Tekst André Twigt
Foto SGT Hille Hillinga
Tijdens Bison Drawsko groeit ervaring
Midden in de bossen ontstaat een merkwaardige patstelling. Twee CV90 pantserrupsen vuren vanaf korte afstand op elkaar. En raar, maar waar mist ieder gesimuleerd schot doel. Het duurt even voordat de bemanningen zich dat realiseren. Ze openen de luiken en staren ietwat verwonderd naar elkaar. Storing, vermoedt sergeant Rutger. “Maar wij schoten toch echt eerder.”
Het Mobile Combat Training Centre-gevechtssimulatiesysteem verslikt zich weleens in de data. Maar het vernuft uit Zweden blijft een uitkomst bij het monitoren van de manoeuvres te velde. Alle daaruit ontstane leermomenten zijn goud voor 43 Gemechaniseerde Brigade. Want het is lang geleden dat de eenheid uit Havelte een Artikel 5-oefening hield. Wordt een NAVO-bondgenoot aangevallen, dan geldt: ‘Eén voor allen, allen voor één’. Om dat credo tijdens Bison Drawsko natuurgetrouw uit te beelden, verschijnt de brigade in Polen massaal op de mat. Die grootscheepse aanpak blijft niet onopgemerkt. Verscheidene bondgenoten haken aan, waardoor de training op niveau 5 (brigade) uitgroeit tot een heus NAVO-feestje.
Trechteren
In het scenario probeert 45 Pantserinfanteriebataljon (Painfbat) de collega’s van 44 Painfbat uit een enclave te verdrijven. Ondanks haar geringe sterkte volharden de mannen en vrouwen van ‘Regiment Johan Willem Friso’ in hun missie. Met list, bedrog - én met een Pools tankpeloton aan hun zijde – delen zij geregeld fikse tikken uit. “Zo fiks dat hogerhand (omwille van de oefenwaarde, red.) ingrijpt”, uit groepscommandant sergeant Rob Dewie een sterk vermoeden. “We deden het gisteren zo goed dat we onverwacht collectief buiten gevecht werden gesteld.” Op de brigadestaf, 6 kilometer noordelijker op oefenterrein Drawsko Pomorski, luistert kapitein Tom Romein naar het relaas. De mede-ontwerper van Bison Drawsko bij sectie G5 (Plannen) glimlacht ietwat mysterieus. Hij weet namelijk waarom deze interventie plaatsvond. “Dat peloton opereerde op dat moment zo ver buiten de eigen sector, dat het nergens meer over ging. Voor een optimaal gevechtscontact grijpen we dan in.”
Vuurposities
De geoefendheid van de mannen vormt hierbij een belangrijke factor. Veel deelnemende eenheden moeten na jaren van vredesmissies wennen aan de tijd- en ruimtefactoren die bij massale aanvallen, verdedigingen en vertragingen gelden. Het Duits/Nederlandse 414 Panzerbattalion niet uitgezonderd. De 13 Leopards 2A6 van de eenheid-in-oprichting moeten bij de opmars van 45 Painfbat geregeld gedekte vuurposities innemen. De commandant van het tweede peloton ziet dat het allemaal wat sneller kan en helpt een handje. Staande in de toren van zijn stapvoets rollende zwaargewicht, gebaart hij krachtig waar hij zijn 3 talmende pantsers precies wil hebben. “We moeten oppassen niet te veel van onze mannen te verlangen”, uit stafofficier toegevoegd bij de Sectie 3 (Operaties) opperwachtmeester Peter Leemans een zorg. “Al zijn we al wel onder bevel gesteld van 43 Mechbrig, we zijn nog verre van operationeel. Op een handjevol na is al het personeel in opleiding.”
Sputtert
“We schoten met 5 man op 1 kerel en hij valt niet om. Daarna beschiet hij mij en ik ben dood.” Korporaal Salvo van oefenvijand 44 Painfbat kan er niet over uit. Het potje professioneel ‘lasergamen’ in Polen leidt zo nu en dan tot frustratie. Helemaal wanneer het vermoeden bestaat dat troepen opzettelijk hun sensoren afdekken. “Wie dat doet, is onschendbaar voor de laserpulsen uit persoonlijke wapens en wapensystemen”, verduidelijkt Romein: “Zodra de oefenleiding dit ziet, grijpt ze in.” Natuurlijk komt het ook voor dat sensoren verschuiven en er uitrusting voor hangt. “Als iedereen eerlijk speelt, loopt alles veel beter”, sputtert korporaal Salvo wat na.
De 2 CV90’s die elkaar eerder beschoten, zijn inmiddels weer klaar voor actie. Bij de ene pantser werd een kapotgetrokken kabel van het gevechtssimulatiesysteem vervangen. Wat de oorzaak van de kuren met deze techniek bij de andere pantser was, blijft een raadsel.
Trots
Opmerkelijk vindt commandant ‘43’ brigadegeneraal Jan Swillens het internationale karakter van Bison Drawsko. Ooit opgezet als een zuiver nationale brigadetraining wordt editie 2017 samen met de bondgenoten aangelopen. Een lijvige bijdrage komt van het Poolse leger, dat 15 PT-91 tanks en 3 gemotoriseerde infanteriecompagnieën aandraagt. Ook de Canadezen haken aan. Net als de U.S. Army, dat onder meer Raven drone-capaciteit aandraagt. Tijdens de afsluitende fire power demo zetten de Amerikanen het Paladin-artilleriesysteem in. Net als Canada verblijft ook de VS langere tijd voor Enhanced Force Presence aan de oostgrens. De Belgische genie haakte als laatste aan. “Ook zij zag in dat Bison Drawsko een gigantische oefenwaarde oplevert”, aldus Swillens. We sleutelden deze eenheid als laatste in het scenario.”
Die internationale betrokkenheid bij Bison Drawsko heeft volgens de generaal veel respect en waardering van de aangesloten bondgenoten opgeleverd. De wijze waarop Nederland de grootscheepse training organiseerde, was 1 ding. Maar ook de oefenmogelijkheden die werden uitgebuit, konden rekenen op lof. Daarbij was er een brede, realistische inzet van eenheden, waaronder het Defensie Cyber Commando en het JISTAR Commando.
Last but not least roemt Swillens de personele inzet. “Weken achtereen zijn onze mannen en vrouwen onder zware omstandigheden hier ingezet. Vrieskou ’s nachts en aanhoudende natte sneeuw overdag. Toch bleef iedereen tot op het bot gemotiveerd. Dat maakt me oprecht trots.”
