Als eerste luitenant Bart van Meijl, in het dagelijks leven werkzaam
als IC-verpleegkundige in het Maxima Medisch Centrum, de verpakking van een
steriele naald openscheurt, ziet hij 4 paar nieuwsgierige Burundese ogen op zich
gericht. “Niet aanraken nu, steriel”, waarschuwt hij. “Het is hier echt een
andere wereld”, verzucht Bart, als hij via de tolk nogmaals de risico’s op
besmetting duidelijk maakt.
‘Burundezen zijn creatief met hun schaarse middelen’
Flexibel en creatief omgaan met lokale middelen, in soms lastige
klimatologische omstandigheden. Een uitdaging voor de eenheden van het
Operationeel Ondersteuningscommando Land (OOCL) die onlangs de oefening African
Support in Burundi draaiden. Een samengestelde eenheid van Nederlandse
militairen hielp daar het gecombineerde militair/civiel hospitaal in Bujumbura
met de bouw en inrichting van een gloednieuwe Intensive Care/Spoedeisende Hulp
afdeling.
African Support bracht dit jaar zowel genisten (412 Pantsergeniecompagnie en
103 Constructiecompagnie), 400 Geneeskundig Bataljon (420 Hospitaalcompagnie) en
1 Civiel Militair Interactie Commando (CMI) naar dit kleine, in het verleden
door genocide geteisterde land. De Nederlanders sloegen er 2 vliegen in 1 klap:
niet alleen was hun specialistische hulp meer dan welkom in het land in opbouw;
het bleek de afgelopen jaren ook een uitstekende ‘window of opportunity’ om eens
out-of-the-box te oefenen.
“Het mes snijdt aan 2 kanten”, weet plaatsvervangend detachementscommandant
kapitein Nesse Timmers. “Met een nieuwe afdeling Spoedeisende Hulp zet dit
militair hospitaal een verdere stap op weg naar VN-certificering. En voor onze
eigen militairen, zowel genisten, geneeskundig personeel als CMI, is African
Support een perfecte gelegenheid voor eigen training en kennisuitwisseling in
een beschermde leeromgeving. Terwijl we toch in een uitdagende setting
opereren.”
Strakke deadline
Uitdagend is de setting voor de club genisten van eerste luitenant Bram Baars
zeker. Met een strakke deadline als zwaard van Damocles boven het hoofd bikkelen
zijn mannen en vrouwen onder leiding van sergeant Bart Koster stevig door om een
perfecte Intensive Care uit de grond te stampen. En dat bij tropische
temperaturen en extreem hoge luchtvochtigheid. “Onze grootste uitdaging is het
werken met lokale spullen en gereedschappen”, zegt Koster, terwijl hij nog maar
een flesje water achterover kiept. “Geloof me, een Chinees accutolletje loopt
toch net even wat sneller warm en is eerder leeg dan het materiaal thuis. En het
Burundese staal is gewoon bros, daar heeft onze lasser een flinke uitdaging aan.
Maar de samenwerking met de Burundezen loopt weer helemaal prima; zij leveren
goed werk!”
Borstwond
In een klaslokaal laten algemeen militair verpleegkundigen sergeant Cindy
Grooters en David Gerrits zien hoe zij een zuigende borstwond behandelen.
Inclusief ‘inventieve’ oplossing voor als hightech middelen ontbreken. En daarna
mogen de Burundese verpleegkundigen onder veel gegiechel oefenen op de
meegebrachte pop. De eerdere genoemde luitenant Bart van Meijl van het Instituut
Defensie Relatieziekenhuizen is meegereisd naar Burundi voor kennisuitwisseling.
“We hebben wat spullen meegenomen, zoals steriele naalden waar hier altijd
tekort aan is. Ik leg uit hoe wij onze middelen inzetten, zij doen hun verhaal.
Daarbij valt op dat ze best creatief zijn met de beperkte middelen die ze
hebben.”
‘Pas als er betaald is, kijken we waar het bloed uitkomt’
Verkiezingen
In de stad stelt een team van 1 Civiel Militair Interactie Commando zich,
samen met de Burundese luitenant-kolonel Dieudonnee, op de hoogte van de laatste
ontwikkelingen rondom de naderende verkiezingen. Zowel aan de benzinepompen als
op de lokale markt blijken de prijzen de laatste tijd met soms 100 procent
gestegen. “Voor een militair commandant belangrijk om te weten, al is het maar
om rekening mee te kunnen houden bij het uitstippelen van de eigen logistiek”,
stelt het team, dat hard aan de weg timmert om het paarse CMI-werk in de juiste
context te zetten. “Wij ondersteunen en faciliteren de interactie tussen
militaire eenheden en de civiele omgeving waarin ze optreden”, zegt
marechausseekapitein Patrick Bakker. “Dat doen we door nauw samen te werken met
NGO’s, het Burundese leger en de lokale autoriteiten om zo te kunnen bijdragen
aan het militaire besluitvormingsproces. Kennis van de lokale omstandigheden kan
van levensbelang zijn!”
Inmiddels is de afdeling IC/SEH van het ziekenhuis in Bujumbura officieel
geopend en worden de eerste patiënten behandeld. Tegen contante betaling, want
zo werkt dat nou eenmaal in een land als Burundi. “Pas als er betaald is, kijken
we waar het bloed uitkomt”, schetst een lokale verpleegkundige treffend. De
Nederlandse militairen zijn weer veilig thuis en maken zich op voor een volgende
oefening of missie.
Door de lens
Het schieten van couleur locale geeft een reportage
letterlijk kleur. De foto’s belanden helaas vaak ongezien in de archieven.
Zonde! Onze fotograaf sergeant-majoor Gerben van Es is er namelijk een kei in.
