en Luymes. Vervolgens Marinevliegkamp De Kooij, Van Braam Houckgeestkazerne in Doorn (voor mijn uitzending naar Afghanistan), toen weer De Kooy, Vliegbasis Leeuwarden (als flightnurse) en via Curaçao weer naar Doorn.”

Annique:

“Als scheepsarts ben je varend verantwoordelijk voor het medisch reilen en zeilen aan boord van je schip. Dit natuurlijk in samenspraak met mijn verpleegkundige en chef ziekenboeg, sergeant-majoor LDGD Carmen. Als het schip tegen de kant ligt, ben ik niet veel aan boord, maar werk ik op de wal als militair arts. Soms op de Centrale Ziekenboeg, maar tegenwoordig vaker op de Koningin Maxima Kazerne bij Schiphol, omdat dat dichter bij huis is.”

Marlice:

 “Momenteel ben ik mentor Basis Medische Eenheid/Medical Treatment Facility. Ik plan medische teams in voor ondersteuning aan oefeningen, trainingen en inzet van het Korps Mariniers.”

Annique:

“Ik ben ingezet als zaalarts op de COVID-afdeling van het UMCU. Dit is een cohort-afdeling, speciaal opgezet om alle mensen die moeten worden opgenomen vanwege hun coronabesmetting, te kunnen helpen. Als zaalarts heb je, samen met verpleegkundigen, de zorg over de patiënten, onder supervisie van een specialist. Dit kan een internist of longarts zijn.”

Marlice:

“We werken in een team van 3: een IC-verpleegkundige; een anesthesie/recovery-verpleegkundige en een algemeen (militair) verpleegkundige. We hebben gezamenlijk de zorg voor 3 patiënten, waarbij de IC-verpleegkundige de verantwoordelijkheid draagt. De werkzaamheden die ik doe zijn (assisteren) bij de dagelijkse verzorging (wassen, mondverzorging), het observeren van de patiënt, bijhouden van de vochtbalans en het gereedmaken en toedienen van medicatie, plus het afnemen en verzenden van bloed voor onderzoek.”

Annique:

“Het is een mix van dag-, avond-, weekend- en nachtdiensten in het UMCU; elke week is weer anders. Daarbij is Zr.Ms. Evertsen ook in voorbereiding op een Oostreis, verderop dit jaar, dus deze voorbereidingen lopen er her en der nog tussendoor.”

Marlice:

“De dienst begint altijd met de overdracht tussen de IC-verpleegkundigen, waarbij de anesthesie/recovery-verpleegkundige dan vaak de overdracht en de zorg van 1 van de patiënten op zich neemt. Ik probeer daar zoveel mogelijk van mee te krijgen, zodat ik op de hoogte ben van de ontwikkelingen van de afgelopen dagen. Vervolgens loopt onze IC-verpleegkundige de patiënten na, om te kijken wat hun toestand is. Verder voeren we onze vaste werkzaamheden uit en zorgen we dat de patiënten zo comfortabel mogelijk zijn.”

Annique:

“Goed! Op de afdelingen waar ik werk, vind je veel personeel van andere ziekenhuisafdelingen en van de krijgsmacht, dat hier ook bijspringt. Dat zorgt voor veel wisselingen, maar niet altijd voor continuïteit. Maar dat weten we van elkaar en dat geeft juist een verbroederende sfeer, waarbij we er met z’n allen de schouders onder zetten.”

Marlice:

“De sfeer is erg goed en ik heb tot nu toe fijn samengewerkt. Zeker gezien de werkdruk in de afgelopen maanden voor het personeel op de IC, vind ik dit bewonderingswaardig! Zij hebben al veel wisselingen van militairen doorgemaakt, maar zetten zich nog steeds in om ons op een prettige manier in te werken, wegwijs te maken op de IC en vragen die wij hebben te beantwoorden.”

Annique:

“Ja, heel veel; marine, luchtmacht, maar met name vanuit 400 Geneeskundig Bataljon van de landmacht. Die eenheid levert personeel, maar heeft ook een coördinerende rol. Er zijn hier al met al veel militair artsen, verpleegkundigen, verzorgenden, runners en andere helpenden aan de slag; een leuke mix!”

Marlice:

“Ja, inderdaad veel militairen hier, samen met civiel personeel, sinds de uitbraak van COVID.”

Annique:

“We gaan goed beschermd naar de patiënten toe, maar een besmetting helemaal uitsluiten kun je natuurlijk nooit. Inmiddels ben ik eraan gewend en vind ik het niet meer spannend. Je blijft wel alert, niet in de laatste plaats om de mensen thuis. Gelukkig ben ik inmiddels gevaccineerd, vanwege de hoog-risico-contacten op de afdeling.”

Marlice:

“Ik vond dat van te voren wel, maar nu ik eenmaal werk op deze afdeling, vind ik dat erg meevallen. We dragen beschermende kleding, mondkapje, handschoenen en bril, gebruiken vaak handenalcohol en zijn ook veel bezig met andere hygiënemaatregelen, voor zowel de patiënt als onszelf.”

Annique:

“Ik vind het bijzonder, leerzaam en ben daarnaast dankbaar om in mijn vak als dokter te kunnen bijdragen aan de bestrijding van deze pandemie. Hoe vaak komt het nou voor dat je vanuit Defensie in je eigen land wordt ingezet?”

Marlice:

“Het is voor mij een zeer leerzame en uitdagende inzet, waarbij ik het gevoel heb te worden gewaardeerd voor de hulp die we bieden.”