05

Dit artikel hoort bij: Alle Hens 05

Evertsen als schild tegen piraten

header Download afbeelding (514 kB)

Tekst Leo de Rooij
Foto SGT-1 Dave de Vaal, video: SMJRBDAV Peter van Bastelaar

Voor Zr. Ms. Evertsen zit de NAVO-missie Ocean Shield erop. De missie, gericht op het tegengaan van piraterij in de wateren van het Somalische Bassin, kende over het algemeen een rustig verloop. 

x

“Het effect van uw inzet mag er zijn. En dat is maar goed ook”, Plaatsvervangend Commandant der Strijdkrachten, luitenant-generaal Hans Wehren, sprak de lovende woorden tijdens het onthaal van de Evertsen in Den Helder. “Piraten vallen onze handelsschepen aan en houden de bemanning vast voor losgeld. En we hebben in Nederland ook rechtstreeks last van piraterij. Want onze kleding, onze televisies, ons eten, onze benzine, komen allemaal via schepen Nederland binnen. Als we die spullen niet meer krijgen, wordt het leven hier onbetaalbaar.” 

aan boord

Wapenfeiten

De Evertsen begeleidde kwetsbare schepen en voerde patrouilles uit. En dat in een gebied van meer dan 2 miljoen vierkante kilometer. De bemanning werkte met de autoriteiten van de Seychellen aan het verbeteren van hun mogelijkheden om zelf piraterij te bestrijden. En de Evertsen redde 8 Jemenistische drenkelingen. 

KLTZ Jos Oppeneer, commandant van de Evertsen, geeft in onderstaande clip een terugblik.

Redacteur Leo de Rooij en fotograaf Dave de Vaal bezochten de bemanning in het operatiegebied. Bekijk en lees de fotocarrousel hieronder.

portret Download afbeelding (275 kB)

“Ik denk dat ze bang zijn geworden”

Aan dek staat matroos 1 Stacey Engels (Operationele Dienst/Nautische Dienst) haar mannetje. Tenger als ze is sjouwt ze met immense slangen bij de bevoorrading op zee, zeult met zware trossen tijdens het aan- en afmeren en hanteert tussendoor een dekzwabber of verfpot.

Maar het liefst zit Stacey achter het stuur van ‘haar’ RHIB (rigid hull inflatable boat). De rubberboot waarmee ze mariniers en tolk afzet op dhows en skiffs die doorzocht moeten worden. “Eigenlijk is varen met de RHIB hetzelfde als autorijden, alleen is er op het water meer plek”, weet Stacey. Tijdens deze operatie Ocean Shield is ze in totaal 17 keer uitgevaren. “Vorige keer hadden we meer actie. Nu in 4 maanden geen piraat gezien, ik denk dat ze bang zijn geworden.” 

portret Download afbeelding (289 kB)

“Het zijn heftige dreunen”

Als het zware 127 mm Oto Breda kanon buldert, klinkt dat korporaal Laïto Rombley (Technische Dienst) als muziek in de oren.

Samen met collega Wesley Weller is hij verantwoordelijk voor het laden van de enorme granaten die per stuk zo’n 35 kg wegen. “Deze missie hebben we er ook best wat afgevuurd. Eitje! Ik heb er wel eens 300 achter mekaar moeten laden, nou… dan voel je je armpjes wel. Dat zijn toch heftige dreunen hoor!” 

portret Download afbeelding (240 kB)

“Ze kunnen ineens opduiken”

Als officier van de wacht beleeft LTZ 2 Bernd Peeters (Operationele Dienst) veel uren op de brug van Zr.Ms. Evertsen. “Er is weinig scheepvaart en piraten zijn er nu niet. Al kunnen ze natuurlijk wel ineens opduiken en dan zit je middenin de actie.”

