Dit artikel hoort bij: Materieelgezien 05

Het gezicht van DMO

Tekst kapitein Arthur van Beveren
Foto sergeant-majoor Sjoerd Hilckmann

Van diesel tot wapenolie

De Defensie Materieel Organisatie vormt de brug tussen de wens van de klant, de operationele commando's (marine, landmacht, luchtmacht en marechaussee) en de mogelijkheden die de budgetten en de markt bieden. In een reeks artikelen geven medewerkers een gezicht aan de DMO en vertellen hoe die (ver)binding met en door de DMO tot stand komt. Ditmaal luitenant-kolonel Jeroen Evers, liaisonofficier bij het Defensie Brand- en Bedrijfsstoffen Bedrijf (DBBB).

Sinds december 2021 is overste Evers de link tussen het DBBB en de krijgsmachtdelen voor wat betreft operaties en materieelprojecten. Hij reist het land door om de lijntjes kort te houden en om het DBBB te profileren als meer dan alleen een logistiek bedrijf dat brand- en bedrijfsstoffen levert aan een operationele eenheid. Want daar houdt het niet op. “Wij zijn de regisseur van de deelketen brand- en bedrijfsstoffen”, begint Evers. “Wij willen er voor zorgen dat de kwaliteit van onze producten in de hele keten vanaf ons depot richting de operationele eenheden gewaarborgd is en alle logistieke lijnen vlekkeloos blijven lopen.”

‘Regisseur van de deelketen brand- en bedrijfsstoffen’

Everse voor het jerrycanvulstation in Bathmen.

Regie voeren

Voor het DBBB zijn het bovendien interessante tijden, zo midden in een energietransitie. Nu zijn fossiele brandstoffen nog onontbeerlijk in de defensieorganisatie maar de groene varianten zoals biobrandstoffen en waterstof zijn in Bathmen al toegevoegd aan het assortiment. “Als je iets goed wil inbedden in de logistieke keten, moet je daar ook zeggenschap over hebben en regie over kunnen voeren.” Regie voeren betekent bijvoorbeeld het controleren van uitgegeven brandstoffen. De kwaliteit daarvan neemt in opslagtanks met de tijd af. “Wij controleren die brandstof en voegen eventuele chemische additieven toe zodat deze langer houdbaar blijft. Dat is de chemische samenstelling, maar we kijken ook naar de technische samenstelling: smeert olie nog zoals het zou moeten en klopt de etikettering?", zegt Evers. “En als derde pijler proberen we de logistieke keten zo effectief als noodzakelijk en efficiënt als mogelijk te maken.”

Controle van de technische eigenschappen. Kloppen alle labels op de producten?

‘Aan de voorkant van materieelprojecten meepraten’

Liaisonfunctie

De functie van liaisonofficier is nieuw bij het DBBB. Commandant van het DBBB, kolonel Erik Ensing, zag de noodzaak in voor deze functie, zodat de organisatie aan de voorkant van materieelprojecten kan meepraten. “Bij de aankoop van de nieuwe Scania Gryphus zijn wij bijvoorbeeld niet meegenomen, omdat Scania voor de bevoorrading van bedrijfsstoffen op de kazernelocaties zorgt”, legt Evers uit. “Dat is gek natuurlijk, want het DBBB is binnen Defensie verantwoordelijk voor het aankopen van veilige bedrijfsstoffen en op missie moeten we wel zelf bevoorraden." Om dit soort situaties te voorkomen heeft Evers daarom samen met het Kenniscentrum Brand- en Bedrijfsstoffen een generiek Programma van Eisen opgesteld. Belangrijk daarin is de poortwachtersfunctie: is de chemische samenstelling van stoffen waar mee gewerkt gaat worden veilig? Klopt de technische samenstelling en past de nieuwe stof in het logistieke plaatje. “Ik zit nu in het vervangingsproject Wissellaadsystemen, Trekker-oplegger en Bergingsmiddelen (WTB, red.). Namens het DBBB vraag ik aan de projectleider de lijst op met gevaarlijke stoffen die de leverancier wil gaan gebruiken. Die beoordelen we, en het liefst gebruiken we zoveel mogelijk stoffen die we nu al in huis hebben zodat de logistieke voetafdruk zo klein mogelijk blijft.”

