Multi-taskend door Malinees luchtruim

Nederlandse Chinook verzamelt intell vanuit de lucht

De luchtmacht is sterk vertegenwoordigd bij Minusma. Naast de Apache is ook de grote broer sinds september 2014 in het gebied. De Chinooks van 298 Squadron vervullen vanuit Gao belangrijke taken die Minusma helpt om de situatie in Mali te stabiliseren.

“De Verenigde Naties hebben Nederland een verzoek gestuurd om intell-capaciteiten. Vliegen is dus eigenlijk niet zo belangrijk, produceren van intell wél”, meent luitenant-kolonel Peter Grijspaardt. De door de wol geverfde commandant van heli-det 4 loopt op kamp Castor een rondje om 1 van zijn kisten en vervolgt: “De Apache heeft er de sensoren voor en de Chinooks zetten we er eveneens voor in. Ook vanuit die kist kun je prima intell verzamelen.”

Medevac-garantie

“Later zijn er natuurlijk taken bijgekomen”, vertelt Grijspaardt terwijl hij in de brandende zon door het zand wandelt. “De Apache levert vuursteun en biedt veiligheid voor transporthelikopters en grondkonvooien. De Chinooks garanderen altijd medevacs en we gebruiken ze tevens voor transport van mensen en middelen. Toch; intell vergaren blijft de primaire taak van het hele helidetachement.”

Veiligheid garanderen met Hellfire

Die eenheid telt 115 mensen, 3 Chinooks en 4 Apaches. De Verenigde Naties zijn erg tevreden over hun producten. “Ze zien dat andere landen daar niet aan kunnen tippen”, vertelt Grijspaardt trots als hij zijn persoonlijke high-lights aanstipt. Een ander hoogtepunt is in zijn ogen de wapeninzet met de Apache, die een Hellfire afvuurde om Bengaalse VN-militairen te helpen. “En dan natuurlijk de vele medevacs die elkaar snel opvolgden. Een keer was de kist nog maar net ‘wheels down’ toen ze meteen weer weg moest voor een volgende inzet”, aldus de commandant.

Onrustiger

Majoor Erik is een van de militairen die in de lucht patiënten behandelt. De eerste 2 weken klokte hij 20 uur, vertelt de vliegende arts: “Dat was inderdaad wel even aanpezen. We hebben nu al meer inzetten gehad dan de vorige rotatie in 4 maanden tijd.” Erik doet zijn helm af, zoekt een rustig plekje op in ‘zijn’ Chinook en geeft aan dat het onrustiger lijkt te worden: “We mogen het kamp niet af, terwijl we voorheen wel naar Gao konden. Ik voel me niet onveilig, maar vind wel dat je je bewust moet zijn van wat er kan gebeuren. En dat geldt natuurlijk ook voor het vliegende gedeelte, dus daarom ben ik heel blij dat wij altijd door een Apache geëscorteerd worden.”

Medisch en militair

Het is de combinatie van het medische en het militaire gedeelte die volgens Erik zo interessant is. De vlieger-arts vertelt: “Ik land op plaatsen waar ik normaal niet snel naartoe ga, kom in aanraking met culturen die ik daarvoor alleen op televisie zag. En de dingen die ik doe, zijn vaak anders dan in Nederland. Daar zie je nauwelijks slachtoffers van geïmproviseerde explosieven en mensen met schotwonden. Ik kan er wel aardig mee dealen, zeker omdat ik ook in Afghanistan gediend heb. Als iemand sterft, terwijl jij weet dat je er medisch alles aan hebt gedaan, kun je daar niets aan veranderen. Dat moet je accepteren, hoe zwaar dat dan ook is.”

Sergeant 1 Jos, loadmaster Chinook

“Mijn grootste taak is beladen. Autobanden, jerrycans, gevechtsrantsoenen, klamboes, je kunt het zo gek niet bedenken. Hoewel, het moet wel passen... Wat we niet ín de kist krijgen, hangen we ónder de helikopter. Tenminste, als het binnen de gewichtslimieten valt. Verder letten loadmasters goed op tijdens de kritische delen van de vlucht. Wij zijn dan de extra ogen van de vlieger.

Alles loopt gesmeerd. We hebben in Nederland en Amerika maanden opgewerkt. Nu hoef je elkaar maar aan te kijken om te weten wat de ander bedoelt. Dat is precies het niveau waarop je wilt acteren. Ik moet wel zeggen dat ik de temperaturen in Mali uitdagend vind. Het heeft een week of 3 geduurd voor ik daaraan gewend was. En nog steeds zweet ik me hier helemaal het schompes...

Als klein jongetje wilde ik al piloot worden. Toen dat er niet van kwam ben ik gaan sleutelen. Jarenlang was ik F-16-monteur. Door een bezoekje aan Soesterberg werd ik verliefd op de baan die ik nu heb. Het was een lange weg, maar wat ik nu doe is schitterend. Zeker in Mali is iedere dag anders. De mix van verantwoording, spanning en sensatie bevalt me prima. Mijn werk is bijzonder dynamisch, zeker doordat ik ook de medevacs meepak. Als ik gescrambled word, stijgt mijn hartslag meteen. Echt fantastisch, en nog nobel werk ook.”

Kijk in onderstaande clip naar de prachtige opnames van de Apache en Chinook boven Mali. Beelden: sergeant Ruud Mol