Dit artikel hoort bij: Materieelgezien 05

In 't kort

Tekst kapitein Arthur van Beveren
Foto Mediacentrum Defensie

Defensie vindt opvolger voor C-130 Hercules

Defensie heeft in de C-390M van de Braziliaanse fabrikant Embraer een opvolger gevonden voor de C-130H Hercules. De bedoeling is dat het eerste nieuwe transportvliegtuig in 2026 in Nederland aankomt.

De vier C-130’s van Defensie hebben het eind van hun levensduur bereikt. Aanvankelijk was het de bedoeling er nog tot minimaal 2031 mee te blijven vliegen, maar ze zijn steeds minder vaak inzetbaar door mankementen. In 2020 werd daarom besloten ze toch te vervangen.

Vlieguren
Waar aanvankelijk het plan was om vier nieuwe toestellen te verwerven, worden dat er vijf. Er is behoefte aan meer vlieguren, schrijft staatssecretaris Christophe Van der Maat aan de Tweede Kamer. Hij verwijst naar de evacuaties in Afghanistan in 2021 en de drastisch veranderde veiligheidssituatie aan de oostflank van Europa.

“Die hebben het belang van gegarandeerde beschikbaarheid aan transportcapaciteit voor de krijgsmacht onderstreept. Met een uitbreiding van 2.400 naar 4.000 vlieguren, zijn eenheden beter en vaker te ondersteunen. Ook draagt Nederland bij aan het invullen van een Europees tekort. Verder komt extra transportcapaciteit ten goede aan de snelheid om te reageren bij calamiteiten.”

Eisen
Defensie stelde verschillende eisen aan de opvolger van de C-130. Uit onderzoek kwam de C-390M er beter uit dan de C-130J van Lockheed Martin, die als alternatief werd gezien. Zo is de beschikbaarheid van de C-390M hoger, scoort het toestel beter op een aantal operationele en technische eisen en heeft het minder onderhoud nodig. Bovendien kan de C-390M met vier toestellen al voldoen aan de minimale eis van 2.400 vlieguren. De C-130J heeft daar vijf toestellen voor nodig.

Streepje

Nieuwe hulpvaartuigen marine worden klimaatneutraal

De tien hulpvaartuigen van de Koninklijke Marine worden vervangen door acht nieuwe exemplaren. De vaartuigen doen uiteenlopende ondersteunende taken en bereiken de komende jaren het einde van hun levensduur. Staatssecretaris Christophe van der Maat informeerde de Kamer over het einde van de onderzoeksfase (de zogenoemde B-fase). Gekozen is voor vier zeegaande vaartuigen en vier duikvaartuigen. Alle acht hebben klimaatneutrale aandrijving.

De vaartuigen worden voorzien van dual fuel op methanol. In principe draaien ze op klimaatneutraal geproduceerde methanol maar als dat niet voorhanden is, gebruiken ze grijze methanol of diesel. Door de vaartuigen in Nederland te bouwen, krijgt de ontwikkeling van klimaatneutrale technologie hier een stevige impuls.

Bij volledig gebruik van groene methanol is de CO2-emissie van de acht nieuwe hulpvaartuigen in totaal per jaar dertien kiloton lager dan van de huidige vaartuigen. De vervanging met oog voor emissievrije voortstuwing is in gang gezet via de A-brief in 2020. In de Defensienota 2022 wordt nogmaals bevestigd dat de nieuwe hulpvaartuigen klimaatneutraal worden. Met de klimaatneutrale aandrijving van de hulpvaartuigen wil Defensie bijdragen aan de maatschappelijke opgave om klimaatverandering tegen te gaan.

Streepje

Nieuwe draagbare communicatiemiddelen voor special forces

De special operations forces (SOF) van het Korps Commandotroepen en het Korps Mariniers beschikken sinds deze maand over vijf Manpacks, ofwel draagbare militaire satellietschotels. Het verschil met eerdere systemen zit in het gewicht en de afmetingen. De nieuwe zijn zo kleine en licht dat iemand ze op zijn rug kan dragen. Dankzij de satellietverbinding kunnen militairen in het veld contact houden met hun hoofdkwartier en andere eenheden.

Voorheen was men afhankelijk van mobiele systemen die per auto en/of trailer vervoerd moesten worden. Dit maakte ze ongeschikt voor bepaalde operaties van de SOF.

Bereik
De nieuwe systemen kunnen gebruik maken van zowel militaire zogenoemde Wideband Global Satcom als van civiele satellietproviders. Dit betekent ook dat ze een groter bereik hebben dan radioverbindingen. De wereldwijde inzet van de speciale eenheden wordt zo nog beter ondersteund. De mariniers van NLMARSOF (NL Maritime SOF) hebben de systemen naar tevredenheid in de praktijk getest in Senegal. Inmiddels zijn ze in gebruik genomen en worden ze ingezet bij oefeningen of missies.

Streepje

‘Regels veilig verwerven materieel moeten worden gevolgd’

De regels voor het veilig verwerven en gebruiken van materieel moeten worden gevolgd. Hier moet meer aandacht voor komen. Dat benadrukt staatssecretaris Christophe van der Maat in reactie op het onderzoek van de Inspectie Veiligheid Defensie (IVD) over een ongeval met een Zodiac-boot in november 2020. Twee militairen van het Korps Commandotroepen (KCT) raakten destijds zwaargewond toen de bodem ontplofte van de rubberen verkenningsboot die zij met lucht vulden.

