‘Vrouwen en mannen die opkomen voor onze waarden’

Landmacht draagt steentje bij aan 13e eerbetoon veteranen

Van Mali tot Afghanistan, van Korea tot nazi-Duitsland. Vierduizend veteranen van allerlei missies namen deel aan het jaarlijkse defilé in Den Haag. Jong en oud, man en vrouw. “Vandaag eren wij onze veteranen. Mensen die opkwamen en opkomen voor de waarden die wij zo belangrijk vinden”, sprak demissionair Defensieminister Jeanine Hennis-Plasschaert op het Binnenhof.

Het jaarlijkse eerbetoon aan veteranen lokte bijna 95.000 bezoekers naar de Haagse binnenstad. Langs de gehele route – van de Kneuterdijk naar het Malieveld – applaudisseerden zij voor de vele detachementen in de bonte stoet. De landmacht was tijdens de 13e editie wederom volop vertegenwoordigd met onder meer verkenningsvoertuigen, een pantserhouwitser en historische voertuigen. Na het defilé herleefden oude tijden op het Malieveld, waar veteranen herinneringen ophaalden en gemoedelijk een biertje dronken.

Tekst: RITM Henny de Boer
Foto: Louis Meulstee en René Verleg

Lijst van gestorven strijdmakkers

Speciale aandacht ging dit jaar uit naar de oudste generatie veteranen, van 80 jaar en ouder. Een aantal van hen werd in het zonnetje gezet. Demissionair premier Mark Rutte ontving hen in het Torentje, ze kregen een prominente plek in de Ridderzaal en ze reden vooraan in het defilé. Onder hen was Grenadier-veteraan Paul Moerman (100) uit Leiden, die in 1940 meevocht in de Slag om Ypenburg. “De dag der verschrikkingen”, noemt Moerman de veldslag waarbij hij 98 medestrijders verloor. Traditiegetrouw droeg hij de lijst van gestorven kameraden op zijn borst. Rutte: “Hij weet wat het is om zich een weg te banen langs brandende gebouwen. Zijn kameraden zijn voor onze vrijheid gestorven. Zij hadden ook graag nog willen leven.”

Draaginsigne Gewonden

UNIFIL-veteraan Wijnand van de Ree van 44 Pantserinfanteriebataljon ontving het Draaginsigne Gewonden van de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht luitenant-generaal Hans van Griensven. Van de Ree werd in 1979 in Zuid-Libanon gevangen genomen door de Palestine Liberation Organization (PLO), een indrukwekkende gebeurtenis waar hij PTSS aan overhield. Van de Ree: “Wij kregen destijds de opdracht om een post in te richten op een heuvel. Daar zijn we langdurig beschoten door de PLO. Vervolgens werden we omsingeld en moesten we onze wapens inleveren. Een opgefokte PLO’er wees naar de plaats waar ik had geschoten en gebaarde dat hij die man zocht. Gelukkig schoot zijn commandant vlak voor zijn voeten in het zand om hem tot kalmte te manen. Dat kleine, irritante pestventje met zijn zonnebril zit me tot op de dag van vandaag dwars. Het insigne betekent emotioneel heel veel voor me. Het is erkenning voor wat we destijds hebben meegemaakt.”

Vader der Veteranen

Minister Hennis: “Wie in vrijheid leeft, heeft de verantwoordelijkheid die te onderhouden. Dé man die daar geen misverstand over liet bestaan was de eind vorig jaar overleden generaal Ted Meines. Steeds weer stelde hij: ‘Wees jezelf, zet je in voor de medemens, en leg getuigenis af van wie je bent.’ Het zijn ware woorden, die navolging verdienen. Dit is de eerste Veteranendag zonder Ted Meines, de ‘Vader der Veteranen’. Hij wordt gemist, maar het spreekt voor zich dat zijn betrokkenheid, inzet en gedachtengoed blijven.”

Selfie met de koning

Een selfie met koning Willem-Alexander. Die eer was weggelegd voor groep 8 van de O.B.S Markenburg uit Geervliet die een vlogwedstrijd had gewonnen. In hun informatieve en grappige vlog bedanken zij veteranen voor hun inzet. De scholieren wonnen een vlucht in een historische Dakota én dus een ontmoeting met de koning, die hun video aandachtig bekeek. “Dat maak je maar één keer in je leven mee”, weet Janick. Drager Militaire Willems-Orde majoor Marco Kroon bedankte op zijn beurt de kinderen in een ‘bedankvlog’: “Geweldig wat jullie hebben laten zien.”

