‘We denken graag met collega’s mee’
Brandweer, docent, adviseur. Menig marechaussee verricht naast het reguliere werk bij de Koninklijke Marechaussee nog andere werkzaamheden. “Hartstikke leuk natuurlijk. Wij stimuleren maatschappelijke betrokkenheid en het delen van de opgedane expertise van harte”, zegt senior medewerker kapitein Alex Broeks van de sectie Integriteit. Behalve als de nevenwerkzaamheden conflicteren met het KMar-werk. Wat kan wel en wat kan niet? Broeks denkt graag met de collega’s mee. KMarMagazine stelde hem enkele vragen.
Wat verstaat Defensie onder nevenwerkzaamheden?
“Nevenwerkzaamheden zijn alle betaalde of onbetaalde werkzaamheden die je verricht buiten je werk bij Defensie.”
Mag iedereen nevenwerkzaamheden verrichten?
“Iedereen heeft in principe het recht om nevenwerkzaamheden te verrichten. Maar als de nevenwerkzaamheden het belang van Defensie kunnen raken, moet je het melden. We willen namelijk voorkomen dat er sprake is van: (1) de schijn van belangenverstrengeling, (2) mogelijke botsing van belangen, (3) schade voor het aanzien van het ambt en (4) inperking op de beschikbaarheid voor een functie.
Als iemand bijvoorbeeld moe op zijn of haar werk komt, omdat die ‘s nachts actief is geweest voor een andere werkgever, dan conflicteert dat met het KMar-werk. Zoals wanneer iemand vrijwilligerswerk doet bij de politie en ’s nachts een inzet heeft gehad. Je moet wel fit op je werk verschijnen natuurlijk.
En behalve praktisch kan het inhoudelijk ook schuren. Als iemand bijvoorbeeld als raadslid van een politieke partij uitspraken doet die niet overeenkomen met het KMar-beleid.”
Zijn medewerkers op de hoogte van deze beperkingen?
“Veel medewerkers zijn zich niet bewust van de risico’s. Daarom is het goed om hier van te voren over te sparren, met bijvoorbeeld mij, een leidinggevende of een IB-functionaris (Integrale Beveiliging). Collega’s kunnen ons daarom altijd bellen of mailen als ze vragen of twijfels hebben (sectie.integriteit.STCKMar@mindef.nl). Dan bespreken we graag de (on)mogelijkheden.
Soms zien medewerkers er na zo’n gesprek van af. Of ze gaan onder voorwaarden aan de slag met hun nevenwerkzaamheden. Zo kun je je in de meeste gevallen als zzp’er prima laten inhuren door bedrijven en organisaties, alleen niet door Defensie. Stel je bent financieel juridisch adviseur, dan kun je geen opdrachten aannemen die Defensie raken of die van Defensie zelf komen. Ter voorkoming van belangenverstrengeling.”
Zijn er zaken die sowieso niet mogen?
“Het is niet toegestaan om als opsporingsambtenaar in de beveiliging of voor een beveiligingsbedrijf te werken volgens de Wet op Particuliere Beveiligingsorganisaties en recherchebureaus. En voor elke militair is het verboden om nevenwerkzaamheden te verrichten als portier of lijfwacht, omdat de militair betrokken kan raken bij geweld of ongeregeldheden.
Het verbod heeft te maken met belangenverstrengeling, imagoschade en met name het vermijden van conflicterende situaties. Het als opsporingsambtenaar en portier optreden in geweldssituaties is niet wenselijk, omdat je als opsporingsambtenaar strafbare feiten ziet vanuit je functie als portier. Ook kun je te maken krijgen met dezelfde personen tijdens je werkzaamheden als portier en opsporingsambtenaar. Dit kan de medewerker situaties of spanningen opleveren die je wilt voorkomen.”
Om hoeveel aanvragen gaat het?
“Vorig jaar waren er 140 aanvragen bij de Marechaussee voor nevenwerkzaamheden, waarvan er slechts één is afgewezen. Dus in de meeste gevallen is er niets aan de hand. Wij willen graag met de medewerker meedenken over de mogelijkheden en risico’s, zowel ter bescherming van de collega zelf als de KMar-organisatie. We willen voorkomen dat beide partijen in een kwetsbare positie terechtkomen.”