Volgens de IVD is de hogedrukbodem van de boot ontploft nadat de militairen deze met perslucht bijvulden. De inspectie constateert dat tijdens het opblazen vermoedelijk de beschermdop nog op het overdrukventiel van de bodem zat. Dat leidde tot overdruk in de bodem. Als gevolg van de overdruk, in combinatie met de belasting van bemanning en belading, ontplofte de bodem.

Instructies
De IVD constateert dat er te weinig aandacht was voor instructies om veilig met de Zodiac te kunnen werken. Daarnaast waren de risico’s van het (bij)vullen van de Zodiac geen onderdeel van de risico-inventarisatie en -evaluatie. Mogelijke risico’s bleven zo onderbelicht. Van der Maat erkent dat hier fouten in zijn gemaakt.

Risicoanalyse
De IVD beveelt aan dat Defensie bij het inkopen van nieuw materieel een uitgebreide risicoanalyse uitvoert om zo vast te stellen of het materieel geschikt is voor de beoogde taak en op een veilige manier kan worden gebruikt. Ook moeten de risico’s en procedures bekend zijn bij gebruikers. Hoewel dit al beleid is, moet er volgens Van der Maat dus meer aandacht komen voor het nakomen van deze regelgeving.

Streepje

Themadag Platform Nederland Radarland 2022

Kennis, innovatie en ontwikkelingen op radargebied stimuleren, dat is waarom 20 jaar geleden Platform Nederland Radarland is opgericht. Een samenwerking tussen Defensie, Thales, TNO, TU Delft en het ministerie van Economische zaken en klimaat. Op 16 juni kwamen partners en geïnteresseerden samen tijdens de themadag van Platform Nederland Radarland waarin het belang en de toekomst van radars centraal stond.

Schout-bij-nacht (TD) ir. Jan Willem Hartman opende deze informatieve themadag. “Het platform Nederland Radarland is het voorbeeld van een succesvol gouden ecosysteem: Defensie, kennisinstituten en bedrijfsleven werken samen aan technologische ontwikkelingen die leiden tot hoog relevante producten voor de Nederlandse krijgsmacht.”

Toekomst radarland
De bezoekers kregen updates over ontwikkelingen op het gebied van radarsystemen en het belang voor de krijgsmacht. Ook werden er updates gegeven over het pronkstuk de Signaal Multibeam Acquisition Radar for Targeting Longrange, oftewel de SMART-L MM/N, een moderne luchtverdedigingsradar. Ook het gebruik van radar in de ruimte en de multi-mission radar voor op de grond kwamen aan bod.

Awards
Tijdens de themadag werden drie radar experts in de spotlight gezet. Zij hebben een belangrijke rol gespeeld in de samenwerking binnen Nederland Radarland en daarmee een boost gegeven aan de ontwikkeling van hoogwaardige radartechnologie en innovatieve radarsystemen. Mede dankzij hen heeft Nederland op radargebied een vooraanstaande positie in de wereld!

Streepje

Defensie en ruimtevaart: een succesvolle verbinding bij Space Café III

MIND organiseerde in samenwerking met NL Space Campus en SpaceNed op woensdag 25 mei voor de derde keer een succesvol Space Café op het voormalig Marinevliegkamp te Valkenburg. Space Café is een initiatief van MIND om de werelden van militaire en civiele ruimtevaart, Defensie, overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen bij elkaar te brengen.

Ruimtevaart is een relatief kleine sector en bij uitstek een omgeving waar civiele technologie ook gebruikt kan worden in militaire toepassingen. Met het Space Café wordt voor Defensie een netwerk opgebouwd om beter aangesloten te zijn bij de partijen die goed thuis zijn op dit terrein. Honderd deelnemers uit verschillende sectoren waren live aanwezig in ‘Unmanned Valley’ om meer te horen over de onderwerpen die momenteel spelen in het spacedomein en om andere mensen en partijen uit de sector beter te leren kennen.

De aanwezigen werden welkom geheten door dagvoorzitter luitenant-kolonel Fons van der Ham van MIND (DMO). Drie panelleden trapten af met presentaties over Europese Defensie-ontwikkelingen en industrie, economisch beleid en stimuleringsmogelijkheden en de ruimtevaartsector met focus op de Nederlandse industrie. De aansluitende vragen leidden tot een interessante discussie.

Na een korte pauze werd in zes break-out sessies verder gepraat over o.a. Satelliet Communicatie (SATCOM), Signals Intelligence (SIGINT) en uiteraard meteorologie, oceanografie en klimaat. Deze break-out sessies liepen naadloos over in het netwerkgedeelte onder het genot van een borrel.

Voor DMO als organisator zorgde deze mix van Defensie, overheid, kennisinstellingen en bedrijven voor geslaagde discussies, nieuwe ontmoetingen en het leggen van veel nieuwe contacten. De reacties uit het publiek waren positief: boeiende onderwerpen, veel interactie en er zijn nieuwe contacten opgedaan, die normaal gesproken niet waren ontstaan. Space Café IV staat al gepland voor november.