Vliegtuigen vangen

AMRAAM-peloton ‘bad guy’ tijdens Frisian Flag

Darth Vader, de Joker, Hannibal Lector en… 13 Luchtverdedigingsbatterij Ypenburg? Jawel, het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC) schaarde zich onlangs ook in het rijtje van de bad guys. Niet vanwege hun duistere krachten of psychopathische aard, maar vanwege hun hardware: de AMRAAM-raket. Tijdens de oefening Frisian Flag maakten ze het de jachtvliegers zo lastig mogelijk.

Fliegerhorst Nordholz. 3 AMRAAM-lanceerinrichtingen vormen rug-aan-rug opgesteld een dodelijk boeket. Een paar honderd meter verderop staat het containerpark, het brein van de NASAMS-eenheid. Daar torent de TRML-luchtruimbewakingsradar uit boven de bonte verzameling antennes. Niet helemaal een operationele opstelling, geeft majoor Derk Zielman toe. “We hadden onszelf liever iets ruimer en meer operationeel ontplooid, maar voor het beoefenen van onze procedures maakt het geen verschil.”

Commandant Zielman is verheugd dat zijn eenheid weer eens in de wei staat. “De batterij brengt een hoop ervaring mee vanuit onze inzet voor de Patriot-missie in Turkije. Daar zijn we 2 jaar ingezet. Maar voor wat betreft de NASAMS beginnen we hier bijna vanaf scratch.”

De eenheid is qua samenstelling grotendeels vernieuwd, legt de majoor uit. Hij is dan ook realistisch over de kansen van zijn ‘rode’ batterij in de luchtoorlog tegen ‘Frisia’. “We zijn duidelijk een lerende eenheid. Toch is een oefening als deze voor ons een buitenkans. Vind maar eens live targets om mee te trainen.”

Bandits

Tweede luitenant Boy Haghuis heeft als kersverse tactical control officer in Nordholz 3 lanceerinrichtingen onder de knop. Voor het eerst spart hij met echte bandits. “Normaal oefenen we alleen met computersimulaties. Dit is dus zeker interessant: je ziet de vliegtuigen harde G-bochten trekken om uit onze tracks te ontsnappen. Het is een constant kat-en-muisspel.”

Een boeiend spelletje, vindt ook wachtmeester-1 Micha Mostert. De ervaren tactical control assistent vindt het oefenen met echte vliegtuigen van grote meerwaarde. “De scenario’s waarmee we trainen zijn tamelijk voorspelbaar. De vliegtuigen doen precies wat gepland is. In het echt is dat wel even anders.” 

Dogfights

“Alle elementen komen hier bij elkaar”, vertelt kapitein Nick. Als tactical director filtert en verrijkt hij met behulp van alle hem ter beschikking staande sensoren het lokale luchtbeeld voor zijn collega-luchtverdedigers. “Mooier kun je het als luchtverdediger niet krijgen. Je ziet de dogfights, de grondaanvallen en het uitwijken van de vliegtuigen. Door dit soort oefeningen gaan je ogen open.”

Thermometermoment

“Als eenheid hebben we nog een hoop te leren”, concludeert Zielman glimlachend. “Dit is een eerste thermometermoment. Gelukkig zijn we hier de bad guys en mogen we verliezen. Luchtverdediging is uitdagend en complex. Het belangrijkste is dat we hier onze leermomenten uit halen. In 2018 moeten we gecertificeerd zijn voor onze inzet in NAVO-verband. Ik twijfel er niet aan dat we er dan zullen staan.”

Het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC) bestaat uit 2 squadrons en 2 batterijen. De eenheden beveiligen vitale objecten, eenheden en gebieden vanaf de grond. Hiervoor hebben ze verschillende verdedigingssystemen:

• Patriot-luchtverdedigingssysteem: beschermt tegen luchtdoelen op middellange afstand tot 60 kilometer

• NASAMS-systeem: beschermt tegen luchtdoelen tot 25 kilometer

• Fennek Stinger Weapon Platform: beschermt tegen luchtdoelen tot een afstand van 6 kilometer

• TRML-luchtruimbewakingsradar: bouwt voor Stinger en NASAMS een luchtbeeld op tot een afstand van 200 kilometer.