Hoe ziet de aanvraagprocedure voor nevenwerkzaamheden eruit?
“Een aanvraag duurt maximaal 2 maanden. Die verloopt over het algemeen voorspoedig. Een medewerker geeft in eerste instantie bij de direct leidinggevende aan wat de plannen zijn. Als die akkoord gaat, wordt het formulier DFE137 Registreren Nevenwerkzaamheden dat op intranet staat ingevuld. Dat formulier gaat ter goedkeuring naar de betreffende brigadecommandant.
Vervolgens kijkt een IB-functionaris of er bezwaren zijn, en als laatste kijkt een juridisch HR-adviseur ernaar, die uiteindelijk een beschikking afgeeft. Die beschikking wordt toegevoegd aan het personeelsdossier van de medewerker.
Verder moeten de nevenwerkzaamheden mogelijk opnieuw onder de loep worden genomen bij een functieverandering.”
Controleren jullie of de medewerker zich aan de afspraken houdt?
“De medewerker is in eerste instantie zelf verantwoordelijk om zich aan de gestelde afspraken uit de beschikking te houden. Maar de afspraken komen ook ter sprake bij een functioneringsgesprek. ‘Hoe verloopt het?’ en ‘Ben je nog tegen situaties aangelopen die mogelijk risico’s met zich meebrengen?’. Leidinggevenden kunnen op die manier meedenken met de medewerkers.
Marechaussee-2 Martijn, brigade Objectbeveiliging en werkzaam bij de vrijwillige brandweer
Afstemmen. “Ik ben als neventaak actief bij de vrijwillige brandweer in Rotterdam. Het aantal keer dat ik een inzet heb naast mijn werk is heel wisselend. De ene week word ik 5 keer opgepiept, een andere week slechts één keer. Ik mag zelf bepalen wanneer ik opkom, zo is de afspraak. Maar ik moet er natuurlijk wel op een verantwoordelijke manier mee omgaan. In theorie gaat het werk van de hoofdwerkgever altijd voor. Maar in de praktijk is er veel mogelijk gelukkig. Het is vooral veel afstemmen, zowel met het thuisfront als met de Marechaussee en de brandweer. Als ik bijvoorbeeld een grote inzet heb bij de brandweer, dan zorg ik van te voren voor aflossing om te voorkomen dat ik niet op tijd weg kan naar mijn werk of naar huis. In overleg kan er heel veel.
Helpen. Soms is de combinatie best intensief, maar daar kies ik zelf voor. Ik heb van jongs af aan bij de brandweer gewild en ik werkte ook al bij de brandweer voordat ik bij de KMar kwam. Beide functies zijn gewoon heel mooi. Zowel in mijn werk als in mijn vrije tijd kan ik mensen helpen en een nuttige bijdrage leveren aan de maatschappij. Werken bij de brandweer is ook heel dankbaar: reanimaties verrichten, volgelopen kelders leegpompen, branden blussen en hulp verlenen bij ongelukken.
Impact. Als ik een inzet heb gehad met slachtoffers of gewonden, dan heeft dat wel impact. En dat geef ik dan aan bij mijn teamleider. Verder vragen mijn teamleider en collega’s regelmatig of ik nog een inzet heb gehad en hoe het gaat.
Sollicitatietraject. Mijn nevenfunctie is al meteen ter sprake gekomen in het sollicitatietraject. Ik heb toen een formulier op intranet ingevuld en ik ben gebeld door de sectie Integriteit. We hebben toen een heel open en eerlijk gesprek gehad over verwachtingen en verantwoordelijkheden. De initiële opleiding stond voorop is afgesproken. Zo moest ik tijdens de opleiding vooral rekening houden met examens en fysieke momenten. Ervoor zorgen dat ik fit was, en geen intensieve inzet had gehad de avond ervoor. Later heb ik een brief ontvangen waarin stond dat mijn aanvraag was goedgekeurd. Onlangs is mijn dossier aangevuld met het meedraaien van kazernediensten bij zowel de beroepsbrandweer als de vrijwillige. Daar heb ik opnieuw een aanvraag voor ingediend.”
