Tekst RITM Henny de Boer
Foto SGT Hille Hillinga | video SM Arnoud Schoor
Defensie structurele partner van civiele organisaties
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid komt begin november met een onheilspellende mededeling: vanuit een woning in Almelo zouden terroristen een aanslag beramen. De melding vormt het startschot van de grootschalige rampenoefening #Alert 2016, georganiseerd door 43 Gemechaniseerde Brigade in nauwe samenwerking met Veiligheidsregio Twente.
Veiligheidsregio Twente kampt 3 dagen lang met terreurdreiging en uitvallende voorzieningen. Zo slaat een vrachtwagen met gevaarlijke stoffen om, ligt er een verdacht pakketje bij een uraniumverrijkingsbedrijf en vliegt er een drone rond met een explosief. Spanning alom.
Verkenners
De jaarlijkse Nationale Operaties-oefening telt 400 deelnemers, onder wie 270 militairen. Hun hulp is hard nodig om alle gevaren het hoofd te bieden. Zo voeren verkenners bewakingstaken uit bij waterwingebieden, ondersteunen militairen van de Nationale Reserve bij de beveiliging van een bedrijventerrein en ontsmetten CBRN-specialisten met chemische stoffen geïnfecteerde voertuigen.
Crisis bezweren
De oefening draait om crisisbeheersing en snelle samenwerking tussen lokale autoriteiten, hulpdiensten, Defensie, bedrijven en organisaties. Onder andere drinkwaterbedrijf Vitens, gemeente Almelo, de EODD en 13 Luchtverdedigingsbatterij ‘Ypenburg’ doen mee. In de COPI-container (Commando Plaats Incident) voeren partijen druk overleg om de crisis te bezweren.
Anderhalf miljoen euro
Intussen vallen agenten de woning in Almelo binnen en treffen allerlei verdachte zaken aan. Met behulp van genisten vinden ze wapens, materiaal om explosieven mee te maken, anderhalf miljoen euro en plattegronden van gevoelige locaties. Het vermoeden van terreur lijkt te kloppen en een plan van aanpak volgt om de verdachten op te sporen.
Grensgebied
Voor het eerst is er ook buitenlandse hulp in de nationale rampenoefening. Duitse militairen van het ABC Abwehr Bataillon 7 uit Noordrijn-Westfalen springen bij. Het bataljon heeft moderne apparatuur voor NBC (Nucleair Biologisch en Chemisch) verkenning, ontsmetting en waterzuivering.
“Deze grensoverschrijdende samenwerking is erg nuttig”, zegt luitenant-kolonel Manfred Deke, liaisonofficier bij het Landescommando Niedersachsen. “Bij calamiteiten in het grensgebied is het goed om te weten wie je kunt bellen en wat de mogelijkheden zijn. We leggen niet alleen nieuwe contacten, maar leren ook elkaars organisatie en werkwijze kennen.”
Kolonel Piet Hagenaars, Regionaal Militair Commandant Noord
“In overleg met de veiligheidsregio hebben we een actueel onderwerp uitgekozen. We zijn nu weer een stuk beter voorbereid op diverse scenario’s, zoals terreurdreiging, het uitvallen van de watervoorziening en ontsmettingen. Defensie komt niet alleen kijken wanneer civiel geen capaciteit meer heeft, maar is een structurele veiligheidspartner. Defensie is in alle fasen ingebed in de civiele organisatie. We denken mee, plannen mee, oefenen mee en treden mee op. In nationale context gebeurt dat altijd onder civiel gezag. In het scenario van de oefening vielen militairen van de Nationale Reserve bijvoorbeeld onder bevel van een politiecommandant.”
Eerste luitenant Sven Nitsche, pelotonscommandant van het ABC Abwehr Bataillon 7
“We voelen ons zeer welkom. We zien hier hoe de Nederlandse CBRN-specialisten te werk gaan en leren zo bij. Erg interessant. Onze aanpak komt grotendeels overeen met die van de Nederlanders, al zijn er ook verschillen. Zo hebben wij een mobiele hijskraan voor het schoonspuiten van voertuigen, terwijl Nederlanders steigers neerzetten. We communiceren met onze Nederlandse collega’s in een mix van Duits en Engels. Het is soms even zoeken naar woorden, maar we komen er altijd uit.”
Irene Mazeland, persvoorlichter brandweer Twente
“In de COPI-container voerde ik als officier van dienst communicatie met onder meer de politie, hulpdiensten en Defensie. We werken nauw samen, waardoor je echt een teamgevoel krijgt. In deze oefening heb ik geleerd dat er bij terreurdreiging altijd meer incidenten kunnen volgen, zoals bij de aanslagen in Parijs en Brussel. Als een incident onder controle is, betekent dat dus niet automatisch het einde. De oefening was leerzaam en ook was het leuk om met Defensie te oefenen. Als militairen in uniform worden ingezet, ziet dat er voor de buitenwereld anders uit. Het gebeurt niet vaak en geeft aan dat het om een ernstige zaak gaat. Ook dat neem je mee in je overwegingen.”
