70 jaar Market Garden: eerbetoon aan onze bevrijders

Van 14 tot en met 21 september stond Nederland stil bij 70 jaar operatie Market Garden (OMG). Gezien dit feit samenviel met het jubileumjaar van de Koninklijke Landmacht leverde het krijgsmachtdeel een extra bijdrage aan de activiteiten. Zowel voor als achter de schermen. 

Het perfecte plan

Een zonnige dag in september 1944 lijkt het perfecte moment voor een grote verrassingsaanval op de Duitse bezetter. Market Garden moet dé slag worden om voor eind 1944 de oorlog in Europa te beëindigen. Het plan van veldmaarschalk Bernard Law Montgomery omvat een luchtlanding (codenaam Market, 35.000 man) en grondoffensief (Garden, 150.000 man). Doel is om vanuit België naar het IJsselmeer door te stoten. Deze manoeuvre moet de Duitse troepen in West-Nederland isoleren en de weg openen naar het Duitse industriële hart – het Ruhrgebied. Parachutisten en airborne infanteristen landen in de buurt van Eindhoven, Nijmegen en Arnhem om de belangrijkste bruggen over Maas, Waal en Rijn te veroveren. Die laatste blijkt een brug te ver.

Bij dappere mannen als George Shenkle (92) en Richard Rohlider (89) staat OMG nog helder voor de geest. Deze veteranen van de Amerikaanse 82nd Airborne Division waren er 70 jaar geleden bij. Speciaal voor de eregasten organiseerde de landmacht een veldborrel in Grave. 

Vastberaden

Shenkle: "Op deze plek ben ik sinds 1944 niet meer terug geweest. Maar ik weet het nog precies. Voor de operatie Market Garden werden we tussen de Maas en de Waal gedropt. Het was mooi, zonnig weer, net zoals vandaag. De eerste brug stelden we al binnen een uur veilig. Het moment dat we Nijmegen binnen marcheerden herinner ik mij nog heel goed. Op straat stonden burgers, niemand huilde. De sfeer was bijna ingetogen. De menigte kon niet bevatten dat ze waren bevrijd. Of ze durfden het niet te geloven. Maar wij waren vastberaden ons doel te halen en de bruggen veilig te stellen. Dat kwam door onze commandant. Hij had zoveel vertrouwen in het plan en dat straalde op ons af." (De laatste brug bij Arnhem heeft de eenheid van Shenkle niet gered, red.)

Heel stil zijn

Rohlider: "82nd Airborne Division werd ook wel 'All American' genoemd omdat we uit alle windstreken van Amerika kwamen. Het was mijn eerste vlucht in een 'glider' (zweefvliegtuig, red.). Er was geen tijd om te trainen, feitelijk was ik onvoorbereid. Ik weet nog dat we met ongeveer 14 man in het toestel zaten om gedropt te worden. Eenmaal op de grond gingen we op zoek naar de rest. We moesten heel stil zijn. De Britten zouden ons tegemoet komen maar dat duurde heel lang. Onze rantsoenen waren al snel op. Gelukkig vonden we in een Duitse trein nieuwe pakketen. Kennelijk achtergelaten door de vijand die op de vlucht was geslagen. Het Duitse eten smaakte goed, zulke dingen blijven je bij. Welke emoties door me heen gingen, weet ik niet meer. Ik deed simpelweg wat me was opgedragen. Het is goed om weer terug te zijn op de plek waar zoveel herinneringen liggen en te zien hoe alles er nu uitziet."