Rode baretten tegen terreur

Luchtmobiele Brigade ondersteunt politie

“Goed te zien dat er zoveel groen is in Amsterdam”, grapt politieman Carlo Vermeulen aan het begin van zijn briefing aan een bijzonder publiek. In het Amsterdamse politiecentrum luisteren 2 pelotons van de Charlie- en de Deltacompagnie van 11 Infanteriebataljon Garde Grenadiers en Jagers naar de orders van de agent. De anti-terreuroefening ‘Samen Sterker’ is in volle gang. 

Mokum was vorige maand het toneel van een bijzonder schouwspel. Er speelde zich een grootschalige terreuroefening af. De gemeente Amsterdam, het Openbaar Ministerie, politie, brandweer, geneeskundige diensten, de Dienst Speciale Interventie en de landmacht kregen te maken met een terroristische aanslag. Voor het eerst werkte Defensie op deze schaal samen met politie en gemeente.

Politie uitgeput

Met de aanslag in Las Vegas nog vers in het geheugen kan het Amsterdamse scenario pijnlijk genoeg niet actueler. Tijdens een festival rijdt een vrachtwagen in op het publiek. Daarna openen de terroristen het vuur op de bezoekers. Na deze zware terroristische daad raken de politie-eenheden snel uitgeput. De gemeente vraagt om militaire bijstand. Een noodverordening is van kracht.

Landmacht wordt opgeroepen

In het zogenoemde Operatieplan 10 (OPPLAN10) staat dat Defensie paraat moet staan om militaire bijstand en hulpverlening te bieden aan civiele autoriteiten. Een aantal gevechtseenheden van Defensie is aangewezen om hier op rouleerbasis voor gereed te staan. Voor 2 compagnieën van 11 LMB betekent dit dat zij voor deze oefening met spoed naar Amsterdam vertrekken. 

Groen-blauwe mix

De gevechtspakken van de luchtmobielers steken fel af tegen het politieblauw. Dit ‘groen-blauwe’ kleurenpalet illustreert direct het unieke karakter van de terreuroefening. Alle hulpdiensten moeten met elkaar samenwerken om de nasleep van deze aanslag zo snel mogelijk te beëindigen en te zorgen dat de burgers veilig zijn.  

Zere plek

“Is het iedereen volledig duidelijk wat het inhoudt om te werken op basis van een noodverordening?” vraagt een liaisonofficier tijdens de operationele briefing. Hij legt de vinger op de zere plek, want juist dát aspect maakt de oefening complex. “Een noodverordening geeft de militairen extra bevoegdheden”, legt hoofdinspecteur Vermeulen uit terwijl hij deze stapsgewijs toelicht. “Dat de landmacht nu bijstand verleent aan de politie is vrij uniek. Meestal werken we samen met de marechaussee.” 

Bijzondere opdracht

Na de briefing verplaatsen de luchtmobiele infanteristen zich met hun basisgevechtsuitrusting, persoonlijke wapens en kogelwerende vesten naar 2 locaties: een metrostation en een festivalterrein. ‘Bereid voor en voer uit de ondersteuning van de politie Amsterdam met beveiligings- en bewakingseenheden op locatie metrostation Europaplein voor een periode van minimaal 24 uur en maximaal 72 uur.’ Zo luidt de opdracht die het 2^e peloton van de Charliecompagnie meekrijgt. Voor pelotonscommandant tweede luitenant Tom van Duinkerken betekent dit een nieuw schaakspel op een nog onbekend terrein.  

Buddy’s

Dat weerhoudt hem er niet van om de ‘vreemde eend’ juist op te zoeken. Hij zoekt de oplossing in buddyparen: “We werken met kleine teams bestaande uit een agent en een militair. De commandopost is bemand met commandanten van de eenheid en van de politie.” Van Duinkerken vindt vooral de juridische kanten van operaties in het civiele domein interessant. “De bevoegdheden en bevelsverhoudingen moeten voor iedereen duidelijk zijn.”

Meekijken

Defensie traint regelmatig scenario’s gericht op terroristische dreiging. Ook Van Duinkerken probeert zijn peloton goed voor te bereiden op deze NATOPS (Nationale Operaties, red.) taken. “We trainen regelmatig om te kunnen reageren op crisissituaties. Ik denk dat wij in staat zijn om snel te kunnen anticiperen op dit soort nieuwe dreigingen.” Adjudant Luuk Kampman, zelf luchtmobieler, keek samen met afgevaardigden van politie en marechaussee mee tijdens de terreuroefening. Hij is positief over de opzet en uitvoering. “Ik ben heel blij dat we dit op deze manier samen met politie en gemeente trainen”, aldus de evaluator van het Land Training Centre. Wat Kampman betreft zijn er nog wel verbeterpunten. “Dat is niet erg, daarvoor oefenen we dit nu.”

Losse eindjes

Menno Groothof, coördinator Bureau Nationale Taken, lette tijdens de oefening vooral op het juridische kader. “Het proces van alarmering tot aan gereedstelling is goed gelukt”, vat hij samen. De politieman ziet nog wel wat losse eindjes. “Het is de uitdaging om elkaars taal te spreken. Om elkaar te begrijpen, moet je elkaar regelmatig opzoeken.” De officiële evaluatie van ‘Samen Sterker’ wordt binnenkort afgerond.

Volgens de hoofdinspecteur vinden volgend jaar nog 4 terreuroefeningen plaats in Nederland.