‘Ik wil straks vooral ontspannen lopen’
Meedoen is belangrijker dan winnen. Als dat érgens voor geldt is het wel de Invictus Games. Marechausseedeelneemster Heidi Dalhuisen beaamt dat het militaire sportevenement draait om mentale doelen in plaats van fysieke. De 35-jarige marechaussee-1 doet mee aan de onderdelen indoor roeien, de 100 meter sprint en de estafette 100 meter. Haar beste tijd op de 100 meter sprint is onbekend. Dat wil haar trainer niet meten, want dan zou ze mogelijk toch te veel gefocust kunnen raken op de fysieke prestatie. En dat is nou juist níet de bedoeling. “Ontspannen kunnen lopen is mijn doelstelling.”
Na 2 jaar uitstel vanwege corona is het dan eindelijk zo ver. De Invictus Games in Den Haag gaan dit jaar dan toch door, van 16 tot en met 22 april. Tijdens het militaire sportevenement worden 10 verschillende sporten beoefend, van atletiek tot zwemmen en rolstoelbasketbal. De ruim 500 deelnemers uit 20 landen zijn ingedeeld in verschillende categorieën, afhankelijk van hun fysieke en/of mentale blessure. Dalhuisen is ingedeeld in de zogeheten open klasse voor mensen zonder fysieke beperkingen. Na een grondige keuring is ze geselecteerd op basis van haar persoonlijke doelen.
Prikkels
Of ze er zin in heeft? “Nou, ik vind het vooral spannend. Weg van huis, die gruwelijke drukte, overnachten ter plaatse, presteren met publiek erbij.” Dat zijn inderdaad best veel prikkels voor iemand met een posttraumatische stressstoornis (ptss). Dalhuisen liep ptss op door haar uitzending van 2010 in Afghanistan. Sindsdien staat ze nog steeds op scherp. Grote mensenmassa’s vormen dan ook een hele uitdaging. Dat bleek onlangs ook weer, tijdens de teampresentatie in het Haagse Zuiderpark. “Ik loop de hele tijd mensen te scannen. Wat doen ze, waar gaan ze heen, wat zijn ze van plan. Oftewel, is er dreiging?”
Die constante alertheid kost veel energie. Toch doet ze mee. Waarom? Ze pakt haar lijstje met persoonlijke doelen erbij: “Ik wil mijn mentale littekens leren accepteren, aan een evenement durven meedoen, kunnen praten over mijn kwetsbaarheden, zelfvertrouwen en trots voelen, en mijn gevoel van schaamte, boosheid en falen over ptss ombuigen naar trots”, somt ze op. Het is een hele lijst, waarbij ze stapje voor stapje vooruit gaat. Een interview geven is ook een uitdaging. “Dit is maximaal uit mijn comfortzone”, vertelt ze tijdens het gesprek. “Ik vind het moeilijk om over mezelf te praten, mede door de schaamte. Ik zie mijn ptss als falen.”
Tijdens haar uitzending in 2010 was er nog geen vuiltje aan de lucht. Niets wees erop dat ze ziek zou worden. “Het was een briljant mooie missie. Toen ik als 23-jarige met die Hercules aankwam, de klep open ging, en ik daar helemaal omgehangen naar de woestijn keek, dacht ik: hier heb ik voor getraind.” De samenwerking met al die nationaliteiten vond ze fantastisch. Heidi werkte als ‘watch keeper’ op de militaire basis Tarin Kowt. Ze was als individuele marechaussee uitgezonden met collega’s van andere krijgsmachtdelen. Ze werkten op het Base Defence Operation Center (BDOC), een soort 112 alarmcentrale. Tijdens de 4 maanden durende missie gingen er voortdurend alarmen af: voor binnenkomende raketten en nabijgelegen schietoefeningen. Daarnaast deden zich enkele incidenten voor die indruk maakten.
Doodeng
Eenmaal terug in Nederland, bleef Dalhuisen op ‘aan’ staan. “Enige tijd na terugkomst zat ik met mijn familie op een terrasje in Ameland toen het maandelijkse testalarm afging. Ik lag bijna onder de tafel van de schrik.” Ook enkele maanden later tijdens een vakantie in Turkije schoot ze in de stress bij een brandalarm. “Ook toen dacht ik nog: even acclimatiseren.” Maar het ging niet voorbij. “In 2012 zat ik er echt doorheen. Ik vermeed alles en kwam nergens meer. Ik zat verstopt onder de vensterbank en nam een mes mee toen ik de hond van vrienden moest uitlaten.” Enkele gesprekken bij de bedrijfsarts en de bedrijfsmaatschappelijk werker leverden helaas niets op.
