Tekst KAP Jaap Wolting
Foto SGT Hille Hillinga | video: SGT Henry Westendorp

Multinationale eenheid richt uitvalsbases op

Franse Mirage-gevechtsvliegtuigen trekken met veel lawaai scherpe bochten boven de Champagnestreek. Het geeft extra jeu aan de bataljonsoefening Engineer Victory, waarin Nederlandse, Belgische en Franse genisten samen een logistieke uitvalsbasis opbouwen.

Dat het in maart ’s ochtends nog zó koud is dat je je tanden stukbijt op de vleeswaren voor het ontbijt, deert de militairen van 101 Geniebataljon geenszins. Die casselerrib ontdooit wel weer als de zon vanachter de heuvels opkomt. En voordat de leiding aangeeft dat het vorstverlet is, moet Moeder Natuur toch echt grover geschut inzetten.

The Prophet

Gehoorbescherming is dus geen overbodige luxe bij 105 Brugcompagnie. Verscholen tussen de bossen op het militaire Camp de Suippes wordt gezaagd, geboord, gemeten, geschuurd, afgebraamd, getimmerd en bevestigd. En al oefent de eenheid in cultureel Frankrijk, Charles Aznavour en Patrick Bruel krijgen geen zendtijd. Uit de bouwradio op de vloer van een te construeren legeringsgebouw knallen dampende beats. Brennan Heart en The Prophet bepalen hier de cadans.

Tijdens de bataljonsoefening Engineer Victory bouwen Nederlandse, Belgische en Franse genisten samen een logistieke uitvalsbasis.

Te voet ontplooid

Groepscommandant sergeant Erik van Tuil staat nog net niet te hakken, maar heeft het wél duidelijk naar zijn zin. In een tot eetzaal omgetoverde boogtent legt hij uit dat de eenheid een zogenoemde first entry doet. “De NAVO ontplooit hier troepen om de veiligheid te stabiliseren. Op de locatie waar we nu staan, zijn we gespitst op het constructiedeel. We zijn te voet ontplooid en hebben eerst de routes verkend om te bekijken welke wegen geschikt zijn voor logistieke aan- en afvoer. Vervolgens hebben we de beveiliging ingericht en konden we aan de slag.”

Verschillende disciplines

Van Tuils groep heeft een uitdaging. In een 20-voetscontainer bouwt ze meerdere douches. Ga maar eens met 10 man met verschillende vakdisciplines in zo’n stalen bergplaats staan. “Je kunt er je kont niet keren”, aldus de onderofficier. “Voor mij als groepscommandant is planning dus erg belangrijk; ik wil mijn mensen aan het werk houden.”

Naast complexiteit rondom het begrip ruimte is het voor een installatietechnicus prettig als koppelingen, ringetjes en pakkingen keurig zijn opgeborgen. “Het controleren van het materiaal is mijn grootste uitdaging”, vervolgt Van Tuil op weg naar ‘zijn’ douches. “Als je daar in het begin de mist mee ingaat, merk je dat de hele oefening. Mijn spullen lagen - helaas - bovenop stoeptegels van collega’s. Toen die andere eenheid dat beton nodig had, was mijn organisatie verdwenen.” 

Volgens een Belgische collega zit er een verschil in aanpak op het gebied van commandovoering. “Bij jullie wordt veel inbreng van onderaf in het plan verwerkt. Wij pushen het juist al vrij gedetailleerd naar de militairen die het tot uitvoer moeten brengen.”

Uitgelezen kans

Gelukkig staan de Nederlanders er niet alleen voor. Belgische en Franse genisten completeren de multinationale eenheid. Tweede luitenant Timothy Blanckaert (BEL) toont zich verheugd: “Dit is een uitgelezen kans om in een internationale omgeving samen te werken, want wij doen niet veel oefeningen in het buitenland. Voor het grondverzet hebben Nederlandse collega’s – aangestuurd door een Belgische groepscommandant – ons geholpen met hun voertuigen.”

Het valt Blanckaert (11e Geniebataljon, 6 Constructiecompagnie) op, dat er op het gebied van commandovoering verschillen zijn. “Nederlandse militairen werken meer met terugkoppeling, waar wij gewend zijn een plan meteen uit te voeren”, illustreert de Belg. “Bij jullie wordt veel inbreng van onderaf in het plan verwerkt. Wij pushen het juist al vrij gedetailleerd naar de militairen die het tot uitvoer moeten brengen.”

