Tekst LTZ1 (SD) Ewold de Bruijne RSD en LTZ2OC (SD) Vanessa Strijbosch
Foto John van Helvert

Mensenredders ontvangen nieuw onderscheidingsteken

Wanneer ben je een held? 12 militairen van de Koninklijke Marine weten een beetje hoe dat voelt. Al beweert geen van hen een held te zijn, allen redden ze het leven van 1 of meerdere personen. Op woensdag 4 maart ontvingen zij een voor de Koninklijke Marine nieuw onderscheidingsteken, het Erekoord.

In de periode van november 2011 tot en met september 2014 hebben 11 mannen en 1 vrouw in totaal minimaal 10 burgers het leven gered. Dit deden zij buiten hun werk voor Defensie door kordaat op te treden in verschillende levensbedreigende situaties. Hun acties vonden verspreid over heel Nederland plaats: op de A58 in Zeeland, op de A2 in Brabant, in Tiel, in Den Helder, en op Texel. In een aantal gevallen ging het om verkeersslachtoffers. Verschillende malen betrof het eerstehulpverlening aan mensen die onwel werden. 

erekoord

Waarom een koord?

Op 4 oktober 1917 sloeg de dienstplichtig matroos Bartholomeus Bleije tijdens een verschrikkelijk noodweer overboord van Harer Majesteits Pangrango. Luitenant-ter-zee 2 Johan August de Jongh, zag dat Bleije zich zelf niet kon redden, zwom naar de matroos en zorgde dat hij terug aan boord kon komen. Matroos Bleije overleefde zijn avontuur, maar LTZ De Jongh verdronk. Het verhaal over De Jongh heeft enkele leden van de Adviesraad Onderofficieren Koninklijke Marine dermate geïnspireerd om het initiatief voor het erekoord met kracht door te zetten. Gekozen is voor het erekoord, omdat dit op het militaire tenue meer opvalt dan een medaille.

De heldendaden

Adjudant-onderofficier der mariniers Hans Hoek heeft het leven gered van zijn bewusteloos geraakte buurjongen. Door zijn optreden is de jongen nog op tijd in het ziekenhuis gekomen om daar een spoedoperatie te ondergaan.

Sergeant der mariniers Erik Mus heeft met gevaar voor zijn eigen veiligheid alle 4 inzittenden uit een auto bevrijd die op zijn kop in het water was geraakt.

Sergeant-majoor van de mariniers Marco van Deventer en korporaal S. van Urk hebben op de snelweg A2, met gevaar voor eigen leven, voorkomen dat een jonge vrouw, die uit een zorginstelling was weggelopen, zich voor het tegemoetkomende verkeer zou werpen.

Een adjudant-onderofficier en een sergeant-majoor hebben een man gered van de verdrinkingsdood. Zij haalden een zwaar onderkoelde man uit het water van de Binnenhaven in Den Helder en hebben hem vervolgens overgedragen aan de gewaarschuwde hulpdiensten. 

Vier sergeanten van de mariniers hebben in dichte mist op de A58 in Zeeland, urenlang hulp verleend nadat daar een kettingbotsing had plaatsgevonden. Zij zijn verkeersslachtoffers te hulp gekomen door in voorkomende gevallen reanimatie toe te passen en in paniek geraakte mensen te kalmeren en te bemoedigen. 

Korporaal Laura Bregman-van Wassenberg heeft zonder dralen een fietser gereanimeerd die onwel was geworden. Zij heeft deze man op deskundige wijze ook eerste hulp verleend totdat de hulpdiensten ter plaatste waren.

Lees hieronder het verhaal van Laura Bregman

erekoord
x

“Op 17 juni 2014 fietste ik ’s ochtends uit Julianadorp naar mijn werk in Den Helder. Nog voordat ik het dorp uit was, zag ik een man op de grond liggen. Ik wist meteen dat het mis was. Op dat moment was er al een vrouw bij die was begonnen met reanimeren. Ik dacht maar aan 1 ding: ik moet helpen. De man was buiten bewustzijn. Heel gek, maar ik hield me vrijwel direct aan het protocol. Volgens het protocol vraag je eerst wat er is gebeurd en welke stappen er al zijn genomen, of 112 al is gebeld. Ik ben die stappen gaan doorlopen en heb ondersteund met reanimeren. Kort daarna kwamen er een 3e en 4e persoon bij. We hebben met 3 personen om de beurt gereanimeerd totdat de hulpdiensten arriveerden. De ambulance nam het later van ons over. En toen kwam de rust. Althans, dat dacht ik. Ik merkte dat ik helemaal doorweekt was van de zweet. Eenmaal thuis kwam de boel wel los. Ik voelde vooral veel onzekerheid. Heb ik wel goed gehandeld? Hoe zou het nu met hem gaan? Het einde van de dag werd ik gebeld door de politie. Tot mijn grote opluchting vertelde die mij dat de man het zou overleven. Ik heb hem later ontmoet. Samen met zijn vrouw kwam hij bij ons thuis. Dat was heel bijzonder. Dat betekent mij voor mij veel meer dan zo’n erekoord. Ik vind het bijzonder dat de marine laat zien dat het haar personeel waardeert. Politieagenten en ambulance personeel redden ook levens, maar krijgen hiervoor geen lintje. Ik voel me geen held, maar ik besef wel dat ik door mijn handelen een mensenleven heb gered.”