…Operatie Triton

Aanleiding: In december 2010 kwam de bevolking van Tunesië in opstand tegen president Ben Ali. Door de revolutie die daar op volgde, vluchtten veel mensen richting de buurlanden Libië en Algerije, maar ook over zee richting Italië. In januari 2011 kwamen duizenden migranten aan op het Italiaanse eiland Lampedusa. Italië vroeg Frontex om hulp bij de grensbewaking en kreeg deze ook. De eerste operatie kreeg de naam Joint Operation Hermes. In november 2014 startte de huidige Joint Operation Triton.

Algemeen: In totaal leveren naast Nederland nog 15 landen een bijdrage aan operatie Triton: Kroatië, IJsland, Finland, Noorwegen, Zweden, Duitsland, Spanje, Ierland, Portugal, Oostenrijk, Zwitserland, Roemenië, Polen, Letland en Malta. Samen leveren ze 2 patrouillevliegtuigen, 3 schepen en 7 teams voor inlichtingen, screening en identificatie van migranten. Operatie Triton is daarmee momenteel de grootste operatie die onder de vlag van Frontex wordt uitgevoerd.

Het vliegtuig: Het vliegtuig dat Nederland aan Triton levert, is een Dornier 228-212, een turboprop verkeersvliegtuig van Duitse makelij. Het kustwachtvliegtuig biedt plaats aan 6 personen, is ruim 16 meter lang, heeft een spanwijdte van bijna 17 meter en een kruissnelheid van 410 kilometer per uur. Aan boord heeft het toestel speciale waarnemingsapparatuur en een infraroodcamera. Het toestel wordt niet alleen bij Italië ingezet, ook bij de Grieks/Turkse grens heeft de Dornier in het verleden soortgelijke taken uitgevoerd.

Nederlandse inzet: Nederland leverde vanaf 2011 al diverse keren een bijdrage met een kustwachtvliegtuig aan Frontex-operaties. De inzet duurde telkens ongeveer een maand. Dit keer zijn de waarnemers aan boord werkzaam bij de Marechaussee en Rijkswaterstaat. Collega's van de Luchtmacht en de Marine vliegen het toestel (zie: Het vliegtuig). Ook is tijdens elke vlucht een liaison officier van de Italiaanse autoriteiten aan boord. In Rome werkt een marechausseecollega op het Information Coordination Centre. In juni 2016 ondersteunde Nederland operatie Triton vanaf zee met het fregat Zr.Ms. Van Amstel.

In de praktijk: Bij iedere inzet met het kustwachtvliegtuig wijst het hoofdkwartier van Frontex de Nederlanders een gebied toe. Er wordt dagelijks gevlogen en de bemanning geeft opmerkelijke zaken door aan de Italiaanse autoriteiten. Zoals bijvoorbeeld begin oktober toen het kustwachttoestel een noodoproep opving van een schip met migranten dat 125 kilometer van de kust was verwijderd. De Italiaanse kustwacht werd gewaarschuwd. Ze brachten 116 migranten veilig aan land. 3 personen werden aangehouden als verdachten van mensensmokkel.