De genie houdt niet slechts rekening met incidenten die de oefenleiding injecteert, maar ook met échte bommen en granaten. Boeren, bouwvakkers en militairen halen elk jaar nog steeds honderden kilo’s staal uit de Noord-Franse aarde in de Champagnestreek.

Bommen en granaten

De ondergrond waarop de bataljonsoefening zich afspeelt, heeft grote historische waarde. Ten tijde van de Eerste Wereldoorlog werd rond Camp de Suippes ontzettend veel gevochten. Ontzettend veel gebombardeerd ook. De genie houdt dus niet slechts rekening met incidenten die de oefenleiding injecteert, maar ook met échte bommen en granaten. Boeren, bouwvakkers en militairen halen elk jaar nog steeds honderden kilo’s staal uit de Noord-Franse aarde.

Vliegstrips repareren

Een speciale taak is weggelegd voor een tiental militairen van 103 Constructiecompagnie. Naast de landingsbaan van Air Base Vouziers-Sechault vertelt korporaal Colin Zorg: “We worden aangeklikt bij het Franse 25 Régiment du Génie de l’Air, die bijzonder goed is in het met beton vullen van kraters. Ze zijn echt al een paar stappen verder dan wij.”

Naast kennis en ervaring hebben de Fransen uitstekend materieel, speciaal aangeschaft voor het aanleggen van onderhoudsvrije landingsbanen. Zorg vervolgt: “De skills & drills zitten er ontzettend goed in. En voor alles hebben ze een simpele oplossing. Als ze een vliegstrip opruwen (zodat een vliegtuig kan afremmen, red.) nemen ze een bezem met aan beide kanten een touwtje. Door te trekken en te vieren, bewegen ze die over de juiste plek.” Inventief en effectief.

Zien hoe de genie worstelt met bouwklussen en demonstraties?

Noodgedwongen bouwstop

In verband met de grote hoeveelheid (ongesprongen) explosieven in de Champagne is het niet verrassend dat het werk soms noodgedwongen on hold wordt gezet. Sergeant Stijn van Lierop: “Eergisteren konden we niet verder omdat we een blindganger vonden.”

De elektrotechnicus heeft een bouwkundig zware klus. Hij moet met zijn groep - waarin weinig bouwkundespecialiteit zit - een groot gebouw uit de grond stampen. “Genoeg handjes heb ik wel, maar soms missen we de kennis”, bekent Van Lierop. “Toch gaat het voorspoedig. Als de materialen vandaag binnenkomen, maken we de spanten af. Moet jij eens kijken hoe snel het dak er dan op zit!”

Naast geconcentreerd werken op hun vakgebied zijn de genisten continu alert op dreiging van buitenaf. De groep van Van Lierop heeft niet voor niets een sector aangewezen gekregen. Op 2 plekken staan MAG-posten. Ook heeft iedere vent zijn persoonlijk wapen. Van Lierop: “Een paar dagen geleden werden we gealarmeerd; iemand had rebellen met klein-kaliberwapens in de buurt zien rondstruinen.”

Een menigte woedende, lokale demonstranten rent schreeuwend naar de ingangen van de bouwprojecten. De genisten grijpen hun wapens en nemen defensieve stellingen in.

Defensieve stellingen

’s Nacht is het raak. Een menigte woedende locals rent schreeuwend naar de ingangen van de bouwprojecten. De genisten nemen defensieve stellingen in. Als het uit de hand dreigt te lopen, verliest een enkeling de controle. Een fanatieke demonstrant krijgt een tik met een Colt, een ander druipt af omdat er een brandblusser op hem wordt gericht. De gemoederen lopen hoog op. Toch gaat de leider van de relschoppers uiteindelijk in gesprek met een woordvoerder van de genisten. Beide heren zijn het erover eens dat er gepraat moet worden. Maar dan wel later, in een rustigere setting. Nadat ze elkaar de hand hebben geschud, druipt de massa af. Afgezien van de wachtlopers zoekt iedereen zijn veldbed op. Morgen wordt er namelijk ‘gewoon’ weer getimmerd.