Tekst LTZ2OC (SD) Vanessa Strijbosch
Foto SGT 1 Eva Klijn
Hydrografische Opnemingsvaartuigen bikkelen door
Het zou een mooie Triviant vraag kunnen zijn: welke eenheden behoren
tot de meest operationele van de Koninklijke Marine? Waarschijnlijk denken niet
veel mensen dan aan de Hydrografische Opnemingsvaartuigen, de HOV’s. “Want”,
durft luitenant-ter-zee 1 Peter Baars te beweren, “er is altijd 1 HOV op
zee.”
Onlangs rondde Zr.Ms. Luymes de SARC 4 af en is hiermee door alle fasen van
de ‘safety and readiness check’ gegaan. Aan boord van zusterschip
Zr.Ms. Snellius vindt ook veel bedrijvigheid plaats. Loden, side scan sonar,
multibeam, singlebeam, magnetometer. Het begint al snel te duizelen wanneer
de luitenants-ter-zee 1 Bjorn van Vliet en Peter Baars beginnen te vertellen
over hun hydrografische werk. Direct wordt duidelijk dat we hier te maken hebben
met een ingewikkeld specialisme binnen de marine.
Elke roulerende bemanning bestaat uit 22 militairen, onder wie de 1e en 2e hydrograaf. Zij zijn verantwoordelijk voor de verwerking van de data aan boord. De hydrografen hebben een bijzonder loopbaanpad. In Engeland volgen zij eerst de hydrografische basisopleiding. Hierna doen zij verdere hydrografische ervaring op, waarna de hydrografische long course van 6 maanden in Engeland volgt. Met voldoende ervaring krijgen ze dan eerst de functie van 2e hydograaf.
24/7 zeekaarten maken
Zeekaarten maken. Dat is kort door de bocht de core business van de
Dienst der Hydrografie. Officieel luidt de omschrijving: “het in kaart brengen
van het continentaal plat en de wateren in het Caribisch deel van het
Koninkrijk, overeenkomstig internationale verdragen.” De dienst verzamelt
meetgegevens over vaarwegen, zeebodem, wrakken en andere gevaren onder water.
Met deze gegevens worden zeekaarten en andere nautische publicaties gemaakt. De
2 Hydrografische Opnemingsvaartuigen zijn de werkpaarden van de Dienst der
Hydrografie. De schepen en hun bemanningen worden hiervoor bijna het volledige
jaar ingezet.
De Dienst der Hydrografie levert elektronische en papieren zeekaarten voor de beroeps- en recreatievaart. Deze kaarten beslaan: het Noordzeegebied, het Caribisch deel van het Koninkrijk, Suriname en aangrenzende gebieden.
Rouleren
De twee commandanten van de Snellius ontmoeten elkaar aan boord van de
Snellius. Baars neemt het roer van Van Vliet over. Op zich is dat al een
bijzonder gegeven. De in totaal 3 bemanningen rouleren over de 2 HOV’s.
Gedurende 2 weken lang is deze bemanning 24 uur per dag bezig met ‘loden’, het
opnemen van de diepte.
Het is veel heen en weer varen voor de HOV's. Met behulp van allerlei systemen en speciale sensoren wordt de diepte nauwkeurig gemeten.
Cruciaal werk
“Als wij er een rommeltje van maken, kan dat grote gevolgen hebben”, stelt
Baars. “Het kleinste detail kan een verschil maken. Als een schip voor de haven
van Rotterdam vastloopt omdat de aangegeven diepte op de kaart niet klopt, dan
kan dat een vermogen kosten.” Een andere cruciale taak van de hydrografen is de
zogenoemde rapid environmental assessment, snel verzamelen van
omgevingsinformatie van een operatiegbied . “Om amfibische en andere operaties
in kustgebieden succesvol uit te voeren, moet je toch goed weten wat er zich
onder het wateroppervlak bevindt”, legt Baars uit. “Zo zijn de sloepen van de
HOV's en de hydrografen met de Rotterdam mee geweest naar Afrika en hebben we in
Somalië ook gebieden opgemeten.”
De Dienst der Hydrografie in Den Haag geeft aan welke gebieden per jaar opgenomen moeten worden. 1 Dag dieptemeten levert 1 gigabyte aan informatie. Daarom worden deze gegevens direct aan boord bekeken. De data komen binnen via sensoren en verwerkt tot bruikbare producten. Nadat het schip terugkeert in de haven, worden deze producten op een externe harde schijf overgedragen aan de Dienst der Hydrografie. Daar verwerken specialisten deze informatie in de elektronische en papieren zeekaarten.
Zeeduinen en wrakken
“We doen meer dan simpel heen en weer varen”, besluiten Baars en Van Vliet.
“Het lijkt saai werk, maar er gebeurt veel onder water. We treffen van alles
aan: van verplaatsende zeeduinen tot aan wraken. Het is mooi werk.”
