Tekst kapitein Arthur van Beveren
Foto Mediacentrum Defensie
Offerte-aanvraag onderzeeboten de deur uit
Defensie heeft vorige week bij drie kandidaat-werven een offerte aangevraagd voor vier nieuwe onderzeeboten. Het gaat om de Franse Naval Group, Saab Kockums (Zweden) en ThyssenKrupp Marine Systems (Duitsland). Zij dienen hun biedingen naar verwachting rond de zomer van 2023 in.
Daarna heeft Defensie een aantal maanden nodig om de biedingen te analyseren. Op basis van vooraf gestelde eisen en gunningscriteria valt dan het besluit welke werf de boten mag bouwen. Een van de criteria is de deelname van Nederlandse bedrijven aan de ontwikkeling, bouw en onderhoud van belangrijke systemen van de boot.
Defensie wil daarnaast zoveel mogelijk Nederlandse betrokkenheid ter versterking van de technologische en industriële basis. De winnende werf moet hiervoor een overeenkomst afsluiten met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Het duurt vanaf de contractondertekening nog zo’n 10 jaar voordat de eerste twee onderzeeboten operationeel zijn. Ze moeten immers nog gebouwd, getest en in de vaart worden genomen. De Onderzeedienst vaart ondertussen door met de boten van de Walrusklasse (foto). Op termijn zullen twee van de vier boten uit de vaart worden genomen. De onderdelen van beide onderzeeboten worden gebruikt voor het onderhoud van de andere boten.
Hydrograaf kan op pad
Ondanks de camouflagekleuren heeft de marine er een opvallende verschijning bij. De Expeditionary Survey Boat (ESB) is sinds vorige week operationeel. De Defensie Materieel Organisatie (DMO) droeg dit geavanceerde mini-hydrografische opnamevaartuig over aan de marine.
De naam van de ESB is ‘Hydrograaf’, vernoemd naar Hr.Ms. Hydrograaf. Het schip is uitgerust met de meest geavanceerde hydrografische, navigatie- en communicatiesystemen. Daarmee kan het nauwkeurig wateren, havens en vaargeulen in kaart brengen. Dat kan snel, door het doordachte ontwerp en moderne sensoren. Als gevolg van de geringe diepgang kan het vaartuig dicht bij de kust werkzaamheden uitvoeren.
De ESB kan, met een bemanning van 4 personen, zelfstandig 72 uur opereren, tot 100 zeemijl vanaf het moederschip. Deze eigenschappen maken de ESB een waardevolle aanvulling op de 2 grote hydrografische opnemingsvaartuigen, Zr.Ms. Snellius en Luymes. In het bijzonder bij het uitvoeren van hydrografisch onderzoek ter ondersteuning van militaire operaties.
Bij de bouw van de Hydrograaf moest bouwer Damen Shipyards Den Helder steeds letten op de omvang en het gewicht. Het vaartuig moest immers in de kranen van Zr.Ms. Karel Doorman en Johan de Witt gehesen kunnen worden voor transport. Door de geëiste afmetingen was er weinig plaats voor de motoren, stuurhuis en accommodatie. Uiteindelijk is het na zorgvuldige weging van alle onderdelen gelukt om dit alles én alle apparatuur erin te krijgen en de ESB onder de 24 ton te houden.
Minister: ‘Met samenwerking win je oorlog’
Oorlogen win je door de tegenstander voor te blijven. Dat kan volgens de minister Kajsa Ollongren alleen als bondgenoten met elkaar én met de industrie samenwerken.
Ze zei dat tijdens een paneldiscussie in Canada, waar ze samen met Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim het Halifax International Security Forum bijwoonde. Dat is een Trans-Atlantische veiligheidsconferentie.
“Zonder nauwe samenwerking met bijvoorbeeld tech start ups is het onmogelijk om nieuwe technologie toe te passen in het militaire domein. We moeten nu investeren om onze technologische voorsprong te behouden.”
Zij noemde als voorbeeld het gebruik van data en artificial intelligence bij de ontwikkeling van wapens en de beveiliging van kritieke infrastructuur. Met deze zogenoemde 'emerging & disruptive technologies' kunnen bondgenoten adequaat reageren op hybride dreigingen. Ook is het van belang dat we oog hebben voor de ethische aspecten van nieuwe technologieën. Nederland organiseert in februari volgend jaar een internationale conferentie over verantwoord gebruik van technologie in het militaire domein.
Ollongren wees op de grote rol van technologie en innovatie in de oorlog in Oekraïne. “Als je er van een afstand naar kijkt, lijkt de oorlog door het gebruik van tanks en zware artillerie traditioneel. Maar van dichterbij zien we innovatie. Neem bijvoorbeeld de drones, die de artillerie de weg wijzen. Hierdoor heeft Oekraïne een aanzienlijk deel van het grondgebied kunnen heroveren.”
JIVC aan de bak voor nieuw fregat
Het Joint IV Commando, onderdeel van de Defensie Materieel Organisatie, gaat het IT-deel van een nieuw onderzeeboot-bestrijdingsfregat (ASW) realiseren.
De directeur Wapensystemen en Bedrijven, commodore Harold Boekholt en commandeur Cees Vooijs, plaatsvervangendcommandant JIVC, zetten hun handtekening onder het projectvoorstel. Daarin staat beschreven hoe JIVC het IT-deel van het ASW-fregat gaat realiseren.
