Tekst KAP Marlous de Ridder
Foto SGT-1 Eva Klijn

Invoer ELIAS een feit

Gebruiksvriendelijk, meer functionaliteiten en iedereen hetzelfde overzicht. De nieuwe Command & Control (C2) applicatie ELIAS belooft veel goeds. Na enkele jaren van ontwikkelen en testen is het tijd om ELIAS landmachtbreed in te voeren. De uitrol binnen de KL is omvangrijk. Van groepscommandant tot brigadecommandant, ELIAS raakt het merendeel van de organisatie. Majoor Metin Öge: “De impact is groot en te vergelijken met de invoer van een nieuw wapensysteem.” 

ELIAS vervangt oude C2 applicaties (ISIS, OSIRIS, Athena, Oporder tool, red.) en biedt één geïntegreerd systeem voor de ondersteuning van de commandovoering bij landoptreden. In Tsjechië, tijdens de oefening Horse Innovator vorig jaar, werd duidelijk dat de gebruikers de eerste versie veelbelovend vonden. Het zogeheten blue force tracking geeft inzicht in posities van eigen troepen. En dankzij chats & reports kunnen tactische tekens worden gedeeld. Hierdoor ontstaat in de commandopost en in het voertuig snel situational awareness. Filters kunnen aan of uit worden gezet om op alle niveaus het ideale plaatje te presenteren. Modern kaartmateriaal, een soort Google maps, maakt het overzicht compleet. ELIAS verbetert het inzicht en overzicht van wat er in het operatiegebied gebeurt significant.

'De gebruiker is er snel aan gewend'

Een-tweetje

Ontwikkelaar is JIVC-SATS (Systemen, Applicaties, Trainers en Simulatoren), onderdeel van de Defensie Materieel Organisatie (DMO). Het CLAS heeft echter een dikke vinger in de pap bij de totstandkoming van ELIAS. “Namens het Land Training Centre geef ik richting aan de ontwikkeling en zie ik als gebruiker toe op de juiste functionaliteit van de applicatie”, zegt majoor Öge. “Zo kan het Tactische Besluitvormingsmodel middels ELIAS worden doorlopen. Maar welk symbool geef je welke eenheid? Of welk rapport is nodig? Een softwareontwikkelaar heeft daar niet direct beeld bij, daarom is het goed nauw betrokken te zijn.”

Volgens Henk van Omme, projectmanager bij de DMO, is het uniek dat de gebruiker zo meedenkt. “De landmacht voelt zich verantwoordelijk én eigenaar. Er is veel energie gestoken aan de voorkant van het systeem wat erg waardevol is gebleken tijdens de bouw. Natuurlijk kunnen we niet aan alle wensen voldoen, maar wel zoveel mogelijk.”

Zo leidde de acceptatietest bij 44 Pantserinfanteriebataljon in Tsjechië tot verbeteringen. Van Omme: “Er werd teveel data over de radio’s verzonden. Sommige bestanden bleven ‘in de lucht’ hangen, waardoor de betrouwbaarheid van informatie minder werd. Het afgelopen jaar hebben we de belangrijkste bugs uit het systeem gehaald.”

Snel

Hoe vollediger de informatie, hoe sneller de commandant kan handelen en de operatie kan bijsturen. Met die gedachte is ELIAS ontwikkeld. Bovendien is één systeem een stuk efficiënter. Volgens Öge kan de applicatie ‘gigantisch veel’. “ELIAS is niet alleen sterk in het ondersteunen van de uitvoering van een operatie. Ook in de planning en evaluatie van operaties biedt het commandovoeringssysteem legio opties. Je doorloopt het planningsproces en automatisch rolt er een order uit.” “Een intuïtief systeem”, vult Van Omme aan. “De gebruiker is er snel aan gewend.” 

Voertuigbemanningen hebben dankzij ELIAS een beter overzicht.

Koppelen aan

ELIAS maakt het mogelijk van hoog tot laag dezelfde software te gebruiken. De applicatie kan informatie uitwisselen met trainingssystemen en met NAVO-partners. “Nederland loopt op dit gebied echt voorop”, zegt Van Omme trots. “Integratie in de CV90, Pantserhouwitser, Fennek en Boxer is inmiddels gerealiseerd. Op dit moment wordt vooral gewerkt aan koppeling met VOSS (het project Verbeterd Operationeel Soldaat Systeem, red.).”

De gebruikers vinden ELIAS veelbelovend.

Implementatie

OSIRIS is nu nog de software die draait op het mobiele Battlefield Management Systeem (BMS). Het wordt gebruikt door pantserinfanterie- en verkenningseenheden en binnen de vuursteun en genie. Op stafniveau draait ISIS en Oporder tool. Deze oude applicaties worden niet meer geüpdate. Om ELIAS in te voeren, ondergaat ook TITAAN een metamorfose. Het plan is dit parallel te laten lopen. Daarover volgende maand in de Landmacht meer. Overigens blijft in het missiegebied de huidige versie van TITAAN beschikbaar en onderhouden. 

'Niet meegaan is geen optie'

Omklappen naar ELIAS

Alle eenheden komen aan de beurt voor omscholing (Staf CLAS bepaalt de volgorde, red.). De eerste prioriteit ligt bij het opleiden van kerninstructeurs ELIAS op de School Verbindingsdienst in Amersfoort. Deze kerninstructeurs zorgen daarna voor omscholing van het personeel bij de eenheid. Nog dit jaar komen er verschillende E-learning modules beschikbaar via Mulan. Öge: “Het Land Training Centre besteedt tegelijk aandacht aan de SOP’s. Deze bieden eenheden houvast bij het eerste gebruik. Dit is anders dan in het verleden, toen schreven de eenheden zelf de boekwerken, waardoor iedereen verschillend omging met het systeem. De impact van ELIAS is echter zo groot, dat kunnen we ons nu niet veroorloven.”

Tijdens het eerste gebruik leveren OTC Manoeuvre en het JIVC ondersteuning. “Maar, er wordt veel zelfstandigheid verwacht van de eenheid”, meent Öge. “Er is simpelweg geen capaciteit om maatwerk of langdurige ondersteuning te leveren.” De verwachting is dat de organisatie behoorlijk moet wennen. Het kost tijd en investering. “Maar niet meegaan is geen optie”, oordeelt Öge. “Het is een grote stap voorwaarts.”