Tekst kapitein Marlous de Ridder
Foto Phil Nijhuis en korporaal-1 Zadrach Salampessy

Blauw met groen aan de grens

Een ongewoon beeld aan de Duits-Nederlandse grens bij Babberich. De Koninklijke Marechaussee begon daar, ondersteund door landmachtcollega's, vorige week met extra controles. De uitbreiding van het Mobiel Toezicht Veiligheid (MTV) is nodig om beter zicht te krijgen op de groeiende migrantenstroom naar Nederland.

Welke bevoegdheden heb je als militair? De landmachtcollega's kregen dit te horen tijdens een stoomcursus op het OTCKMar in Apeldoorn.

Illegale migratie en mensensmokkel zijn een groeiend probleem in Europa. Vaak gaan hierachter criminele bendes schuil. Om mensensmokkel beter aan te pakken, is het Mobiel Toezicht Veiligheid aan de Nederlandse binnengrenzen uitgebreid. Concreet houdt dat in dat de Marechaussee vaker en op meer plekken bij de grens staat. De bestaande regelgeving in het Vreemdelingenbesluit biedt de juridische mogelijkheid om de MTV-controles bij verhoogde instroom tijdelijk te verdubbelen. Zo mag een mobiele controle bij een grensovergang in plaats van de gebruikelijke 6 uur nu 12 uur duren. Hetzelfde geldt voor de waterwegen. Ook mogen er meer internationale treinen per dag worden gecontroleerd. Dit kan de KMar doen met de tijdelijke ondersteuning van andere defensieonderdelen.

De KMar controleert vaker bij de grenzen om beter zicht te krijgen op de groeiende migrantenstroom naar Europa.

Taakverdeling

Bij Babberich langs de A12 vindt de samenwerking voor het eerst plaats. Terwijl motorrijders de vrachtwagens steekproefsgewijs naar de parkeerplaats dirigeren, staan wachtmeester Natascha Hondijk en korporaal Frank (11 Luchtmobiele Brigade) klaar voor de controle. De taakverdeling van het duo is duidelijk. Hondijk focust zich op de identiteitscontrole van de chauffeur en Frank maakt intussen een ronde langs de wagen. Gewapend met spiegel en zaklamp klimt 'de rode baret' in het ruim, op zoek naar zogeheten 'inklimmers'. Soms komt ook de ladder er aan te pas.

De landmachters nemen waardevolle search-ervaring mee.

Leerzaam

Tijdens een briefing op het OTCKMar de dag ervoor, hoorden de landmachtcollega's waar ze bij de controle op moesten letten en wat hun bevoegdheden zijn. Wordt de lading onder verdachte omstandigheden vervoerd? Zijn er signalen voor verborgen ruimtes of dubbele wanden? Is het dekzeil geïmproviseerd dichtgemaakt? Wat zijn verstopplekken? "Ik wist niet dat vluchtelingen zo creatief zijn", zegt korporaal Frank, normaal stukscommandant lichte mortieren. "Ik sta pas enkele uren aan de grens, maar vind het nu al super leerzaam. Als infanterist weet je weinig van het 'blauwe' werk van de KMar, maar door deze inzet krijg je een mooi kijkje in hun keuken. De briefing vond ik confronterend. Dat wat je op het nieuws hoort, zien zij in het echt."

Wachtmeester Hondijk is op haar beurt blij met de hulp. "Normaal duik ik zelf achterin de vrachtwagen. Nu kan ik mij gericht bezighouden met het ondervragen van de chauffeur en de inzittenden. Een vreemd paar ogen dwingt ons ook weer eens anders te kijken. Toevallig heb ik zelf lange tijd bij de landmacht gezeten, dus er was meteen een klik."

Het duo, wachtmeester Natascha Hondijk en korporaal Frank, is na een paar uur aan de grens al op elkaar ingespeeld.

Koppels

Het profilen van voertuigen en mensen gebeurt door de KMar op basis van informatie en ervaring. Iets wat je niet even aanleert. Toch noemt teamleider, eerste luitenant Andor van Leerdam de samenwerking wel degelijk nuttig. "Wat de KL meeneemt, is de search-ervaring. Deze jongens weten hoe je verborgen ruimtes moet doorzoeken en kunnen prima waarnemen. De opzet met koppels werkt goed. Ze houden elkaar scherp. Bovendien is het efficiënt. Daar waar groen nu staat, houden wij capaciteit over om op andere plekken te controleren."

De komende periode wordt de Marechaussee door enkele tientallen landmachters ondersteund. Deze militairen hebben echter niet dezelfde bevoegdheid als een opsporingsambtenaar. Daarom zijn bepaalde taken voor hen gereserveerd. Bij de extra MTV-controle langs de A12 bleef het rustig. Wél trof de KMar diezelfde nacht in een bus langs de A67 28 vluchtelingen aan. Zij zijn doorverwezen naar het aanmeldcentrum in Ter Apel. Enkele dagen later was het op een trein van Duitsland naar Nederland weer raak. Een 30-jarige Syrische man met een verblijfsstatus in Duitsland werd aangehouden voor het smokkelen van 10 Syrische vluchtelingen. In Venlo hield de KMar enkele dagen later een 46-jarige Syriër aan als verdachte van het smokkelen van 23 vluchtelingen op een internationale trein vanuit Duitsland naar Nederland.

De Marechaussee kan zich dankzij de ondersteuning volledig richten op identiteitscontrole.