“Dat was ook het geval bij die reddingsactie toen we 8 drenkelingen uit het water redden. Ik stond op de brug en draaide een rustige dienst, maar ineens ging het los. Het schip zo snel mogelijk in de buurt brengen, de heli lanceren. Dan raast de adrenaline wel door je heen. Het gaf ook wel heel veel voldoening toen we die 8 veilig aan boord hadden. De uitdaging nu ligt ‘m in het vasthouden van de scherpte, zowel bij mezelf als bij de collega’s op de brug. Dat probeer ik door er humor in te houden, dat werkt toch het beste. Een beetje vrolijkheid op de werkplek geeft de beste resultaten.” 

portret Download afbeelding (334 kB)

“Lichamelijk zwaar werk”

In de diesel-generatorkamer heerst een temperatuur van ruim 40 graden Celsius, de luchtvochtigheid is letterlijk adembenemend, je kunt er amper fatsoenlijk staan en overal lopen (hete) slangen en pijpen waaraan je je gemeen kunt branden. Voor matroos 1 Robin van ’t Westende en zijn collega matroos 1 Wytze Kelderhuis is zo’n werkplek doodnormaal.

Als TD’ers (Technische Dienst) kruipen ze dagelijks door de krochten van het schip, gewapend met oliespuit, steeksleutel of Bahco moersleutel. “In zo’n omgeving te werken is lichamelijk erg zwaar”, erkennen ze. “Daarom nooit te lang achter elkaar, op tijd eruit om water te drinken en even bijkomen in de airco van de technische centrale. Gelukkig hebben we deze reis weinig storingen gehad, da’s wel eens anders geweest!” Olie, brandstof, drinkwater, sanitair; zo’n beetje alle systemen vallen onder de afdeling Platform van Robin en Wytze. “Zonder werk zullen we dan ook niet snel komen te zitten!” 

portret Download afbeelding (199 kB)

“Not just a cook”

Het domein van matroos 1 Leendert (“iedereen zegt gewoon ‘Leen’”) Schaap (Logistieke Dienst Verzorging) is de kombuis, van waaruit hij samen met zijn collega’s elke dag zorgt voor maaltijden

Maar net als Steven Seagal in de film Under Siege 1 is Leen niet zomaar een kok. Als toegewijd lid van de Force Protection bemant hij de MAG tijdens de boardings van dhows en skiffs die doorzocht moeten worden. Zodat de rondom beveiliging van het schip altijd gegarandeerd is. De piraten zijn gewaarschuwd: he’s is not just a cook…

portret Download afbeelding (236 kB)

"De tijdsdruk is hoog”

Het dak van de brug als werkveld, je kunt een slechter uitzicht treffen. Op de Evertsen is sergeant-majoor Harry Roos (Technische Dienst) als systeemchef verantwoordelijk voor de radars van communicatie, nautica & sensoren.

Daarnaast is hij lid van het Maritime Intermediate Search Team (MIST), dat in actie komt als er schepen doorzocht moeten worden. “Allereerst zoeken we naar wapens, pas daarna komen de opvarenden en hun spullen aan bod. Kunnen we informatie halen uit hun GPS, de patronen die ze gevaren hebben, de telefoonnummers in hun mobieltjes? Dat geeft allemaal een beeld van hun laatste activiteiten, waardoor we ze eventueel kunnen linken aan piraterij-acties. Dat kunnen we dan weer als bewijsmateriaal aanbieden bij een rechtbank, mocht er tot vervolging worden overgegaan. Het lastigste in dit werk? De tijdsdruk. Een boarding moet altijd snel afgewerkt worden. Er hangt een heli in de lucht, er varen drie RHIB’s met mariniers ter bescherming mee, het schip ligt binnen bereik met alle posten bemand. Dan wil je wel opschieten!” 

portret Download afbeelding (244 kB)

“We vliegen veel”

‘Sneezy’, zoals zijn callsign vermeldt, ziet ze vliegen. Letterlijk dan, want de belangrijkste taak van flight control/air control sergeant (Operationele Dienst Operaties) Marijn Viskil is het begeleiden van de NH-90 boordhelikopter en – af en toe – buitenlandse maritieme patrouillevliegtuigen.

“Die begeleiding begint bij de briefing voor gereed maken en eindigt bij de <i>debrief</i> na een vlucht. En natuurlijk onderhoud ik tijdens de operationele inzet van de heli het contact tussen het schip en de vlieger en <i>tactical</i> coördinator in de kist.” De helikopter geeft de commandant van het schip een paar extra oren en ogen. “En hoe! De NH-90 verlengt de blik naar voren en da’s toch prettig in een operatiegebied. Daarnaast kunnen we lang op één plek hangen, wat ook enorme meerwaarde geeft. We vliegen dan ook relatief veel tijdens deze missie, en gelukkig houdt de kist zich goed.”

Deel 2 serie van 4
Naar de Inhoudsopgave