12

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 09 | 2014

“Je begrijpt elkaar zonder iets te hoeven uitleggen”

header Download afbeelding (443 kB)

Tekst Jopke Rozenberg-van Lisdonk
Foto Hans Keur

Veteranendag militaire luchtvaart: een lach en een traan

x
Links de kranslegging. Boven: PC-LSK generaal-majoor Emile van Duren.

De rode loper werd voor hen uitgerold: de veteranen van de Koninklijke Luchtmacht en Marine Luchtvaartdienst. Op 10 september bezochten ze de veteranendag militaire luchtvaart op vliegbasis Eindhoven. De 1.500 genodigden genoten zichtbaar van de waardering die zij kregen van de generaals en van de ontmoetingen met oud-kameraden.

x

Een lach en een traan markeren deze jaarlijks terugkerende dag. Veteranen in de leeftijd van 40 tot 95 jaar wisselen volop verhalen uit. Over mooie ervaringen uit vervlogen tijden, maar ook over moeilijke momenten tijdens hun missies. De militairen ontvangen lovende woorden van de aanwezige generaals. Onder hen Plaatsvervangend Commandant Luchtstrijdkrachten (PC-LSK) generaal-majoor Emile van Duren, (de nieuwe) voorzitter Stichting Federatie Militaire Luchtvaart generaal-majoor bd Ton Tieland en luitenant-generaal bd. Ted Meines. Ze betuigen diep respect aan hen die hun gezin achterlieten om ver van huis op missie te gaan ten behoeve van een betere wereld. De sprekers vergeten in hun dankwoord ook de thuisblijvers niet. 

x
Veteranen poseren voor en in de Catalina van de Stichting Exploitatie Catalina PH-PBY. De andere 2 voormalige militaire luchtvaarttoestellen zijn de Spitfire en Harvard van de Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht.

Toekomst veteranenverenigingen

De PC-LSK onderstreept als belangenbehartiger van veteranen, reservisten en postactieven het belang van veteranendagen en -verenigingen: “Ik vind het belangrijk dat onze veteranen hun verhalen kunnen blijven delen. Vlak na een missie, maar ook lang daarna. Ik wil daarvoor een goed platform bieden. Juist omdat de ervaringen van veteranen door de maatschappij vaak niet begrepen worden.” Hij werkt eraan de vele (kleine) verenigingen een toekomstbestendig bestaan te geven: groeperingen die elkaar volgens hem in het verenigingsleven steeds meer overlappen doordat het aandeel veteranen onder reservisten en postactieven stijgt.

x Download afbeelding (522 kB)

Luchtmachtveteranen

De luchtmacht heeft zo’n 8.000 tot 9.000 veteranen buiten dienst en 3.500 tot 4.000 actief dienend. Sinds 2011 zijn alle militairen met uitzendervaring veteraan, ook wanneer zij nog in actieve dienst zijn.

Het aantal veteranenverenigingen groeit, de langst bestaande dunnen steeds meer uit en vergrijzen. Generaal-majoor bd. Tieland onderzoekt momenteel hoe de verschillende gezelschappen een duurzaam bestaan kunnen krijgen. Hij doet dat samen met een werkgroep in opdracht van de PC-LSK.

x Download afbeelding (355 kB)

Zelfvertrouwen en respect

Boegbeeld van de veteranen luitenant-generaal b.d. Ted Meines spreekt vurig ‘zijn’ veteranen toe. De 93-jarige spreekt uit zijn hart, zonder spiekbriefje: “Jonge en oude veteranen, probeer ondanks alles wat je hebt meegemaakt je zelfvertrouwen en respect te behouden. Blijf ook vertrouwen in je medemens. Waardeer elkaar.”