In een vliegtuig worden al snel tientallen verschillende vloeistoffen gebruikt zoals de hydraulische vloeistof in de rode stalen vaten.

Energietransitie

Evers houdt zich ook bezig met de energietransitie en is verbindingsofficier in Den Haag bij de Directie Operaties. Door de situatie in de Oekraïne wordt er veel gevraagd van alle logistieke bedrijven. “Ik zit daar samen met collega’s van DMO O3 (Ondersteunen Operationeel Optreden, red.) in de planning om aan te geven wat er wel en niet kan vanuit DBBB. Weer aan de voorkant, zodat we niet verrast worden door opdrachten die we niet kunnen uitvoeren. En ik kan tips geven over hoe we bepaalde zaken anders kunnen doen. Ik ben dus eigenlijk de vooruitgeschoven post van de commandant”, zegt hij. “Bij DMO Projecten zijn ze er inmiddels ook achter dat het handiger is om de eindgebruikers en verschillende bedrijven vanaf de start van een project mee te nemen.”

Met de nadruk op brand- én bedrijfsstoffen. De opslag van het DBBB ligt vol met alles van wapenolie tot koelvloeistof.

‘We denken graag mee over de energietransitie’

Waterstof

De liaisonfunctie is een deel van het takenpakket van de overste, die overkwam van het CLAS en nu dus kersvers DMO-medewerker is. Langetermijnplanning van de projecten die lopen bij het DBBB zit ook in zijn portefeuille. Hij volgt op de voet wat er binnen Defensie gebeurt op gebied van duurzaamheid in relatie tot mobiliteit. Met de verschillende innovatieclubs zoals CD&E bij het CLAS en de DMO-afdeling MIND heeft hij regelmatig overleg als zij bijvoorbeeld werken aan projecten met waterstof. “Wij zijn de leverancier van waterstof en zorgen er voor dat bijvoorbeeld heftrucks worden voorzien van gevulde waterstof cilinders. Ik kan me voorstellen dat wij in de toekomst ook verantwoordelijk gemaakt worden voor een eigen waterstofvulstation van Defensie.” Dat kan infrastructurele consequenties hebben voor de locatie waar faciliteiten voor zo’n waterstofvulstation aangelegd moeten worden.

Nu nog ondergrondse tanks met fossiele brandstoffen. In de toekomst een defensievulstation voor waterstof?

Biobrandstof

Waterstof is op dit moment nog niet de enige vervanger voor fossiele brandstoffen en tot die tijd zoekt DBBB naar andere duurzame oplossingen. Een daarvan is het bijmengen van biobrandstof voor wielvoertuigen. “Vanaf de leverancier voegen we al 20% groene biobrandstof bij. Voor vliegtuigen is het lastiger omdat wij een pijpleidingsysteem delen met andere landen die nog niet al hun vliegtuigen gecertificeerd hebben voor gebruik van biokerosine. Op een gesloten netwerk bij Vliegveld Leeuwarden voegen we zelf 5% biobrandstof aan de kerosine toe. Ook bij schepen hebben we een optie om tot 10% toe te voegen, afhankelijk van waar de winst te behalen valt”, licht Evers toe. Gaat het om duurzaamheid dan heeft Defensie echter altijd een uitdaging want uiteindelijk staat de operationele effectiviteit voorop. “De Kodiak doorbraaktank van de genie op zonnepanelen? Dat zie ik nu nog niet gebeuren. Volgens mij ligt de winst nu nog bij het verduurzamen van niet-operationele voertuigen en vastgoed. Maar gelukkig worden we betrokken bij deze transitiefase want we willen er graag over meedenken.”