Toen ze in 2014 in Doorn ging revalideren van een bekkenblessure – ze was van haar paard gevallen – zocht ze daar contact met een psycholoog. Die stelde de diagnose ptss. Tijdens haar revalidatie zag ze enkele militairen trainen voor de Invictus Games. Daar is het zaadje geplant, al durfde ze zich toen nog niet aan te melden. “Een been missen leek me veel erger dan wat ik had.” Maar enkele jaren later, toen ze een gebroken pols liet vastzetten, had ze iets fysieks en gaf ze zich op. “Toen ik de mail kreeg waarin stond dat ik was geselecteerd, heb ik meteen mijn moeder gebeld. Doodeng, maar zo gaaf!”
Dalhuisen is van huis uit een crossfitster, maar voor de Invictus Games heeft ze gekozen voor de sporten indoor roeien en atletiek omdat ze daar de meeste affiniteit mee heeft. “Rennen gaat me eigenlijk best goed af. De trainer zei dat ik er aanleg voor heb. En ik vind het best leuk.” Thuis trekt ze geregeld sprintjes over enkele bulten bij haar in de buurt. Niet te snel, om geen grenzen over te gaan en geen blessures op te lopen.
Fanatiek
De keuze voor een sport is vrij. Zoals gezegd is de fysieke prestatie ondergeschikt aan de persoonlijke. Hoewel haar doel is ontspannen proberen te lopen tijdens het mega-event, blijft haar sporthart stiekem toch fanatiek. “Als iemand me tijdens het lopen wil inhalen, ga ik wel rammen om voor te blijven. Ik wil sowieso niet als laatste eindigen.” Onlangs zijn de medailles gepresenteerd. “Als ik er een zou winnen, zou ik onwijs trots zijn. Al is dat doel natuurlijk ondergeschikt.”
In 2019 is de équipe al begonnen met trainen. Dat ging met vallen en opstaan door de pandemie. Sportscholen waren maandenlang gesloten en de Invictus Games werden 2 keer uitgesteld, dus dan viel het weer even stil. Maar gelukkig heeft Dalhuisen nog veel thuis getraind. “Ik heb heel veel ‘workouts of the day’ gedaan op de logeerkamer”, vertelt de fanatieke Overijsselse. “En we hebben gezamenlijk online tabata-trainingen gedaan, ook grappige, met een bezemsteel en waterflessen”, lacht ze. De sporters kunnen nu gelukkig weer samen trainen. De allerlaatste centrale training zal op 8 april plaatsvinden.
Opener
De deelname heeft haar al veel gebracht. “Ik ben opener geworden. Dankzij een verhaal op mijn facebookpagina weten nu meer mensen dat ik ptss heb. Ik heb veel positieve reacties gekregen, zoals ‘Stoer!’ en ‘Topper!’.” Daarnaast voelt het team met begeleiding als een warm bad. “Het samen trainen is echt fijn. Ik heb echt veel aan de steun van mijn teamgenoten.” De teammaatjes hebben aan een half woord genoeg en weten wanneer iemand een schouderklopje kan gebruiken. “Toen ik in het Zuiderpark overvallen werd door paniekgedachten, stuurden mijn teamgenoten meteen hun buddyhonden op mij af voor een knuffel.”
Erkenning
Dalhuisen is blij dat de Invictus Games er zijn. Dit jaar alweer de 5e editie. “Het is heel goed dat zo’n evenement bestaat. Om erkenning te geven aan gewonde veteranen en ook aan hun thuisfront. De deelname doet wat met mensen. Je ziet ze langzaam groeien.” En dat geldt natuurlijk ook voor haarzelf. “Ik heb deelgenomen aan groepstrainingen en het Zuiderpark bezocht, en ik ben er nog steeds. Deelname doet me inzien dat ik meer kan dan ik dacht.”
In 2017 is Dalhuisen afgekeurd voor de baas, maar ze hoopt verder te kunnen als burgermedewerker bij Defensie. Bij 43 Herstelcompagnie in Havelte, waar ze nu ook al parttime werkzaam is als managementassistente. Ze is goedgekeurd voor 20 uur per week. “Ik werk momenteel voor mijn leidinggevende van de Afghanistan-missie, met wie ik zelf contact heb gezocht voor een werkplek. Ik ben heel blij dat ze plek voor me hadden. Ze kennen me daar door en door, en houden me goed in de gaten.”
De Invictus Games is een internationaal sportevenement voor militairen die door of tijdens de dienst gewond zijn geraakt. Het sportevenement is in het leven geroepen door de Britse prins Harry om door middel van sport herstel te stimuleren, revalidatie te ondersteunen en breder begrip en respect te genereren voor gewonde militairen en veteranen. De aanvoerder van de Nederlandse ploeg is wachtmeester-1 Wouter Bakker. Eerder verscheen er een artikel in KMarMagazine over hem.
