13

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 03 | 2016

Weer innovatie? Nee, de basis ervan

Luchtmacht Kennis- en Innovatieplan zet piketpalen voor toekomst CLSK 

LuKIP. Niet 1 of ander bijzonder gevogelte, maar de afkorting van het Luchtmacht Kennis- en Innovatieplan; dé handleiding voor de luchtmacht op dat gebied voor de komende jaren. Ieder jaar is er een nieuwe uitgave. Een plan voor een jaar doet wellicht vermoeden dat het in beton gegoten is. “Zeker niet”, geeft majoor Marije van het Air & Space Warfare Centre aan. ‘“Het is een levend document waarin de focus voor de KLu voor dat jaar, maar ook daarna staat aangegeven.”

‘We hebben een LuKIP om regie te houden op wat voor de KLu belangrijk en relevant is’

In het LuKIP staat een grote diversiteit aan onderwerpen, met de nadruk op een betere inzet van airpower. Of preciezer: “We hebben een LuKIP om regie te houden op wat voor de KLu belangrijk en relevant is”, verduidelijkt Marije, Hoofd Officier Toegevoegd. Bij het samenstellen ervan gaat het van het Air & Space Warfare Centre (ASC), onderdeel van de Kernstaf, tot 2 jaar vooruit in de tijd. Hoe gaat dat in de praktijk? In 2016 werkt  het AWC  aan het plan voor 2018, het 4e LuKIP, dat wordt geaccordeerd door de Lumara. Dat plan staat echter niet op zichzelf. Het LuKIP voedt – net als de equivalenten van de andere operationele commando’s – het Defensie Kennis- en Innovatieplan, niet verwonderlijk afgekort tot Dkip. De Defensiestaf geeft in samenhang met de plannen van andere opco’s, prioriteiten aan. Daarna, treden het LuKIP en de equivalenten in werking.

“De CDS is de autoriteit militair optreden en daarmee de belangrijkste adviseur van de minister”, legt Marije uit. “Maar voor ieder deelgebied heeft hij zijn operationeel commandanten. De C-LSK is dan ook zijn rechterhand als autoriteit lucht- en ruimteoptreden. De C-LSK moet dus voldoende kennis hebben en bovenal houden om die positie te waarborgen.”

Input Defensiekip

‘Hé, kijk eens waarmee wij bezig zijn? Wat doen jullie daar eigenlijk mee?’

Niet alles in huis

Daarvoor zorgt het AWC, hét kenniscentrum van de luchtmacht. “Wij leren ván en uit het verleden, evalueren, onderzoeken en studeren op de toekomst.”, zegt luitenant-kolonel Johan, Hoofd AWC. “Dat laatste sturen we met het LuKIP. In theorie weten wij ‘alles’, maar we zijn bij het AWC met slechts 5 man. In de praktijk hebben we dus verre van alle kennis zelf in huis, maar weten wél waar we dat in onze organisatie of daarbuiten kunnen vinden. We weten bij wie we moeten zijn.” Daarvoor gebruikt het ASWC de zogenoemde kennispiramide, zie onderstaande afbeelding. Samenwerken met collega-luchtmachten, andere landen en organisaties. Johan: “Wij coördineren en weten waar kennis en info beschikbaar gaat komen. En waarover nog niet voldoende kennis is, onderzoeken we. Maar wetenschappers hebben we zelf niet. Dat is uitbesteed bij het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium en TNO. 1 van ons werkt 1 dag in de week bij hen en omgekeerd. Het werk dat de personen doen is hetzelfde als op de eigen locatie, maar het gaat vooral om het terloopse contact, het van horen zeggen: ‘hé, kijk eens waarmee wij bezig zijn? Wat doen jullie daar eigenlijk mee?’ En zo gaan veel balletjes rollen.”

Kennispiramide

‘Een continue cirkel; we zijn altijd bezig met kennis updaten en aanpassen’

Knooppunt

Het AWC volgt operationele, strategische en tactische trends en ontwikkelingen op het gebied van airpower. Marije: “Onze kernboodschap luidt: samenhang tussen de verschillende thema’s. We zijn een knooppunt in een netwerk en brengen de delen in kaart. Onze kracht is dan om niet in platformen, maar in rollen en effecten te denken, bijvoorbeeld precisie en gewenst effect.” Daarbij denkt de jachtvliegwereld aan kinetische effecten dus precisiebommen, maar luchttransport bijvoorbeeld aan precisiedroppings. Iets compleet anders dus. “We doen dit natuurlijk allemaal voor de – betere – inzet van airpower”, besluit Marije. “Dat is een continue cirkel; we zijn altijd bezig met kennis updaten en aanpassen, want we zijn als KLu nooit uitgeleerd.”

x
Innovatiethema’s lucht en ruimte

‘Echte innovatie gaat een stap verder dan vernieuwing’

De basis van innovatie

In het Lukip staan 8 innovatiethema’s benoemd, zie hierboven. Daarop moet de luchtmacht slimmer worden en derhalve acties ondernemen om dat te bereiken. Johan: “Veel mensen binnen de KLu zijn bezig met kennis en innovatie, sec gericht op militair luchtoptreden. Innovatie is een ‘hastag’-woord geworden, maar vaak is innovatie niet anders dan vernieuwing. Echte innovatie gaat een stap verder. Wat wij doen is dus niet wéér innovatie, dit is de basis ervan.” En innoveren duurt lang. Kijk bijvoorbeeld naar de Small Diameter Bomb. Johan: “Tijdens Fighter Weapons Instructor Training voor F-16 vliegers in 2001, werd het genoemd in een studie. Nederland is na de USA in 2015 pas het eerste land dat ze inzet in het huidige conflict tegen ISIS. Zo lang dus.”

Per thema is daarom een doelstelling geformuleerd wat het CLSK daar binnen wil bereiken. “En kúnnen we wat we willen?”, vult Johan aan. “Waarom bijvoorbeeld militair opereren in de ruimte? Die wordt steeds toegankelijker door de commerciële ontwikkelingen. Maar om te weten wat de KLu daar kan, moet je eerst basiskennis opbouwen om überhaupt te snappen waarover ruimteoptreden gaat.”

Meer lezen en weten over het Lukip en de innovatiethema’s, kijk dan op intranet op Koninklijke Luchtmacht > Staf CLSK > Organisatie > Eenheden > Plv CLSK > Kernstaf > Air & Space Warfare Centre. Kies aan de linkerzijde ‘Kennis en Innovatie’ voor zowel het Lukip 2017 als ook de bijlagen, of ga naar ‘Nieuwsbrief AWC’ voor de nieuwsbrieven.

Tekst: Arno Marchand