Tekst Leo de Rooij
Foto SM Gerben van Es | video: SM Dave de Vaal
Nederlandse instructie in Uganda
“Metoki, Metoki!”, klinkt het fanatiek uit tientallen kelen als de Ugandese strijders oprukken over de gevechtsbaan. Metoki, ofwel ‘banaan’, is de Ugandese versie van het Nederlandse pinda-pinda, of pang-pang. Net als in Nederland kampt ook het leger in Uganda met munitietekorten, zodat het regelmatig een beroep doet op enig improvisatietalent van de soldaten in opleiding. De live firing eindoefening zal echter veel goedmaken...
Voor de uitvoering van het ondersteuningsprogramma ACOTA (zie kader) hebben 6 landmachtinstructeurs de legerplaats Oirschot verruild voor het militaire trainingskamp Singo van de UPDF (Uganda People’s Defence Force), nabij Kampala in Uganda. Bloeiende jacaranda-struiken in plaats van vallend herfstblad, stoffige zandpaden versus een overvolle A58, loslopende koeien op de appelplaats, kleurrijke bijeneters in de lucht als afwisseling van de Hollandse mus. Spelende kinderen tussen oefenende soldaten, een levendig dorp inclusief pedicure-op-straat en kippenslacht aan huis als oefenlocatie voor het Ugandese leger, dat hier getraind wordt door een team van Nederlanders en Amerikanen.
Check de clip!
Beter getraind
“Onze insteek is om de strijdkrachten van UPDF voor te bereiden en op te leiden voor hun missie in Somalië. Dat doen we door de militaire basisvaardigheden te verhogen, schietoefeningen te houden en de militaire besluitvorming te doceren, zodat ze beter getraind de strijd tegen terrorisme in deze regio kunnen aangaan”, stelt teamleider kapitein Paul (411 Pantsergenie).
Wat is ACOTA?
Het ACOTA-programma (Africa Contingency Operation Training and Assistance) is een Amerikaans-Nederlands programma. Het doel? Afrikaanse strijdkrachten trainen en voorbereiden op missies op het eigen continent, zoals tegen Al Shabaab vechten in Somalië. Het ministerie van Buitenlandse Zaken steunt dit programma al vanaf 2007 financieel, en vanaf 2011 doet Defensie dat met personeel in de vorm van militaire instructeurs. Eerst in Burundi, Rwanda (allebei inmiddels gestopt) en Uganda, later kwamen daar Benin, Burkina Fasso en Niger bij in verband met de missie MINUSMA. Voorlopig staan de ACOTA-programma’s tot medio 2017 gepland. De 22e ACOTA Uganda is op 5 oktober gestart en duurt 10 weken. Het Nederlandse team bestaat uit 2 officieren (de kapiteins Paul en Martijn) en 4 onderofficieren (opperwachtmeester Jeroen, wachtmeester-1 Ronald, sergeanten-1 Rick en Bjorn) van verschillende wapens en dienstvakken, met dit keer 13 Lichte Brigade als hofleverancier.
Leergierig
Voor opperwachtmeester Jeroen heeft deze missie veel raakvlakken met het werk thuis. Als opvolgend pelotonscommandant van het verkenningspeloton van 42 BLJ is hij gewend te beginnen met de training van de enkele soldaat, oplopend naar groepsniveau. Zijn ervaringen met de Ugandese militairen: “Ze willen ontzettend graag, zijn fysiek erg sterk, leergierig en pakken de aangeboden lesstof snel op. Met aandacht voor de details kunnen we ze in korte tijd veel bijbrengen.”
Levensreddend bezig
Dat is ook de ervaring van sergeant-1 Bjorn. Hij is als algemeen militair verpleegkundige niet alleen belast met de geneeskundige zorg van het Nederlandse team, maar traint daarnaast ook de Ugandese medische instructeurs en de Combat Life Savers. “Met simpele instructie kun je hier levensreddend bezig zijn”, is zijn ervaring. “Het materiaal dat ze hebben zit qua niveau tussen combat life saving en ZHKH in, maar met enkele tips kun je al veel bereiken. ‘Be prepared’, is wat ik ze voorhoud. Als ze straks actief zijn in Somalië kan het binnen no-time mis gaan en dan ben je als medic echt aan de beurt! Maar over hun inzet heb ik echt niks te klagen.”
Scherp slot
Hoe fanatiek die inzet is, blijkt tijdens de afsluitende live fire exercitie. Tanks, terugstootloze vuurmonden, mortieren, raketwerpers, AK47’s: alles wordt uit de kast gehaald en schiet met scherp om de oprukkende terroristische cel tot zwijgen te brengen. Dit tot groot genoegen van de Amerikaanse oefenleider Bob. Als de kruitdampen langzaam verdwijnen tussen de tropische vegetatie en die typisch Afrikaanse geluiden wederom de lucht bezwangeren, kijkt hij terug op een geslaagde eindoefening. Op zijn Texaans: “Hell, this was a frikkin’ good day. And nobody got shot!”
RPG-schutter Tobias
RPG-schutter lance corporal Tobias, 2e peloton Bravo-cie, koestert de raketwerper alsof het zijn kindje is. Moet ook wel, want dit is het wapen waarmee hij straks in Somalië ten strijde trekt tegen de terroristen van Al Shabaab. En dus moet dat wapen pico bello in orde zijn, altijd en overal. Heeft hij geleerd van zijn Amerikaanse en Nederlandse instructeurs. Goeie lui, met veel inzicht en nuttige tips. Niet, zoals hij gewend was, de loop van zijn AK47 gebruiken om op te leunen als je in ongelijk terrein staat. Wordt een wapen niet beter van, al dat zand in die loop. Nooit je wapen onbeheerd achter laten, ook niet in een ‘vriendelijke’ omgeving. Voor je het weet zijn er kinderen mee weg... Altijd oog hebben voor je omgeving, niet verslappen. Vooral die Amerikaanse instructeur hamerde daar steeds weer op, maar die gaf al zo’n beetje zijn hele leven les aan soldaten. Met de lessen van de Nederlanders verbeterden ze vooral hun battle drills. Daar konden ze nog wel eens hun voordeel mee doen. Aardige gasten trouwens, die Nederlanders. Altijd vriendelijk en veel humor. Zo was les krijgen best leuk!
