Dit artikel hoort bij: Alle Hens 10
Samen met nog 11 anderen schreef Francien de Zeeuw, een telefoniste uit Terneuzen, zich op 25 november 1944 in bij het net opgerichte wervingsbureau van de marine in Brussel. Ze waren de pioniers. 70 jaar later kan geconcludeerd worden dat vrouwen een volledig onderdeel zijn van de marine. Een blik terug in de tijd.
Tekst: LTZ2OC (SD) Vanessa Strijbosch|Foto’s: Nederlands Instituut voor Militaire Historie
Door ondertekening van een Koninklijk Besluit door de toenmalige Koningin Wilhelmina was de toetreding van vrouwen in de specifiek mannelijke beroepsgroep een feit. De achterliggende gedachte: "Maak een man vrij voor de vloot", was bedoeld om de daardoor opengevallen plaatsen door vrouwen te laten innemen. Bij de officiële ingebruikstelling van het MARVA opleidingscentrum Leiduin (in 1946) poseerden diverse autoriteiten trots op de trap te midden van de eerste commandant OMARVA 2 J. Kersbergen.
In de beginjaren vervulden de MARVA’s nog specifieke walfuncties. Op de Navigatiegevechtsinformatieschool (NAVGIS) te Den Helder kregen de vrouwen hun opleiding tot plotter. (Foto gemaakt in 1953.)
Er ontstonden na de oorlog steeds meer opleidings- en carrièremogelijkheden voor vrouwen binnen de krijgsmacht. Op 28 oktober 1971 trad in Nederland een wet in werking die de politieke rechten van de vrouw verankerde. Deze wet zette aan tot de volledige integratie van vrouwen binnen de krijgsmacht. Vrouwen specialiseerden zich, zoals de MARVA weerkundigen. Zij werkten voor de meteodienst op MVK Valkenburg. (Foto: 1970)
Maar nog steeds was er nog geen sprake van volledige integratie. Dat zou pas mogelijk zijn als vrouwen ook varende en vliegende functies konden vervullen. In 1983 besloot de toenmalige staatssecretaris van Defensie, Jan van Houwelingen, om ook de opleiding tot beroepsofficier aan het Koninklijk Instituut voor de Marine voor vrouwen open te stellen. Zo verschenen ook langzaam aan zeker vrouwen aan boord. Zo ook bij de onderzeebootjager Hr.Ms. Utrecht (op de foto, 1979).
Op 1 januari 1982 werd de ‘Marine Vrouwen Afdeling’ opgeheven. Vrouwelijke militairen waren vanaf dat moment officieel geïntegreerd in de Koninklijke Marine. In verschillende disciplines weten vrouwen zich op te werken. In 1995 ontvangt één van de twee eerste vrouwelijke duikers haar brevet.
Alleen functies bij het Korps Mariniers en de Onderzeedienst blijven op grond van praktische problemen en fysieke functie-eisen tot op de dag van vandaag ontoegankelijk voor vrouwen. Aan boord kijkt tegenwoordig niemand meer gek op van de aanwezigheid van vrouwen.
Op 31 oktober 2014 was het precies 70 jaar geleden dat de vrouwen bij de marine aantraden. Tegenwoordig zijn vrouwen net als hun mannelijke collega’s overal ter wereld inzetbaar.
