Enterprise- en IT-Architectuur kijkt over domeinen heen

Wat er nodig is voor informatiegestuurd optreden

Defensie heeft gekozen voor een toekomstvisie waarin informatiegestuurd optreden centraal staat. Om die digitale transformatie in goede banen te leiden is een onderbouwde strategie nodig. De afdeling Enterprise en IT-architectuur van JIVC heeft de kennis in huis om die strategische doelen te waarborgen, projecten te versnellen en IT-kosten daardoor te verlagen.

Ook in de IT zijn architecten nodig. Je begint niet zomaar met het bouwen van een huis zonder plan. Als alle muren staan en de vloer weer dichtzit wil je geen nieuwe kabels moeten trekken. “Architectuur binnen IT is uit drie lagen opgebouwd”, legt hoofd van de afdeling Enterprise en IT-architectuur Daan van de Watering uit. “De enterprise-architectuur bepaalt waar we als bedrijf naar toe willen. De IT-architectuur vormt een eerste technologische vertaling van die strategie. Dan kom je op het niveau van de solution-architectuur die zorgt voor de praktische uitvoering van het geheel.”

Op verschillende domeinen

Van de Watering is met zijn afdeling verantwoordelijk voor de enterprise- en IT-architectuur. “Daarom werken er telkens architecten uit beide niveaus aan een businessdomein, bijvoorbeeld land, lucht of P&O. Zo weten zij waar de business naartoe wil, maar ze hebben ook de verantwoordelijkheid om met architecten binnen andere domeinen te schakelen om erachter te komen wat de impact van bijvoorbeeld het programma ROGER (vernieuwing SAP) op landdomein en vice versa gaat zijn? Of de impact van het programma GrIT (nieuwe IT-infrastructuur) op het materieel-logistieke domein?” Op die manier kan er in de programma's en projecten rekening mee gehouden worden. De Chief Information Officer van Defensie Jeroen van der Vlugt bepaalt namens de Secretaris-Generaal vanuit Den Haag de kaders en richtlijnen voor de IT-strategie. De architecten van Van de Watering ondersteunen hem hierin.

Systemen koppelen

De grootste uitdaging is het samenbrengen van alle type informatie binnen Defensie. De bestaande systemen zijn goed maar nog niet voldoende gekoppeld. “We moeten ervoor zorgen dat data uit sensoren van wapensystemen maar ook bijvoorbeeld bepaalde materieel-logistieke informatie uit SAP op het juiste moment bij elkaar gebracht kunnen worden”, legt Van de Watering uit. “Om daar te komen moeten we goed kijken naar de voorzieningen die we nu hebben. Waar moet de prioriteit in ontwikkeling liggen als we over vijf jaar de strategische doelen willen behalen.”

Stappenplan

Aan de hand van een doelarchitectuur, waarop duidelijk wordt welke capabilities en systemen echt aan vervanging toe zijn, kan een roadmap worden gemaakt. “Voor mij zijn die projecten niet per definitie IT-projecten, een capability kan ook ontwikkeld worden door een nieuw schip of voertuig te kopen. Hebben we de roadmap scherp, dan zoomen we in, en stellen we kaders en richtlijnen op waaraan die systemen moeten voldoen om bijvoorbeeld met elkaar gekoppeld te kunnen worden”, aldus het afdelingshoofd. “De leverancier in een aanbesteding kan dus alleen meedoen als hij onze eisen kan waarmaken. We hebben bijvoorbeeld de zogenaamde aansluitvoorwaarden geleverd waar de toekomstige onderzeeboot aan moet voldoen om veilig gekoppeld te worden aan het systeem van Defensie.”

Cultuursverandering

Met de stammenstrijd die binnen Defensie soms woedt kan samenwerking wel een uitdaging zijn, weet ook Van de Watering. “De digitale transformatie en informatiegestuurd optreden zijn mooie termen en daar geloof ik ook in. Maar misschien vijf procent daarvan bestaat uit techniek. Het is veel meer de cultuur en het aanpassen van de bedrijfsvoering of zelfs het operationeel optreden om het tot een succes te maken”, benadrukt Van de Watering. “We kunnen prima alle systemen met elkaar technisch laten praten, maar dan moeten we onze processen ook durven aan te passen. Alleen moet je dan wel de juiste prioriteiten stellen en goed naar de roadmap kijken. Dat kan betekenen dat bijvoorbeeld de aanschaf van nieuwe vliegtuigen in de ijskast gaat om de bouw van de nieuwe IT-infrastructuur of een nieuw schip voor te laten gaan. Als je echt joint paars wil optreden moet je die keuzes durven maken. Dat gegeven moet nog meer binnen de organisatie gaan landen. Niet alles kan tegelijk.”

IT met staal

“Binnen Defensie bestaat altijd de spanning tussen geld uitgeven aan materieel of IT. Dat snap ik ook, want de miljarden die nu naar GrIT gaan, kunnen we niet aan een nieuw wapensysteem uitgeven. Maar hedendaagse wapensystemen zijn eigenlijk IT met staal eromheen. Dus als we die digitale transformatie willen maken, moeten we IT wel echt scherp op het netvlies hebben.” Van de Watering haalt de banken als voorbeeld aan. “Dat zijn nu IT gedreven financials geworden. De klassieke bank is grotendeels verdwenen. Centraal in hun business case staat nu de app om te bankieren en niet meer de acceptgiro.”

Versnellen

Het scherp krijgen van doelen en de wegen met onderlinge afhankelijkheden ernaartoe helpen projecten te versnellen. “De roadmap die we maken helpt bijvoorbeeld bij de juiste volgorde van handelen. Daardoor weten we dat het misschien handiger is om een project een half jaar uit te stellen omdat het daarna direct op de nieuwe IT-infrastructuur kan landen. Dat scheelt een onnodige migratie. Op korte termijn voelt dat als een vertraging, maar het scheelt uiteindelijk tijd en geld”, beargumenteert Van de Watering. “Of de domeinen maritiem en gezondheidszorg hebben eenzelfde behoefte. Dan bouwen we in een keer een systeem voor beide domeinen, of passen we een bestaande oplossing aan. Daarvoor heb je een overzicht nodig van wat er speelt. En juist die kennis, die kracht om over de domeinen heen te kijken en mee te denken. Dat is de kern van onze afdeling. Ik ben ongelofelijk trots op het werk wat mijn medewerkers leveren in soms complexe omstandigheden.”