Tekst Djenna Perreijn
Foto KPL Jasper Verolme

“Het hele verhaal boven tafel”

Defensie heeft een nieuwe ombudsman. Wie een probleem op de werkvloer heeft, kan terecht bij Hans van Griensven. De nieuwe Inspecteur Generaal der Krijgsmacht (IGK) gaat de komende jaren op zoek naar het eerlijke verhaal van medewerkers. Luisteren en inlevingsvermogen zijn daarbij volgens de luitenant-generaal het allerbelangrijkste. “Mensen zijn ons belangrijkste kapitaal.”

“Als de baas erbij is, durft niet iedereen vrijuit te praten”

De landmachter neemt het stokje over van luchtmachtcollega Bart Hoitink, die met leeftijdsontslag is gegaan. Meer dan een ander uniform zal er volgens Van Griensven niet veranderen. “De IGK opereert boven de krijgsmachtsdelen. Daar ligt zijn kracht. We zijn een onafhankelijk en autonoom instituut. Door mijn positie kan ik helpen en met een andere blik naar een probleem kijken. Defensie kent veel regeltjes. Soms valt iemand tussen wal en schip. Tijdens bemiddelingen kan maatwerk soms tot een oplossing leiden. Verder wil ik meer in contact komen met de maatschappij buiten Defensie om de belangen van ons reserve-personeel en veteranen beter te behartigen.”

Hans van Griensven was in zijn loopbaan commandant van onder meer het Operationeel Ondersteuningscommando Land, het Opleidings- en Trainingscentrum Genie in Vught en 11 Pantsergeniebataljon in Wezep. De functie van IGK is waarschijnlijk zijn laatste, voor hij met leeftijdsontslag gaat.

“Ik kan problemen niet direct oplossen, maar wel de juiste mensen beïnvloeden”

Wat doet de IGK?

De IGK is een soort ombudsman binnen Defensie. Een van zijn taken is bemiddelen in individuele kwesties die gaan over problemen op de werkvloer. Iedere militair of burgermedewerker kan een beroep doen op de inspecteur. Zijn werk gaat buiten de militaire hiërarchie om. Hij probeert het individu en de organisatie tot elkaar te brengen om tot een oplossing te komen. De IGK is ook onafhankelijk adviseur van de minister. Hij bezoekt regelmatig eenheden om te zien hoe medewerkers hun werk beleven en wat beter kan. Al zijn bevindingen staan in het IGK-jaarverslag dat de Tweede Kamer in mei, op Verantwoordingsdag, ontvangt. Daarnaast is de IGK de Inspecteur der Veteranen en Inspecteur der Reservisten.

Ruis op de lijn

De IGK, zijn 9 stafofficieren en 5 reservisten behandelen jaarlijks zo’n 500 zaken. “90 procent ronden we succesvol binnen 3 maanden af. Sommigen hebben een dag nodig, andere duren maanden. Mijn werkwijze is in 5 steekwoorden te vatten: luisteren, begrip tonen, actie ondernemen, communiceren en leiderschap. Den Haag neemt soms besluiten die door onze soldaten in het bos niet worden begrepen. Dat is ruis op de lijn; de communicatie kan veel beter. Ik kan problemen niet direct oplossen, maar wel de juiste mensen beïnvloeden. Ik heb een signalerende en agenderende rol. Zo ben ik onafhankelijk adviseur van de minister. Ik laat haar weten hoe de werkvloer bepaalde besluiten ontvangt. Ik kan zeggen: ‘Uw mensen moeten er nog eens naar kijken, dit kan en moet beter.’”

Empathie

Van Griensven heeft 38 jaar ervaring bij Defensie. “Daardoor kan ik mij gemakkelijk verplaatsen in onze mensen. Zaken die hen bezighouden, houden mij ook bezig. ‘WiFi die niet werkt? Irritant hè!’ Alleen al empathie tonen helpt. Dat lost een probleem nog niet op, maar mensen voelen zich gesteund als je hun klacht serieus neemt.” In zijn vorige functie was Van Griensven plaatsvervangend chef plannen bij het NAVO-hoofdkwartier in Brunssum. Hij is opgegroeid bij de landmacht. “Ik ken de systemen en medewerkers daar dus beter dan bij de marechaussee, luchtmacht of marine. Dat betekent dat ik mij daarop nog beter moet voorbereiden om te weten waarover ik praat of misschien 2 woorden meer nodig heb.”

Hans van Griensven in gesprek met zijn voorganger, ranggenoot Bart Hoitink. Beide spraken de ambitie uit te willen groeien op Facebook. ‘Onze pagina heeft nu ruim 3550 likes, dat moeten er binnen een jaar 5000 zijn.’
Bij de functieoverdracht krijgt luitenant-generaal Hans van Griensven een schelp uit handen van zijn voorganger, ranggenoot Bart Hoitink. Deze staat symbool voor een luisterend oor, volgens beide heren zeer belangrijk voor de functie van IGK. De schelp wordt bij elke functieoverdracht doorgegeven.

“De sterren op mijn schouder moeten geen belemmering zijn”

Sterren

In de benadering maakt het geen verschil. “Iedereen die met de IGK in contact komt moet zich veilig en op zijn gemak voelen. De sterren op mijn schouder moeten geen belemmering zijn. Het belangrijkste is dat iedereen wordt gehoord. Het idee van ‘niemand luistert naar mij bovenin de organisatie’, moet eruit. Goed luisteren en inlevingsvermogen zijn dus belangrijk. Ik ben aangenomen omdat ik goed met mensen kan omgaan. Ik vind het een eervolle taak hen te helpen. Mensen zijn ons belangrijkste kapitaal. Onze organisatie draait op hen. Dat is mijn belangrijkste drijfveer.”

Eerlijke verhaal

Om er achter te komen hoe het eraan toegaat bij een afdeling of eenheid, gaat de IGK zo’n 60 keer per jaar op werkbezoek. “Als de baas erbij is durft niet iedereen vrijuit te praten. Daarom is het eerste half uur voor de commandant, daarna ga ik langs bij de staf, vervolgens de militairen en burgermedewerkers van alle rangen en standen. Ik spreek met de Medezeggenschapscommissie en de vertrouwenspersonen. Dan hoop ik het hele, eerlijke verhaal boven tafel te krijgen. Het contact moet als laagdrempelig worden ervaren. Iedereen moet aan het woord komen. Wie zijn mond houdt, wijs ik aan. Vaak willen ze niet klagen, omdat ze trots zijn op hun werk. ‘Ik heb het hartstikke naar mijn zin hoor, en ik wil niet zeuren,’ hoor ik dan. Dat is het dubbele gevoel bij het defensiepersoneel. Die hebben een mentaliteit van aanpakken; niet zeuren maar poetsen.” 

De Inspecteur Generaal is ook te vinden op Facebook.