Vaarwel MOGOS, welkom POON

Terugblik op tijdperk mobiel veldhospitaal

Geen containers meer, maar opblaasbare tenten. Het Mobiel Operationeel Geneeskundig Operatiekamersysteem, kortweg MOGOS, maakt plaats voor zijn moderne opvolger, de Polyvalente Onderkomens (POON). Op 30 oktober neemt de krijgsmacht officieel afscheid van het oude veldhospitaal. Waarom eigenlijk? En hoe was het om met de systemen te werken? De Landmacht blikt terug op het MOGOS-tijdperk.

Afghanistan, Irak en het oer-Hollandse Twente. MOGOS kent totaal verschillende inzetten. “Uiteenlopende operaties waarbij het systeem zichzelf heeft bewezen”, vindt commandant 470 MOGOS-compagnie majoor Guy Gilissen. “Zowel internationaal als nationaal hebben wij een perfect medische bijdrage geleverd. Maar helaas is het systeem verouderd.” Tijdens keuringen moesten steeds vaker onderdelen worden vervangen. “MOGOS bereikte langzaam het einde van zijn levensduur. Ook hebben de technologische ontwikkelingen een inhaalslag gemaakt. Dit in combinatie met de verplichte controles en huidige kwaliteitseisen maakt dat we geen andere optie hebben dan het systeem vervangen.”

Kosten

Het afstoten van MOGOS was financieel noodzakelijk. Om het systeem current te houden, vond te vaak onderhoud plaats, met als gevolg een stijgend kostenplaatje. Gilissen: “Bij de invoering van MOGOS was het systeem qua mobiliteit en functionaliteit uniek voor z’n tijd. Daarnaast voldeed het aan de civiele kwaliteitsnormen. Het was een splinternieuw systeem dat perfect aan onze behoeften en eisen voldeed. Inmiddels zijn er nieuwe middelen op de markt, zoals POON. Het inzetbaar houden van MOGOS wordt te kostbaar. Daarom moeten wij nu fysiek en mentaal afscheid gaan nemen.”

Snel

Commandant operatiekamergroep sergeant-1 Robin Wilkes werkte jarenlang met MOGOS. Vooral in missiegebieden was het systeem volgens hem ideaal. “Extreem hoge temperaturen en flinterdunne stofdeeltjes maken de woestijnachtige omgeving ongeschikt voor het behandelen van gewonden”, vertelt hij. “MOGOS creëerde een schone en stofvrije ruimte. Hierdoor konden we operaties veilig uitvoeren. Tijdens die uitzendingen hadden we regelmatig te maken met slachtoffers van mijnen, IED’s en schotwonden. Ernstige trauma’s met een grote kans op infectie. MOGOS zorgde voor een koele, schone en bacteriearme ruimte waarin wij ons werk goed konden uitvoeren. Een verbetering in vergelijking met de systemen vóór MOGOS.” Ondanks positieve herinneringen is Wilkes van mening dat vervanging onvermijdelijk is. “De laatste tijd hadden we vaker last van slijtageproblemen. Zo voldeed de interne zuurstoftoevoer niet meer en vielen er vaker functies uit. Tijd voor vernieuwing dus.”

Verschillen

Ondanks de afstoting gaat het werk van de ‘genezerikken’ er niet veel anders uitzien. “Het blijft een hospitaalomgeving waarin we patiënten behandelen. Bij POON zijn we wel flexibeler in de inrichting, omdat de opblaasbare tenten pas kunnen worden ingericht als ze staan. Dit in tegenstelling tot MOGOS, dat we compleet ingericht transporteerden”, legt Wilkes uit.

Daarnaast is het POON-systeem flexibeler dan de containers en kan het ontwerp van het hospitaal aangepast worden aan de beschikbare ruimte. Met het afstoten van het MOGOS valt een gedeelte van de vervoerscapaciteit weg. “In het verleden verplaatste en ontplooide MOGOS volledig zelfstandig, maar in de toekomst zijn wij gedeeltelijk afhankelijk van andere eenheden zoals bijvoorbeeld een Bevoorradings-en Transportcompagnie”, vertelt Wilkes.

Afscheid

Ondanks de positieve veranderingen zal het afscheid toch een emotionele lading hebben. “Uiteindelijk zeggen we binnenkort wel vaarwel tegen één van de hoofdwapensystemen van 400 Geneeskundig Bataljon. Maar iedereen beseft dat het teveel effort en geld kost om het systeem inzetbaar te houden. Het enige waar we ons nu nog over druk maken is onze nieuwe naam. Want zonder MOGOS is een MOGOS-compagnie wel een beetje raar”, lacht Gilissen.