Volgens commodore Boekholt is dit projectvoorstel tot stand is gekomen na intensieve afstemming tussen het projectteam ASW-Fregat en collega’s van de JIVC. Hierbij zijn knelpunten uitgebreid ter sprake gekomen, zoals die van de benodigde capaciteit voor dit complexe project. Voor alle problemen zijn oplossingen gevonden en dit heeft ertoe bijgedragen dat er met vertrouwen naar de toekomstige samenwerking wordt uitgekeken. Commandeur Vooijs blikte terug naar het begin van zijn loopbaan, toen de M-fregatten de nieuwe scheepsklasse was. Die schepen zijn nu dringend aan vervanging toe.
Politiek op MINDbase
Het Thematisch Netwerk Defensie van de VVD heeft de MINDbase-locatie van DMO in Rotterdam bezocht.
MINDbase is een initiatief van DMO in samenwerking met TNO, Koninklijke NLR en MARIN. Het doel van MINDbase is verbindingen leggen tussen instellingen ten behoeve van innovatie.
Het extra geld voor Defensie plaatst DMO voor een aanzienlijke opgave. Binnen dit kader vond het werkbezoek plaats. De deelnemers kregen een korte introductie over MINDbase, waarna ze in gesprek zijn gegaan met schout-bij-nacht Jan-Willem Hartman, plaatsvervangend directeur DMO. Onderwerp was de impact van de Defensienota op de organisatie.
Als laatste hebben MIND en KIXS samen verschillende voorbeelden van innovaties uitgestald op een innovatiemarkt zodat de deelnemers zelf konden zien en ervaren op welke manier DMO de krijgsmacht innovatiever maakt.
Twee nieuwe F-35’s afgeleverd
Twee nieuwe F-35’s zijn in Nederland aangekomen. Het kwam niet eerder voor dat er zowel op Leeuwarden als Volkel een aflevering plaatsvond. Het zijn nummer 31 en 32 voor de Nederlandse Luchtmacht. Beide vliegtuigen zijn bestemd voor 313 Squadron, maar Leeuwarden helpt mee, door daar ook een vliegtuig door het acceptatieproces te halen.
In januari zal voor de eerste keer ook een vliegtuig de terugweg gaan vliegen voor een modificatie in de Maintenance, Repair, Overhaul & Upgrade (MRO&U). De Final Assembly and Check Out (FACO) Cameri is ook het zogeheten heavy Aircraft Maintenance Repair & Overhaul Center voor de Europese regio. “Heavy” betreft onderhoud aan vliegtuigen dat qua omvang en complexiteit ver uitstijgt boven het niveau dat de gebruiker zelf aankan. De huidige capaciteit in Cameri is vijf vliegtuigen, maar deze wordt in de komende jaren fors uitgebreid. Ook op Woensdrecht is men druk bezig, om een belangrijk deel van dit MRO&U werk te kunnen gaan uitvoeren.
De eerste 8 van de 52 door Nederland gewenste F-35A vliegtuigen zijn in Fort Worth (USA) geassembleerd. Daarna zijn inmiddels 24 toestellen geassembleerd, getest en opgeleverd uit Cameri (Italië). Nederland laat ook de resterende vliegtuigen assembleren op de Italiaanse FACO. Voor 2022 worden nog twee F-35’s op Volkel verwacht.
Iconische legertruck heeft eigen boek
Weinig militairen die niet met de legendarische Viertonner in aanraking zijn gekomen. Nu de dagen van dit voertuigtype na bijna een halve eeuw geteld zijn, koesteren velen nog altijd warme gevoelens voor de ouwe vertrouwde “tonner”. Raymond van der Wee schreef er een boek over.
In dit boek komt de complete historie van de DAF YA 4440 en YA 4442 aan bod. Van het halverwege de jaren zestig genomen besluit tot vervanging van de ruim tien jaar oude voertuigen van de ‘Dikke DAF-familie’, tot het gebruik bij de krijgsmacht en de onvermijdelijke afstoting. Tevens wordt uitvoerig stilgestaan bij de beproeving en verdere ontwikkeling van de prototypes. Die verliepen weliswaar niet zonder slag of stoot, maar leidden uiteindelijk tot een bijzonder veelzijdig voertuig dat bij alle krijgsmachtdelen dienst heeft gedaan.
Sander Ruys, schrijver van ‘Wiel en Rups’ zegt over het boek: “Ik kan het niet anders omschrijven dan het standaardwerk over de viertonner (eerste en tweede generatie: YA 4440 en YA 4442). Het boek bevat ook veel foto’s en overzichten zodat het ook voor de belangstellende die minder is geïnteresseerd in de grondige en uitgebreide beschrijving van de ontwikkeling en andere technische aspecten, zeer de moeite waard is geworden.”
Bij de artikelen over de rehabilitatie van de medewerkers van CAMS-Force Vision in de editie van juni van dit jaar is de auteursvermelding abusievelijk niet correct geweest. Hierin stond ‘de groep CAMS’ vermeld, waarmee onbedoeld de indruk wordt gewekt dat uitingen over ‘de groep CAMS’ in de betreffende artikelen door hen zelf zouden zijn gedaan. Dit laatste is echter niet het geval. Ondanks dat de tekst van beide artikelen de expliciete instemming van ‘de groep CAMS’ heeft, had de auteursvermelding bij beide artikelen moeten zijn: 'kapitein Arthur van Beveren, in samenspraak met de Directie van de DMO en de Hoofddirectie Personeel’. Deze correctie is alsnog doorgevoerd. De beide artikelen zijn hier en hier terug te lezen.