In de jaren ’80 richt Meines de eerste veteranenstichting op. Later zorgt hij er mede voor dat er een nationaal veteranenbeleid en uiteindelijk een veteranenwet komt. De aanwezigen drukt hij op het hart hun stem te blijven laten horen. Daarbij merkt hij op: “We hebben de wet, maar moeten als veteranen zelf de band met elkaar behouden.” Met een buiging besluit hij: “Ik hou van jullie. Dank u wel!” 

x Download afbeelding (257 kB)

Squadronreünie

Engelandvaarder Louis Hartlooper (93) zat bij het 322 Dutch Spitfire Squadron tijdens WOII. Jaarlijks ontmoet hij zijn oude kameraden op veteranendag. Daarbij zijn er ook een aantal die hij niet kent uit zijn diensttijd, maar van de terugkerende reünies.

“We zijn nu nog met zo’n 25 man. De groep slinkt met de jaren. Elk jaar houden we ook nog een eigen squadronreünie in Soesterberg. We praten voornamelijk over vroeger. Het zijn gezellige dagen waar onze vrouwen ook altijd bij zijn. Helaas is mijn vrouw slecht ter been, waardoor ze thuisbleef vandaag.”

x Download afbeelding (556 kB)

Warm bad

Eén van de jongst aanwezigen is Fernand Verstraten (43, links). Hij werkte 10 jaar als lokale verwerver tot hij in 2006 de dienst uitstapte. Op zoek naar een nieuwe uitdaging in de burgermaatschappij. Die vond hij, maar toch mist hij Defensie nog elke dag. “De kameraadschap vind je nergens anders. Vanaf dag 1 voelde het als een warm bad.”

De meeste van zijn vrienden ontmoette hij bij Defensie: tijdens zijn periode bij de Groep Geleide Wapens, op vliegbasis Gilze Rijen en gedurende zijn uitzendingen naar Turkije (2002) en Afghanistan (2005). “Weet je wat het is? Veteranen hebben onderling een klik. Ook al heb je niet dezelfde missie gedraaid. Je begrijpt elkaar zonder iets te hoeven uitleggen. Dat gevoel is heel apart en bijzonder.” 

x Download afbeelding (570 kB)

Verhalen delen

Nederlands-Indië veteraan Herman Muller auf der Heyde (86, 2e van rechts) bezoekt al jaren met zijn vrouw Werry de Veteranendagen. “Helaas ben ik pas één keer een bekende tegen gekomen.”

“Vandaag vind ik weer geen kameraden uit die tijd. Jammer, want ik wilde graag verhalen van toen met elkaar delen. Ik heb het er nooit met anderen over. Zelfs met mijn kinderen niet. Maar vandaag doe ik dat wel met andere veteranen. Al is dat toch anders. Desondanks voelt het fijn hier te zijn. Iedereen heeft toch een beetje hetzelfde meegemaakt.”

x Download afbeelding (790 kB)

Veteranendagen

In het verleden werden de Veteranendagen gehouden op vliegbasis Soesterberg. Sinds de basis in 2009 sloot, is het evenement op vliegbasis Eindhoven.

Met uitzondering van vorig jaar, toen de dag op vliegbasis Gilze-Rijen werd gehouden in verband met de viering van 100 jaar Militaire Luchtvaart. Het evenement komt tot stand in samenspraak met de vertegenwoordigers van de Stichting Federatie Militaire Luchtvaart. Die treedt op als belangenbehartiger voor veteranen van de militaire luchtvaart.

x Download afbeelding (488 kB)

Toestellen van toen en nu

Naast de KDC-10 hangaar waarin de reünie plaatsvindt, staan toestellen van toen en nu. Uit vervlogen tijden de Catalina, Spitfire en Harvard – van nu de C-130 Hercules, de Apache én Alouette III. Oud en jong ontmoeten elkaar, praten over verschillen en overeenkomsten en bewonderen de machines van dichtbij.

x Download afbeelding (585 kB)

Nederlands-Indië

Samen herinneringen ophalen, de informatiemarkt en de static show bezoeken met op de achtergrond livemuziek van de luchtmachtkapel. De veteranen sluiten de dag af met een Indische rijstmaaltijd. Die kon natuurlijk niet ontbreken gezien het thema "100 Jaar Nederlands-Indische militaire luchtvaart”.

Naar de Inhoudsopgave