Herinneringsmedaille Internationale Missies

Pelotonscommandant eerste luitenant Bas Brans van 17 Pantserinfanteriebataljon ontving de Herinneringsmedaille Internationale Missies. Brans: “Ik ben dit jaar 6 weken in Uganda geweest om militairen te trainen voor AMISOM, een vredesoperatie van de Afrikaanse Unie in Somalië. Ik gaf les in commandovoering. Ugandezen zijn enorm goede vechters: gedreven en fanatiek. Maar ze zijn kampioen in ‘Carpe Diem’, de dag plukken. Hun planning is daardoor nogal bijzonder. Als ze morgen om 12 uur moeten vertrekken, beginnen ze pas om 11 uur met voorbereiden. Ze leven bij de dag, heel interessant om mee te maken.”

In vrijheid leven

Joegoslavië-veteraan Erwin heeft zijn zoon Justin meegenomen naar de Veteranendag. De voormalige korporaal-1, stukscommandant antitank en MAG-schutter van 11 Luchtmobiele Brigade, liep mee in het detachement Vereniging Veteranen Grenadiers en Jagers. Justin: “Het is leuk om deze dag mee te maken en aandacht te geven aan veteranen. Als zij dit werk niet hadden gedaan, leefden wij misschien niet in vrijheid. Het mooiste van vandaag was om mijn vader in het defilé te zien marcheren. Ik zat op de tribune en zag hem meteen; hij zat in het midden van zijn detachement. Ik wil overigens later zelf geen militair worden, maar astronaut.” Vindt Erwin dat niet jammer? “Nee hoor, hij moet zijn eigen dromen najagen.”

Hoofd rechts

Redacteur Evert Brouwer (tweede van rechts) verbleef 6 weken in de schoot van Dutchbat 1 in Srebrenica (1994) en reisde namens het Mediacentrum Defensie vele malen naar onder meer Bosnië en Afghanistan. “Het is niet mijn eerste Veteranendag, maar wel de eerste keer dat ik meeloop met de Vereniging Veteranen Grenadiers en Jagers (VVGJ). Ik voel me een ‘een-beetje-veteraan’ met vele vooral korte uitzendingen achter de rug. ‘Onzin’, vinden anderen. ‘Iedereen die bij of met ons heeft gediend hoort erbij’. Tijdens het defilé liep ons detachement strak in het gelid richting Kneuterdijk. Voor de passage van de hoogwaardigheidsbekleders kregen wij het bevel ‘hoofd rechts’. Lange Ed rechts ontnam me het zicht op de koning maar dat mocht de pret niet drukken.”

Witte anjer

Bezoekers van het evenemententerrein krijgen bij binnenkomst een witte anjer. Ook bij aankomst op het Centraal Station staan er stapels dozen klaar met de witte kunstbloemen. De in oranje T-shirts gestoken veteranencrew reikt die enthousiast uit aan belangstellenden. Een nietsvermoedende reiziger vraagt: “Waar is dit voor?” Zodra hij hoort dat het voor Veteranendag is, speldt hij het nationale symbool meteen op zijn rugtas. Er bestaat ook een anjerspeld als blijk voor waardering voor het thuisfront. Die was dit jaar voor Marja van den Boogaard, echtgenote van een Libanon-veteraan en dochter van een Nederlands-Indië-veteraan. Zij was een van de drijvende krachten achter een van de eerste inloophuizen voor veteranen, in Eindhoven.

Klassieke motor

Op het Malieveld valt de blik van CDS generaal Tom Middendorp ineens op een klassieke Harley-Davidson uit de Tweede Wereldoorlog. Of hij daar misschien even op wil zitten?, vraagt de bezitter. De eigenaar behoort tot een groep re-enacters die historische veldslagen naspeelt en zichzelf de ‘groene mannen’ noemen. Dat laat Middendorp zich geen tweede keer zeggen. Behendig neemt hij plaats op de oude motor en na een paar keer trappen start de motor al, tot grote vreugde van de omstanders. De goed onderhouden motor loopt nog als een zonnetje. “Wat kost ‘ie?”, vraagt de CDS grappend aan de eigenaar. Maar het antwoord laat zich al raden: “Die is zeker niet te koop!”, lacht de trotse bezitter.