Tekst ritmeester Saminna van den Bulk
Foto korporaal Gregory Fréni

Data Science Cell draagt bij aan operationele inzet

Een tool waarmee je met 1 druk op de knop een optimale vlucht- en onderhoudsplanning voor het hele jaar maakt. Toekomstmuziek? Zeker niet, bewijst de Data Science Cell. De luchtmachtafdeling weet enorme bergen data om te zetten in waardevolle bedrijfsstrategieën. De afgelopen 2,5 jaar timmerde de nieuwe eenheid hard aan de weg. De eerste successen worden nu zichtbaar.

Vliegoperaties zijn voor een groot deel afhankelijk van de onderhoudsplanning van een kist, weet majoor Mathijs. Voor zijn afstudeeronderzoek aan de TU Delft nam hij het maken van een dergelijke planning onder de loep. Dat zo’n schema maken een tijdrovend karwei is, zal voor de meesten geen verrassing zijn. Daar wilde hij iets op verzinnen.

‘Voorheen maakten 3 partijen handmatig de vlucht- en onderhoudsplanning’

Mathijs: “Voorheen maakten 3 partijen handmatig de vlucht- en onderhoudsplanning . Allereerst het operationele squadron. Dat moet op het juiste moment voldoende vlieguren maken, maar bewaakt ook de resturen op de vliegtuigen. Vervolgens schoof de planning door naar de onderhoudsafdeling. Die zorgde dat ruimte en mensen beschikbaar waren voor het sleutelen aan de kist op momenten dat er niet werd gevlogen. De afdeling Programma Management tot slot, zorgde voor afstemming tussen de 2 andere partijen en hield het overzicht.”

Het initiatief voor de applicatie kwam van majoor Mathijs. De Luchtmachtraad, met als sponsor het Hoofd Afdeling Materieellogistieke Regelgeving en Ontwikkeling, wees de onderhoudsplanning aan als een van de eerste projecten die de DSC moest opleveren. Dat gebeurde in oktober 2019.
Data scientist Bram ontwikkelde de tool tot het huidige product.

Van wensen naar wiskunde

Het maken van een dergelijke planning neemt met gemak weken in beslag. En dan te bedenken dat plotselinge veranderingen deze volledig in de war kunnen schoppen. Een trainingsmissie tussendoor, slecht weer dat roet in het eten gooit of het coronavirus dat opeens de kop opsteekt.

‘Personeel en materieel kunnen optimaal ingezet worden’

“Dat tijdrovende proces optimaliseren we met wiskunde”, vertelt Mathijs. De kunst is om alle behoeftes, randvoorwaarden en variabelen in kaart te brengen en die wensen om te zetten in wiskunde. Denk hierbij aan oefeningen, de vliegbehoefte, verlofperiodes of langer durend faseonderhoud. Maar dan ben je er nog niet. Voor de vertaalslag van de wiskunde naar een bruikbare tool, schreef de kersverse data scientist van de DSC Bram, de codes. Zijn vingers jeukten. “Ik was blij dat ik meteen iets voor de cell kon doen wat zo’n groot praktisch voordeel zou opleveren. De luchtmacht heeft namelijk 2 grote doelen: de kisten inzetbaar en de vliegers getraind houden. Deze module voorziet daarin doordat personeel en materieel optimaal ingezet kunnen worden.”

Big Data

Data kent allerlei verschijningsvormen. Spreadsheets, videobeelden, teksten, audio en ga zo maar door. Deze bulk aan informatie wordt ook wel ‘big data’ genoemd. De Data Science Cell zet zich in om uit deze diverse databronnen waardevolle informatie te destilleren en om te zetten in bruikbare tools die het werk van collega’s kunnen vergemakkelijken of automatiseren. Inzicht is het sleutelwoord. De data scientists van de eenheid combineren hiervoor wiskundige kennis, data science technieken, programmeervaardigheden en kennis van de organisatie.

Draaiboek in enkele minuten

Het resultaat is een optimale vlucht- en onderhoudsplanning, die op elk moment aan te passen is. Wat voorheen weken plannen in beslag nam, is nu te regelen met 1 druk op de knop. De computer stelt dan in enkele minuten een draaiboek samen. Binnenkort zou de applicatie ook op Mulan beschikbaar moeten komen.

298 Squadron was de eerste eenheid die de tool testte, wat resulteerde in een jaarplanning voor 2020. Is de kist in onderhoud, op oefening of operationeel? Alles is terug te vinden in de planning.
DSC ontwikkelt de onderhoudsmodule nu door voor gebruik bij de F-16, Apache, Cougar, NH90 en PC-7. Want de basis van de tool blijft hetzelfde, maar de behoeften vanuit de verschillende wapensystemen verschillen. Foto: sergeant Jasper Verolme

Kennis en kunde

Waarom dit digitale gereedschap nog niet eerder ontwikkeld is? Bram: “Er is zoveel technische expertise voor nodig. Iedere collega verzorgt een onderdeel van het geheel. In de cell komt kennis en kunde samen. Dat is wat de DSC uniek maakt.”

COVID-19 inzetbaarheid in 1 oogopslag

Na de uitbraak van het coronavirus maakte DSC een COVID-19 dashboard, waarin de inzetbaarheid van de verschillende onderdelen overzichtelijk wordt weergegeven. Luitenant-kolonel Roy Haanen specificeert: “Hoeveel mensen zijn er werkzaam, hoeveel zijn ziek? Zo komen de knelpunten uit de data tevoorschijn.” Voorheen moesten alle eenheden deze informatie in Excel aanleveren. In samenwerking met de IV-innovatieafdeling van de Defensie Materieel Organisatie, JIVC/KIXS, zorgde de DSC voor 1 overzichtelijk formulier voor alle eenheden dat vervolgens ‘automatisch’ alle ingevoerde data combineert en verwerkt in een visualisatie. “Dat scheelt een hoop tijd en geeft mensen de ruimte zich volledig te richten op hun eigen werk.”

Luitenant-kolonel Roy Haanen, Hoofd DSC: “Wij gaan aan de slag met vraagstukken die bij onze collega’s leven.”

De productie- en ontwikkelomgeving van de Data Science Cell

“De taak van de cell reikt verder dan ‘enkel’ complexe technische concepten bouwen”, aldus Hoofd DSC luitenant-kolonel Roy Haanen. “Data Science gaat ook over IT, automatisering, het beheer van data of bijvoorbeeld het maken van visualisaties en applicaties. Met professionele medewerkers, commitment van de werkvoer, goede data en een state-of-the-art omgeving, kunnen we een hoop bereiken.”

De DSC is nu nog een losstaande productie- en ontwikkelomgeving. De volgende stap is om de DSC te koppelen aan de werkomgeving. Haanen: “Wij gaan aan de slag met vraagstukken die bij onze collega’s leven. Hierbij is het resultaat leidend en hanteren we het principe ‘done today is better than perfect tomorrow’: we gaan gewoon doen! Daarbij passen we al lerend onze producten met hoge snelheid aan.”

Nieuwsgierig geworden? Kijk dan eens op intranet (alleen te benaderen via Mulan) naar de projecten waaraan de DSC werkt of heeft gewerkt. De DSC is tevens op zoek naar nieuwe collega’s met een achtergrond of ervaring in Data Science of Software Engineering. Wil jij de DSC helpen groeien? Neem dan contact op met luitenant-kolonel Roy Haanen: rac.haanen@mindef.nl.

“Data Science gaat ook over IT, automatisering, het beheer van data of bijvoorbeeld het maken van visualisaties en applicaties”, volgens Haanen.