10

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 10 | 2015

Onbemand en zeer bemind

Op afstand bestuurd vliegtuig cruciaal voor informatie militaire commandanten

x
Headerfoto: In Europa vliegt onder andere Italië al met de MQ-9 Reaper. Foto: General Atomics

24 uur vliegen en data verzamelen als continue bron van informatie. Voor een mens in een cockpit simpelweg niet mogelijk. Voor een op afstand bestuurd vliegtuig met meerdere vliegers op de grond wél. Het innovatiecentrum AIR van de luchtmacht verkent diverse terreinen. In een aantal sessies gaan zij in op de ontwikkelingen en de rol die de luchtmacht hierin kan én moet spelen. Een terugkerend thema in deze discussies is ‘informatie’.

De Reaper heeft als hoofdtaak het verzamelen van inlichtingen, of in het Engels Intelligence, Surveillance and Reconnaissance (ISR). Daarnaast kan het doelen opsporen voor andere vliegtuigen of helikopters (Target Acquisition) en bepalen of een doel is uitgeschakeld (Battle Damage Assessment). Foto: sergeant Ruud Mol

De wereld wordt complexer en zo ook de omstandigheden waaronder militaire operaties plaatsvinden. Het begrijpen van deze omgeving en omstandigheden staat aan de basis van een succesvolle militaire inzet. Voor het verkrijgen en behouden van deze Situational Awareness hebben militaire commandanten continue een actueel en hoogwaardig beeld van het operatiegebied nodig.

Dat kan met Remotely Piloted Vehicles (RPV’s, op afstand bestuurde vliegtuigen). Die kunnen langdurig, met grote precisie en beperkte risico’s een beeld vormen van de omgeving. De laatste jaren vormen onbemande platformen daarom een steeds belangrijker deel van de inventaris van krijgsmachten. Voor de planning en uitvoering van joint militaire operaties zijn ze inmiddels onmisbaar.

De mogelijkheid om met de MQ-9 24 uur per dag, 7 dagen per week ‘eyes on target’ te hebben, biedt commandanten te land, ter zee en in de lucht een ongekende inlichtingencapaciteit. Duidelijk op deze foto zijn ook de forse afmetingen van de Reaper. Foto: Jack Sanders, USAF

Groot

Met name RPV-platformen in de Medium Altitude Longe Endurance (MALE)-categorie, worden veelvuldig ingezet. Ze opereren doorgaans op hoogtes tussen de 7 en 10 kilometer. Klein zijn deze vliegtuigen allerminst. Kijk eens naar bijvoorbeeld de in de Verenigde Staten ontwikkelde MQ-9 Reaper, waarmee ook Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië en Spanje vliegen: 11 meter lang, een spanwijdte van ruim 20 meter en bijna 4 meter hoog.

Hoewel de MQ-9 over geautomatiseerde functies beschikt, vliegen deze toestellen dus zéker niet autonoom of zelfstandig, maar wél onbemand. Een gekwalificeerde bemanning, bestaande uit een vlieger en sensoroperator, bedienen het toestel – geen verrassing – op afstand. Er bevindt zich dus te allen tijde een man-in-the-loop. De vlieger is ervaren op jachtvliegtuig of helikopter voordat hij een MQ-9 bestuurt. De sensoroperator is verantwoordelijk voor het bedienen van de geavanceerde sensoren van de MQ-9.

Werken met de MQ-9 blijft mensenwerk, zowel in het grondstation als aan het vliegtuig. Foto’s: Larry E. Reid Jr. (foto l.) en Nadine Y. Barclay, USAF

4 rollen van Air Power

Naast de huidige Europese gebruikers overweegt ook Nederland de aanschaf van MQ-9 om in de groeiende informatiebehoefte te voorzien. Niet alleen zullen ze de toestellen tijdens operaties onze eigen troepen op de grond, ter zee en in de lucht ondersteunen. Uiteraard leveren ze ook een belangrijke bijdrage aan coalitie operaties.

Met de Reaper opereert de luchtmacht in de toekomst met een mix van bemande en onbemande toestellen. Op die manier kan ze de 4 rollen van Air Power optimaal vervullen: luchtruimcontrole, luchtaanvallen, luchttransport en inlichtingen verzamelen. De Reaper draagt daarmee dus bij aan het vergroten van het militaire vermogen van de gehele krijgsmacht.

De Reaper is een enorm veelzijdig toestel dat over de hele wereld in gebruik is. De platformen worden bijvoorbeeld ingezet bij rampen en calamiteiten of bij counter drugs operaties en kustwachttaken. Ook de NASA (foto) gebruikt het toestel. Foto: Tony Landis

Tekst: Kernstaf CLSK